secale cereale
) səpin çovdarıdır.
Növləri və növmüxtəlifliyi.
V. D. Kobılyanski tərəfindən təklif edilmiş son təsnifatda çovdar
cinsi
Secale L.
iki seksiyaya bölünmüş dörd növdə
təqdim edilir. Birinci seksiya pulcuqlarla kip
örtülmüş
oplismenolepis Nevski
bütün yabanı növləri birləşdirir:
S. silvestre Host .-
yabanı çovdar;
S. iranicum Kobyl.
– İran çovdarı və
S. montanum Guss.
– dağ çovdarı, bu növ yenidən dörd
yarımnövə bölünür –
montanum (Guss), kyprijanovii (Gussh.), anatolicum (Boiss.), africanum
(Stapf).
İkinci seksiya bir növlə göstərilir
Secale cereale L.
- səpin çovdarı, bütün mədəni və tarla alaq
çovdarını, birillik və çoxillik, çovdarın diploid və tetraploid becərilən formalarını özündə birləşdirir.
Hesablamaya görə bu növün beş yarımnövü:
Secale cerale L.
- dənlik çovdar;
tetrapolidum
(Kobyl.)
- tetraploid çovdar
(Fzvel.)
Derzavini
- Derjavin çovdarı;
tsitsini (Kobyl.)
- Tsitsin
çovdarı;
vavilovii (Gussh.) Kobyl.
- Vavilov çovdarı var. Hər bir yarımnövün növmüxtəliflikləri,
sünbülünün formasına görə (tipik çovdar, pərli buğdaya bənzər), sünbülün rənginə görə (ağ, qırmızı,
darçını, qara), dənin pulcuqlarla örtülməsinə (açıq, bağlı) və xarici çiçək pulcuğunun tüklülüyünə
(çılpaq, tüklü) görə fərqlənirlər.
Çovdarın bütün növmüxtəlifliklərindən ən çox təsərrüfat əhəmiyyətinə malik olanı
Secale
cereale var. vulgare (Körn.)
- adi çovdardır (sünbülü ağ, dəni açıq, xarici çiçək pulcuğu çılpaq).
Becərilən sortların əksəriyyəti həmin növmüxtəlifliyinə aiddir.
Dostları ilə paylaş: |
