Vegetasiya müddətlərinin uzunluğuna görə qarğıdalının sort və hibridlərinin təsnifatı Yetişmə qrupları
Vegetasiya dövrü, günlər
Əsas gövdədə
yarpaqların miqdarı
Fəal temperatur cəmi,
0
C
Tez yetişən
80-90
10-12
2100
Orta tez yetişən
90-100
12-14
2200
Orta yetişən
100-115
14-16
2400
Orta gec yetişən
115-130
16-18
2600
Gec yetişən
130-150
18-20
2800
Olduqca gec yetişən
150-dən daha çox
20-dən daha çox
3000-dən daha çox
Dənlik qarğıdalı əkinlərində yüksək məhsulun formalaşması üçün hektarda 40-50 min m
2
yarpaq
səthi, lakin yaşıl kütlə məqsədi ilə hektarda 60-70 min m
2
və daha artıq yarpaq səthi əmələ
gəlməlidir.
Qarğıdalı bitkisinin vegetasiya müddətinin uzunluğu 75-180 gün və daha çox olur.
Morfoloji və bioloji əlamətlərindəki fərqlərinə görə qarğıdalı bir neçə yetişmə qruplarına
ayrılır (cədvəl 38).
Azərbaycanda rayonlaşdırılmış sortları: Yaxşılaşdırılmış yerli Zaqatala, Azərbaycan – 3,
Zaqatala – 514, Zaqatala – 68, Kəpəz, Zaqatala – 420.
Növbəli əkində yeri. Qarğıdalını tarla, yem və ixtisaslaşdırılmış növbəli əkinlərdə və daima
eyni yerdə becərmək mümkündür. Ən yaxşı sələflər payızlıqlar, birillik dənli - paxlalı bitkilər,
kartof, şəkər çuğunduru və s.-dir. Münbit və yaxşı qulluq olunmuş torpaqlarda gübrə verməklə
yanaşı qarğıdalını eyni tarlada becərmək mümkündür. Dənli-paxlalı bitkilər (göy noxud, yem
paxlası, və s.) qarğıdalı üçün ən yaxşı sələfdir. Kövşənlik bitkisi kimi qarğıdalını payızlıq buğda və
arpadan sonra əkib, eyni sahədən həmin ildə iki dəfə məhsul götürmək mümkündür. Qarğıdalını
payızlıq dənli bitkilərdən, taxılçılıq və qarğıdalı əkən rayonlarda qarğıdalıdan, payızlıq taxıllardan,
dənli-paxlalı bitkilərdən, tərəvəz və bostan bitkilərindən sonra əkmək olar. Torpaq-iqlim
zonasından asılı olaraq sələflərə münasibət müxtəlifdir. Belə ki, qarğıdalını nəmliyi az olan
bölgələrdə əsasən şəkər çuğunduru, Sudan otu və günəbaxandan sonra əkmək məsləhət görülmür.
Ona görə ki, həmin sələflər torpağın dərin qatlarındakı nəmlikdən istifadə edirlər.
Yüksək aqrotexnika tətbiq etməklə qarğıdalını eyni tarlada bir neçə il becərmək
mümkündür, bu şərtlə ki, alaqlara, zərərverici və xəstəliklərə qarşı mübarizə, yemləmə gübrələrinin
verilməsi və suvarmaların düzgün aparılması vaxtlı-vaxtında həyata keçirilsin. Belə olduğu halda
eyni tarlada iki dəfə dən və silos məhsulu yetişdirilə bilər.
