Qadriyatlar falsafasi

SHod etmas emish kishini g`urbatda kishi, shod etmas emish ko`ngulni 
mehnatda kishi, ko`nglum bu g`ariblikda shod o`lmadi, ox g`urbatda sevinmas emish 
albatta kishi. 
Bu misralar o`zbek shoiri, Hindistondek buyuk mamlakatning podshosi 
bo`lgan Zaxiriddin Boburning qalbidan afsus bilan otilgan nidosidir. Buyuk bir 
davlatning podshosi bo`laturib, uning bunchalik afsus nadomat chekishiga nima 
sabab bo`ldi? Bunga sabab yurt-mexri, Vatan ishqi emasmikan?! 
Vatandan ayriliqda yashagan, o`zining butun borlig`i, g`oyasi, tanu-jonini 
millatiga baxsh etgan kishilarni shuro matbuoti, komfirqa mafkurasi va siyosati uzoq 
yillar davomida «Vatan xoinlari», «Vatangadolar» deb badnom qildi. Ularga qarshi 
qanchadan-qancha kitoblar, maqolalar yozildi, tuhmatlar, ig`volar uyushtirildi. 
Ona — Vatan tuprog`idan benasib bo`lib, xorijda makon topgan 
vatandoshlarimiz so`nggi nafaslarigacha kindik qonlari tomgan ota meros yurtlari 
Turkistonni sog`inib, Turkistonga sig`inib, Turkistonga talpinib va topinib 
yashaganlar. Vatan diydorini qayta ko`rolmasdan, uning mehriga to`yolmasdan 
olamdan ko`z yumganlar, «O`zga yurtlarda eb ichish, kiyinish va ilm olishdan 
kamchiligim bo`lmasa-da, - deb yozadi Buxoro sho`rolar xokimiyatiningbirinchi 
raislaridan bo`lgan. Usmonxo`ja Po`latxo`jaevning farzandi, hozir Germaniyaning 
Myunxen shahrida yashovchi professor Temurxo`ja, - otamdan eshitganim Turkiston 
degan yurtga borishni qirq uch yil kutdim. SHu tuproqqa mexr qo`ydim, hamisha 
yodim-da, yuragimning tubida olib yurdim. Otamning tuyg`ulari, azoblari menga 
ko`chdi. Vafotidan oldin yonlariga chaqirib «Men senga bankda pul, shoxona qasrlar, 
hosildor erlar qoldirayotganim yo`q, seni suyadigan aka-uka ham qoldirmadim, faqat 
hamisha yodingda tutishing uchun Vatan xasratini qoldirdim» degan edilar. 
Otamning vasiyatlarini eshitgan onimdan boshlab men qayta Vatanlik bo`ldim. Vatan 
isming ichimda...» 
Aytilganlardan ko`rinib turganidek Vatanimizning ozodligi va mustaqillikkni 
qurish istagi va orzusi faqat bizlardagina emas, balki musofir yurtlarda sarson 
sargardonlikda yurgan vatandoshlarimizning dillarida ham allaqachonlardan beri 
to`lib toshib ketayotgan edi. 
Qanchadan-qancha bobokalonlarimiz, avlodu-ajdodlarimiz zo`r intizorlik bilan 
kutgan kunni — Vatanimiz ozod, erkin va mustaqil bo`lganini ko`rish har birimiz 
uchun eng katta quvonch, buyuk baxtdir. Buning uchun Ollohga ming karra shukur 
aytamiz. CHunki bu ulug` tarixiy kunlarga etganlar bor, etmaganlar bor, O`zbekiston 
davlat mustaqillik shu tuproqda yashayotgan millatdoshlarimiz qatori uzoq yillar 
davomida ona-yurtidan, elidan, qarindoshlaridan ayrilib, musofirlik xijronlarini 
tortgan muxojir yurtdoshlarimizni ham xayajonga soldi va cheksiz quvontirdiki,
so`zda ifodalab bo`lmaydi. 
Toshkentda tugilib, hozir Olmoniyaning Myunxen shahrida istiqomat qiluvchi 
Murod Axmedov «Xalq so`zi» ro`znomasiga yuborgan xatida shunday deydi: «Vatan 
yagona tuyg`u bo`lib, uning takrori, o`xshashi yo`qdir. Olisda bo`lsam ham oxirgi 
nafasimgacha vatanim yodi bilan yashayman... 

---

«O`z uying ulan to`shaging», degan maqolning qadrini hech kim menchalik 
tushunib etmas, desam mubolag`a bo`lmas. SHuning uchun ham vatanni ulug`lovchi 
qo`shiqlar ko`rik-tanlovi baxonasida O`zbekiston bilan hayolan suxbatlashdim, 
chog`roq she`r ham ezdim: 
CHappar urgan chaman Vatan, 
Bo`lgin doim omon Vatan! 
Kindik qonim tomgan Vatan, 
Ko`z yoshlarim yum-yum, 
Sog`inchlarim lim-lim. 
Jannatmakon yurtsan o`zing, 
Nasibasi butsan o`zing, 
Engilmagan mardsan o`zing, 
Ko`z yoshlarim yum-yum,