Qabırğa sınıqları



Yüklə 445 b.
tarix02.07.2018
ölçüsü445 b.
#55501



Qabırğa sınıqları

  • Qabırğa sınıqları

  • En çox baş verən döş qəfəsi travmalarından biridir (35%-40%)

  • Nəfəs almada çoxalan və xəstənin tənəffüsünü çətinləşdirən ağrı var

  • 1-ci, 2-ci qabırğaların və kürək sümüyünün sınığı ciddi travma göstəricisidir (böyük damar yaralanmaları)

  • Alt qabırğalar (9-12) sınıqlarında isə qaraciyər, dalaq və böyrək zədələnməsi ola bilər.



Qabırğa sınıqlarının müalicəsi

  • Qabırğa sınıqlarının müalicəsi

  • QABIRĞA SINIQLARI OLAN XƏSTƏLƏRƏ BANDAJ YƏNİ SIXICI SARĞI QOYMAQ OLMAZ!!!



Qabırğa sınıqlarının müalicəsi

  • Qabırğa sınıqlarının müalicəsi

  • Analgeziya

  • Sekresiya təmizlənməsi

  • Qabırğa arası sinir blokadası

  • Ağırlaşmaların qarşısını almaq







``Yelkən`` döş qəfəsi

  • ``Yelkən`` döş qəfəsi

  • Oynayan qabirğa klapanı, paradoksal tənəffüs hərəkəti

  • Ən az 3 qabırğanın ən az 2 yerdən sınığı nəticəsində olur

  • Paradoksal hərəkət xəstənin tənəffüsünü ciddi şəkildə pozur. Bunun ən əsas səbəbi ağciyər kontuziyasıdır.

  • Xəstənin ümümü vəziyyəti aldadıcı ola bilər.



İntubasiya etmək gərarını vaxtında gəbul etmək lazımdır.

  • İntubasiya etmək gərarını vaxtında gəbul etmək lazımdır.

  • İntubasiya kriteriyaları – tənəffüs sayı 30\dg çox, PaO2 - 60 mmHg aşağı, PaCO2 - 45 mmHg yuxarı.

  • Əməliyyat ilə qabırğaların fiksasiyasi ancaq başqa bir səbəb ilə torakotomiya edilbsə məsləhət görülür.

  • Sternal ``yelkən`` döş qəfəsində xəstələrin ümumi vəziyyəti daha ağır olur və bəzən əməliyyat məsləhət görülə bilər.



Sternum(döş sümüyü) sınıqları

  • Sternum(döş sümüyü) sınıqları

  • Diaqnoz palpasiya, USG, yan ağciyər rentgenogramması ilə qoyula bilər.

  • Əgər çox ayrılmış sınıq ucları və ya açıq sınıq yoxsa konservatif müalicə məsləhət edilir.

  • Əməliyyat lazım olarsa sternum üstündən median kəsik ilə sternuma tel tikiş goyulur.

  • EKG çox vacibdir. Ürək kontuziyaları tez tez baş verir.





Bağlı glottis(qırtlaq) – döş qəfəsinin ciddi sıxılması – boyun və üz venalarda təzyiqin artması.

  • Bağlı glottis(qırtlaq) – döş qəfəsinin ciddi sıxılması – boyun və üz venalarda təzyiqin artması.

  • Üzdə bə boyunda petexial qansızmalar, konyuktiva içinə qansızma, sianoz, nevroloji simptomlar.

  • Xəstənin xarici görünüşü pis nəzərə çarpsada - köməkedici terapiya kifayyətdir.

  • Başqa travma olmamasını dəqiqləşdirmək lazımdır.



Ən çox sınmış qabırğaların ağciyərə batması səbəbi ilə yaranır.

  • Ən çox sınmış qabırğaların ağciyərə batması səbəbi ilə yaranır.

  • Auskultasiya çox diagnostikdir, amma qəti diagnoz ağciyər rentgenogramması ilə qoyulur.

  • Əgər təcili deyilsə punksiya ancaq rentgendən sonra edilməlidir (iatrojenik pnevmotoraks)

  • Müalicəsində plevral drenaj məsləhət edilir.

  • Çox az pnevmotorakslar O2 müalicəsi ilə aparıla bilər. (xəstə tez tez kontrol edilməlidir).





Klapan mexanizmi olan bir pnevmotoraksdır.

  • Klapan mexanizmi olan bir pnevmotoraksdır.

  • Əvvəlcə hava eyni tərəfdə ağciyəri sıxışdırır, sonra isə mediasteni qarşı tərəfə itəliyir

  • Divararasının sıxılması səbəbi ilə yuxarı və aşağı boş venalar bükülür və ürəyə gedən venoz qanın miqdarı azalır, metabolik asidoz baş verir.

  • Taxikardiya, hipotoniya və ürək çıxan qanın azalması xəstəni şoka sala bilər.

  • İlk olaraq təzyiqli pnevmotoraksı açıq pnevmotoraks halına çevirmək lazımdır.

  • Sonra plevral drenaj məsləhət görülür.







  • Küt travmadan sonra olan hemotorakslar diaqnoz qoyulan vaxtı əksər hallarda artıq kəsilmiş olur.

  • Diagnoz rengenogramma ilə döş qəfəsində plevral mayenin aşkarlanması ilə qoyulur.

  • Plevral drenajın qoyulması hər zaman məsləhətdir.

  • Drenajın mümkün olan ən aşağı qabırğa arası aralıxdan qoyulması qanın daha rahat aspirasyasına kömək edir.



  • Təcili torakotomiya nə vaxt edilir?

    • Plevral drenajdan sonra 1500 ml vəya 20 ml\kg qanaxma
    • İlk 24 saatda 1500 ml drenaj
    • 2-4 saatda 200 ml\saat vəya 2 ml\kg\saat drenaj
    • 6-8 saatda 100 ml\saat vəya 1 ml\kg\saat drenaj


Parenxima qanaxmalarında traktotomiya edilməlidir (səthi tikişlər intraparenximal gematomaya səbəb ola bilər).

  • Parenxima qanaxmalarında traktotomiya edilməlidir (səthi tikişlər intraparenximal gematomaya səbəb ola bilər).

  • Mümkün olduğu qədər ağciyər parenximası qorunmalıdır. Lazım olanda lobektomiya edilə bilər. Pnevmonektomiya edilməməlidir. (100% yaxın ölüm)

  • Plevral drenajdan sonra hemotoraks tam boşalmazsa gematoma əmələ gələ bilər. Gematomanın təmizlənməsi qərarı 1-ci həftə ərzində verilməlidir. Əgər əməliyyat mümkün deyilsə dekortikasiya üçün 4-6 həftə gözlənilməlidir.



Ağciyərin ən çox baş verən travmasıdır.

  • Ağciyərin ən çox baş verən travmasıdır.

  • Kontuziyanın ağırlığı alveolokapilyar yaralanma ilə bağlıdır.

  • İntraalveolar qanaxma və intersistial toxumanın ödemi ilə gedir.

  • Sekresiya artması, surfaktanın azalması və kapilyarlardan maye keçməsi artdığı üçün ödem və atelektaziyalar tez tez görünür.

  • V\P problemləri səbəbi ilə hipoksiya baş verir.

  • Travmadan sonra rentgenogrammada dərhal görünür!!



v\d maye yeridilməsi azaltmaq lazımdır (yada kolloid maye verilir)

  • v\d maye yeridilməsi azaltmaq lazımdır (yada kolloid maye verilir)

  • Sekresiya ilə mübarizə

  • Antibiyotikoterapiya

  • İnfeksiya problemləri olmazsa 3-5 gündə düzəlir

  • Ağır kontuziyalar ağciyər ödemi ilə ağırlaşa bilər



  • Travmadan bir neçə gün sonra ortaya çıxır

  • 2-4 həftədə yox olur

  • Abses yoxsa əməliyyat məsləhət edilmir



Glottis(qırtlaq) bağlı – toraksın sıxılması – intrabronxial hava təziginin birdən artması – traxeyanın membranoz zərinin yırtığı

  • Glottis(qırtlaq) bağlı – toraksın sıxılması – intrabronxial hava təziginin birdən artması – traxeyanın membranoz zərinin yırtığı

  • Qanhayxırma, ciddi hipoksiya və səs keyfiyyətində azalma onun ilk simptomlarıdır

  • Tam atelktaziya, ``qopmuş`` ağciyər, pnevmotoraks, divararası emfizema ən çox görünən ağırlaşmalardır

  • Şüphə varsa xəstələr mütləq bronxoskopiya edilməlidirlər





Miokard kontuziyası – miokard içinə qanaxma və maye sızması. Miokard infarktı kimi müalicə edilməlidir

  • Miokard kontuziyası – miokard içinə qanaxma və maye sızması. Miokard infarktı kimi müalicə edilməlidir

  • Ağciyər rentgenogrammasında geniş divararası ürək yırtılmasının göstəricisi ola bilər. Ən çox sağ qulaqcıq yırtılır.

  • Aortanın yırtılması ən çox sol subklavian arteriya çıxdığı yerdən olur. İkinci – aorta gövsü.

  • Birinci anterior torakotomiya edilir, qanaxma kontrol altında olduqdan sonra median sternotomiya da əlavə edilə bilər.

  • Çox nadir hallarda uc uca anastamoz mümkün olur. Greft ilə təmir edilir.



  • Küt travmadan sonra nadir görünür

  • Divararası və vertebralar arasında sıxılaraq yırtılır

  • Çox vaxt diaqnoz gec qoyulur. (oral qida gəbul olunandan sonra)

  • Primer təmir



2 grup

  • 2 grup

  • Tez diaqnoz qoyulanlar – solda daha çox görünür. PAAG dəyəri azdır( 50%). Bariumlu rentgen məsləhət ediləbilər. Plevral drenaj qoyulmaması üçün diqqət edilməlidir!!! Əməliyatın laporotomiya ilə aparılması məsləhət edilir.

  • Gec diaqnoz qoyulanlar – ən çox deşici yaralanmadan sonra olur(bıçaqlanma). Travma və diaqnozun qoyulması arasında 3 həftə - 40 ilə qədər vaxt geçmiş ola bilər. Torakotomiya ilə əməliyyat məsləhət edilir. Lazım olarsa laporatomiya da əlavə oluna bilər.



Bronxoskopiya

  • Bronxoskopiya

  • İntubasiya

  • Gidalanma

  • Aspirasiya, sekresiya təmizlənməsi

  • Fizioterapiya

  • Plevral drenaj

  • Torakotomiya, sternotomiya

  • Ağrının kontrolu



Kəsici-deşici və odlu silah yaralanmaları

  • Kəsici-deşici və odlu silah yaralanmaları

  • Ölüm halları küt yaralanmalardan nadir hallarda olur

  • Odlu silah yaralanmaları kəsici-deşici yaralanmalara görə daha ağır olur

  • Bunun səbəbi ətraf toxumaların kontuziyasıdır

  • Travma ağırlığı güllənin çəkisi və sürrəti ilə bağlıdır



Tənəffüs yollarının açıqlığı

  • Tənəffüs yollarının açıqlığı

  • Tənəffüs inspeksiyası – tənəffüs sayı, hər iki hemitoraks tənəffüsə eyni gatılması, tənəffüs səslərinin auskultasiyada iki tərəfli eyni olması, güllənin və ya bıcaqın giriş və çıxış deşikləri.

  • Qan damar sistemi

    • Nəbz, sayı və ritmi
    • Qan təzyiqi
    • Sianoz (ətrag qan dövranının rənqi və istiliyi)
    • Boyun venalarının baxışı
    • Ürək monitorizasiyası


Hava yolu obstruksiyası

  • Hava yolu obstruksiyası

  • Təzyiqli pnevmotoraks

  • Açiq pnevmotoraks

  • Kütləvi gemotoraks

  • ``Yelkən`` döş qəfəsi

  • Ürək tamponadası

  • Bu yaralanmalarda lazımsız işlər üçün vaxt itirmədən xəstənin birincili problemləri ilə məşqul olmak lazımdır.



Təzyiqi aşağı olan döş qəfəsi travmalı xəstələri kütləvi miqdarda v/d maye yeridilməsi çox vacibidir.

  • Təzyiqi aşağı olan döş qəfəsi travmalı xəstələri kütləvi miqdarda v/d maye yeridilməsi çox vacibidir.

  • Ürək dayanmasıdan sonra edilən qapalı masajın təsiri yoxdursa, xəstəyə anterior torakotomiya edilməsi məsləhət edilir.

  • İdeal şərtlərdə bu əməliyyat təcili yardım şöbəsində edilməlidir.

  • Aortaya klemp qoyulması, perkirad tamponadasının boşaldılması, açıq masaj kimi işlər ürək və beyin hipoksiyasını azaldacaqdır



Xəstə yaralanma yerində ölür və ya ürək tamponadasıyla təcili yardıma gətirilir.

  • Xəstə yaralanma yerində ölür və ya ürək tamponadasıyla təcili yardıma gətirilir.

  • Odlu silah yaralanmalarında ölüm şansı daha çoxdur (iki deşik)

  • Xəstəxanaya gətirilənə gədər ürək tamponadası diaqnozu qoyulması çox vacibdir

  • Tez dolan 100-150 ml qan ürək tamponadasına gətirə bilər. (yavaş yavaş maye dolan perkirard 1 lt qədər tab qətirə bilər)



İnspeksiya – ön toraks, qarnın yuxarı hissəsində giriş yeri

  • İnspeksiya – ön toraks, qarnın yuxarı hissəsində giriş yeri

  • Beck triadası

    • Venoz təzyiqin artması
    • Arterial təzyiqin düşməsi
    • Ürək tonlarının dərindən eşidilməsi
  • Kussmall işarəti – nəfəs alma zamanı boyun venalarının paradoksal dolması

  • Nefəs alınanda arterial təzyiqin 10mmHg`dən daha çox düşməsi



Ürək tamponadasında ağciyər rentgenogramması, EKG, diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün perikardiosentez və s. işlərə vaxt itirmək lazım deyil.

  • Ürək tamponadasında ağciyər rentgenogramması, EKG, diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün perikardiosentez və s. işlərə vaxt itirmək lazım deyil.

  • Tamponadanı boşaltmaq üçün subksifoidal kəsik məsləhər olunmur. Çünkü tamponadanın qan dayandırıcı rolu var.

  • Anterior torakotomiya ilə 4-cü(daha nadir 5-ci) qabırğa aralığından girmək məsləhətdir

  • Perikard sol frenik sinirin altından açılır





Təcürbəli mərkəzlərdə anterior torakotomiya yerinə sternotomiya edilə bilər. Bu sağ ürək yaralanmalarında da təmirə rahatlıq yaradır.

  • Təcürbəli mərkəzlərdə anterior torakotomiya yerinə sternotomiya edilə bilər. Bu sağ ürək yaralanmalarında da təmirə rahatlıq yaradır.

  • Qan və gematomalar təmizləndiktən sonra defekt teflon dəstəkli tikişlər ilə təmir edilməlidir.

  • Ən önəmli nöqtələrdən biri təmir zamanı koronar arteriyaların qorunmasıdır.



  • Gemotoraks və ya gemopnevmotoraks görünür

  • Plevral drenaj. Qalın diametirli drenaj trubkaları qoymaq məsləhətdir



1.5 cm böyük, ağciyər hilusuna yaxın yerləşən, ucları iti yad cisimlərdə məsləhət görülür.

  • 1.5 cm böyük, ağciyər hilusuna yaxın yerləşən, ucları iti yad cisimlərdə məsləhət görülür.

  • Əməliyyat üçün ən yaxşı vaxt yaralanmadan 2-3 həftə sonradır.

  • İnfeksiya yoxdursa yad cisimin çıxarlması ağciyərə daha çox zərər verə bilər



Ağciyərlərdə ciddi şəkildə kontuzyalar əmələ gətirir

  • Ağciyərlərdə ciddi şəkildə kontuzyalar əmələ gətirir

  • Əməliyyatsız, tənəffüs çatışmamazlığı və infeksiyaya səbəbi ilə 100% yaxın ölüm

  • Ağciyər rezeksiyası ilə 12% ölüm



Çox çətin bir ağırlaşmadır

  • Çox çətin bir ağırlaşmadır

  • İntubasiyadan sonra olur

  • Qanhayxırma, serebral simptomlar

  • Ventilasiya təzyiginin azaldılması və havanın boşaldılması

  • Təcili torakotomiya edilməlidir

  • Hilusa klemp qoyulub ürək, aorta və koronar arteriyalardan hava boşaldılmalıdır



DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ

  • DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ

  • TƏŞƏKKÜRLƏR



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin