Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K

Yağlı bitkilərin toxumlarında yağın miqdarı və onun keyfiyyəti 
Bitkilər
Yağın miqdarı 
quru maddəyə 
görə %-lə 
Yod ədədi 
Sabunlaşma 
ədədi 
Turşu ədədi 
Quruma dərəcəsi 
Günəbaxan 
29,0 – 56,9 
119 - 144 
183 - 186 
0,1 – 2,4 
Yarımquruyan
Soya
15.5 – 24.5 
107 - 137 
190 - 212 
0.0 – 5.7 
«» 
Küncüt
48.0 – 63.0 
103 - 112 
186 - 195 
0.2 – 2.3 
«» 
Araxis
41.2 – 56.5 
83 - 103 
182 - 207 
0.03 – 2.24 
Qurumayan
Saflor
25.h – 32.0
115 - 155 
194 - 203 
0.8 – 5.8 
Yarımquruyan
Göy xardal 
35.2 – 47.0 
92 - 119 
182 - 183 
0.0 – 3.0 
«» 
Ağ xardal 
30.2 – 39.8 
92 - 112 
170 - 184 
0.06 – 8.5 
«» 
Lalemantiya 
23.3 – 37.3 
162 - 203 
181 - 185 
0.8 – 4.4 
Quruyan 
Kürəncə 
48.0 – 63.0 
103 - 112 
186 - 195 
0.2 – 2.3 
«»
Yağlıq kətan 
30.0 – 47.8 
165 - 192 
186 - 195 
0.5 – 3.5 
«» 
Perilla
26.1 – 49.6 
181 - 206 
189 - 197 
0.6 – 3.9 
«» 
Yağlıq lalə 
46.0 – 56.0 
131 - 143 
189 - 198 
- 
«» 
Payızlıq raps
45.0 – 49.6 
94 - 112 
167 - 185 
0.1 – 11.0 
Yarımquruyan
Yazlıq raps
33.0 – 44.0 
101 
187 
2 
«» 
Yazlıq turpəng 
30.1 – 48.5 
100 
- 
0.5 – 0.6 
.«» 
Gənəgərçək
47.2 – 58.6 
81 – 86 
167 - 185 
0.1 – 11.0 
Qurumayan 
 
Quruma qabiliyyətinə görə bitki yağları 3 qrupa bölünür.
1)
Quruyan yağlar – (yod ədədi 130-dan artıq). Kətan, yağçiçəyi, perilla, lalementiya – əsasən 
texniki məqsədlər üçün istifadə olunur.
2)
Yarımquruyan yağlar – (yod ədədi 85-dən 130-a qədər). Günəbaxan, soya, saflor, raps və s. 
qida məqsədi üçün istifadə olunur.
3)
Qurumayan yağlar - (yod ədədi 85-dən aşağı). Yerfındığı, gənəgərçək və s. tibb sahəsində və 
texniki məqsədlər üçün istifadə olunur. 
Bir qram yağ orqanizmdə yanarkən 39,8 kDj, 1 qram zülal 18,4-23,0 kDj, 1 qram sulu karbonlar 
isə 16,7-17,6 kDj enerji verir. 
İnsanların qidalanmasında bitki yağlarının əhəmiyyəti böyükdür. Bitki yağları orqanizmdə 
digər yağlara nisbətən daha yaxşı mənimsənilir.
Yağların vacib keyfiyyət göstəricilərindən biri də sərbəst 
turşu ədədidir
. Yəni, bir qram yağda 
olan sərbəst turşunu neytrallaşdırmaq üçün tələb olunan kaliumun milliqramla miqdarıdır. Yağın 
turşuluğu müəyyən mənada tumun yetişməsindən, (tam yetişməmiş toxumlarda onun miqdarı 
yüksək olur) yığılması və saxlanması şəraitindən asılıdır.
Bir çox bitki yağları sabunbişirmə sənayesi üçün xammal mənbəyidir. Yağın sabunlaşması 
qabiliyyəti