Enerji daşıyıcısı istehsalına enerji sərfi
Enerji daşıyıcıları
Enerji sərfi, MCol
Gübrə 1 kq təsiredici maddə hesabı ilə:
azotlu
fosforlu
kaliumlu
əhəngli
bor və molibdenli
bakterial (1 hektara)
80
20
10
8,5
180
15
Pestisidlər 1 kq təsiredici maddə hesabı ilə:
herbisidlər
insektisidlsr
fungisidlər
350
265
200
Yanacaq-sürtkü materialları, 1 kq:
dizel yanacağı
benzin
dizel yağı
elektrik enerjisi, kVt
42,7
44,1
41,4
3,8
Canlı əmək , 1 iş saatında
yüngül
orta
ağır
1,3
1,9
2,5
1 ton kütləyə kənd təsərrüfatı texnikası, təchizat
5600
Bitkilərin becərilməsinin texnoloji üsullarının enerji sərfləri.
Enerji sərflərinin müəyyən edilməsi üçün kənd təsərrüfatı bitkilərinin becərilməsi zamanı
texnoloji proseslərin və əməliyyatların planlaşdırılması üçün əsas sənəd kimi xidmət edən texnoloji
xəritə tərtib olunmalıdır. Ayrı-ayrı aqrotexniki qaydaların energetik səmərəliliyini müəyyən etmək
üçün texnoloji xəritədən bütün işlər üzrə məsariflər götürülür.
Cədvəl 22
Torpaqda pH – 5 olan zamanı çoxillik otların əhənglə
gübrələnməsində enerji sərfinin müəyyən edilməsi
Göstəricilər
Pişikquy
ruğu
Qılçıqsız
tonqalotu
Çəmən
üçyarpağı
Yonca
Çəpişotu
Optimal pH
duz
aşağı diapazon həddi
5
6
6
6,5
6,5
Ca CO
3,
ton/ha tələb olunur
0
10
10
15
15
Əhənglə gübrələmədə enerji sərfi QCol/ha
0
85
85
128
128
Səpinlərin uzun müddətli istifadəsi, (il)
2
3
2
5
20
Orta illik enerji sərfi QCol/ha
0
12,14
12,14
18,29
16
Bitki üçün enerji sərfinin payı QCol/ha
0
36,4
24,3
91,4
128
Texnoloji xəritə əsasında dizel yanacağının, benzinin, sürtgü yağlarının, elektrik enerjisinin
məsariflərini, eləcə də gübrə və pestisidlərin növ tərkibini və miqdarını, mürəkkəblik kateqoriyaları
üzrə canlı əmək sərfi və enerji sərfləri müəyyən edilir.
Əhəngləməyə enerji sərfi, həmçinin üzvi və mineral gübrələrin verilməsi onların sonrakı təsirini
nəzərə almaqla hesablanır. Məsələn, orta gilli çimli-podzol torpaqlarda pH
duz
5 torpaq reaksiyası pH
-ın başlanğıc optimal diapazonun aşağı həddinə qədər endirmək lazımdır (cədvəl 22). Müxtəlif
bitkilər üçün bu hədd müxtəlifdir. Orta gilli torpaqlara bir ton CaCO
3
verilən zaman pH 0,1 vahid
dəyişdirmək olur. Nəticə etibarı ilə məlum olur ki, pişikquyruğu altına əhəng vermək lazım deyil,
qılçıqsız tonqalotu və çəmən üçyarpağı altına hektara 10 ton əhəngli gübrələr, lakin, yonca və
çəpişotu altına yekun tarlalara 15 ton vermək lazımdır .
69
Torpağın qranulometrik tərkibi nə qədər ağır olarsa, onun humusu yüksək və pH-ın mütləq
əhəmiyyəti daha artıqdır, bir ton əhəng verildikdə torpaq məhlulunun reaksiyas o qədər az dəyişir
və əhəngli materiallar normasını o qədər artıq vermək lazımdır.
Cədvəl 23
Dostları ilə paylaş: |
