Qadriyatlar falsafasi

SABR-QANOAT — ULUG` HISLAT 
17
Каримов И.А. Юксак малакали мутахассислар – тараққиёт омили. -Т.:Ўзбекистон, 1995, 13-14 -бетлар. 
18
Ўзбекистонда ижтимоий фанлар, 1995, 4-сон, 20, 55-бетлар. 

---

Xalqimizga xos yana bir ajoyib fazilat — sabr-qanoatdir. «Sabr, - Muhammad 
Jabolrudiy aytganidek, - barcha mehnat va og`irlikni engish va chidashdir. Bechora 
va nochor bo`lsa-da, o`zini badavlat kishidek tutish, ko`ringan kimsaga ahvoli haqida 
shikoyat qilavermaslik, g`amli kunda ham o`zini xandon va ochiq yuzli qilib 
ko`rsatishdir». Sabrli odam uzoq yashaydi. Sabri ko`pning do`sti ko`p. YOmon kunda 
sabr qilgan qilishi yaxshi kunga tez etadi. 
Donolar deydilarki, «Qanoat tuganmas boylikdir, qanoatli kishi hech qachon 
kambag`al bo`lmaydi, chunki uning hech kimga ishi tushmaydi. Qanoatsiz kishi esa 
gadoyga o`xshaydi, uning hamma narsasi bo`lsa ham ko`zi to`ymaydi, ko`proq 
topishga intiladi, narsa uchun odamlar oldida bosh egadi. Qanoatli kishi hech qachon 
xor bo`lmaydi. Aksincha, kishida qanoat bo`lmasa, topgan-tutganiga sabr qilmay 
ko`pga intilsa oqibat xorlik tortadi. Otalar so`zida aytilishicha, qanoatli kishi 
qiyinchilikka, vijdonli kishi bechoralik kuyiga tushmaydi. 
Mazkur fazilatlar ota-boblarimizdan bizga o`tib kelayotgan buyuk axloqiy 
qadriyatlardir. Unga amal qilish barchamizning burchimizdir. Ayniqsa hozirgi 
murakkab jarayonda sodir bo`layotgan vaqtinchalik qiyinchiliklarga bardosh berib, 
sabr-toqat qilib, oldimizda to`rgan qiyinchiliklarni engib, Vatanimiz ravnaqi uchun 
mehnat qilish katta ahamiyat kasb etadi. Sabr-toqat ayniqsa yosh avlod uchun zarur. 
Sabr-odob ahloqning ruhiy tayanchlaridan biri, chunki u har qanday qiyinchiliklarni 
engib o`tishga yordam beradi, u mas`uliyat sezgisini tarbiyalaydi. SHuning uchun 
ham sabrli odam jamiyatda katta obro`-e`tiborga ega bo`ladi. 
Alisher Navoiyning fikricha, «kimki sabr-qanoatni o`ziga kasb qilgan bo`lsa, 
bilki, bu uni boy qiladi. Oltin, kumush bilan zeb-ziynatlarni boylik deb bilsa, bilki 
haqiqiy boylik sabr-qanoat oltinlaridir. Qanoat oltini hech qachon yo`qolmaydi, Ana 
shu oltinni qo`lga kiritib shu orqali boyishga harakat qil. Kulbada qanoat qilganning 
joyi izzat taxtidadir». 
Sabrli kishi hayotning achchiq-chuchugiga bardosh beradi, topganiga qanoat 
qilib yashaydi. Sabr-toqat qanchalik og`ir bo`lmasin keyinroq shodlik keltiradi. 
Xalqimiz «sabr tagi — sariq oltin», deb bejiz aytmagan. Toqatlilik, bardoshlilik, 
vazminlik kabi fazilatlarni o`zida mujassamlashtirgan kishilar aslo xor-zor 
bo`lmaydilar.