Qan-damar sistemi

Binəqədi Rayon Namiq Babayev adına 144 nömrəli orta məktəbin şagirdi Hüseynli Nicatın qan xəstəlikləri haqqında təqdimatı.

• 
  QAN-DAMAR SISTEMI
  

 

Anemiya xəstəliyi necə yaranır ?

Bildiyimiz kimi insan qanı plazmadan və formalı elementlərdən ( yəni qan hüceyrələrindən) ibarətdir. 3 cür qan hüceyrələri mövcuddur: 1. Leykositlər - bu formalı elementlər iltihabda, immunitet reaksiyalarında iştirak edirlər.

2. Eritrositlər - bu formalı elementlərin tərkibində dəmir daşıyıcısı olan hemoqlobin (Hb) mövcuddur və onların funksiyası ağciyərdən toxumalara oksigeni daşımaqdır.

3. Trombositlər - laxtalanmada iştirak edir. Anemiya (qanazlığı) dedikdə məhz eritrositlər və hemoqlobin çatışmazlığına aid xəstəliklər nəzərdə tutulur.

Əmələ gəlmək mexanizminə görə anemiyalar bölünür:

1. Qanaxma nəticəsində yaranan anemiyalar(posthemorragik anemiyalar): • Kəskin • Xroniki

2. Qanyaranmanın pozulması nəticəsində yaranan anemiyalar: • Defisit anemiyalar ( dəmir defisitli, B12 defisitli və s.) • Porfirin mübadiləsinin pozulması nəticəsində yaranan anemiyalar (anadangəlmə, aplastik və s.)

3. Qanın parçalanmasının artması nəticəsində yaranan anemiyalar (hemolitik anemiyalar): • Anadangəlmə (irsi) • Qazanılmış

Dəmir defisitli anemiyalar

Dəmir defisitli anemiyalar orqanizmdə dəmirin çatışmazlığı nəticəsində əmələ gəlir və bütün anemiyaların 80%-ni təşkil edir. Səbəbləri: Mədə-bağırsaq sistemin xəstəlikləri(qastrit, mədə və ya yoğun bağırsağın şişləri, qurd xəstəlikləri və s.), hamiləlik, qidada dəmirin çatışmazlığı və s. Bundan başqa orqanizmdə baş verən xroniki qanaxmalar (uzun müddət davam edən gur aybaşı, uşaqlıq qanaxmaları, babasil,mədə xorasının gizli qanaması və s.) dəmir defisitli anemiyaya səbəb ola bilər.

Anemiya-hüceyrələrinin sayının yaxud da , Hemoqlobinin azalması halı.

[Укажите здесь источник.]

İki tip hemofiliya vardır: Hemofiliya A və Hemofiliya B.



Bu adlandırma qanda əskik olan zülala görə edilir. Hemofiliya A-da faktor 8 zülalı əskikdir. Hemofiliya B-ə nisbətən daha geniş yayılmışdır. Hemofiliya xəstələrinin 80 faizi bu qrupdadır. Bu faktor 8 zülal qanda olması lazım olan miqdarın yarısından az olduğuna görə hemofiliya yaranır.

• 
  Hepatit – qaraciyər xəstəliyidir.
  
• 
  Olduqca yoluxucudur.
  
• 
  Sağlam insana bu xəstəliyi daşıyan bir insanla eyni qida və ya su istifadəsi səbəbi ilə yoluxar.
  

• 
  Xalq arasında bu xəstəliyə "sarılıq" deyilir.
  
• 
  Hepatit A virusu ən çox çirkli sulardan keçdiyi üçün yay aylarında bu xəstəliyə tutulanların sayında hədsiz dərəcədə artım görünür.
  
• 
  Yaxşı yuyulmamış tərəvəzdən, hovuz və dəniz suyundan da Hepatit A virusuna yoluxma riski daha çoxdur.
  
• 
  Hepatit A xəstəliyinin simptomları: solğunluq, saralma, halsızlıq, ürək bulantısı, temperatur və sidik rənginin tündləşməsi.
  

Olduqca yoluxucudur. Saglam insana bu xəstəliyi daşıyan bir insanla eyni qida və ya su istifadəsi səbəbi ilə yoluxar.

• 
  Hepatit C eyni adla xatırlanan (Hepatit C virusu) virusla bağlı inkişaf edən xəstəlikdir.
  
• 
  Xəstəlik uzun müddətə  qaraciyəri zədələyir və qaraciyər sirrozunun inkişafına səbəb olur. Virus 1989-cu ildə kəşf edilmişdir.
  
• 
  Əvvəllər hepatit A və hepatit B xəstəliklərinə bənzədiyindən bu xəstəlik non A- non B hepatiti (A və B –lə bağlı olmayan) adı ilə xatırlanmaqda idi.
  

Hepatit C







Talassemiya uşaqda erkən olaraq təzahür etdiyi halda, o, uşağın fiziki və əqli inkişafının ləngiməsinə, üz skeletinin kobud dəyişikliyinə (kvadrat kəllə, yəhərvari burun, dişlərin yerdəyişməsi, alt və üst çənələrin üst-üstə düşməməsi və s.) səbəb olur. Belə uşaqlarda bir qədər sarılıq qeyd edilir, onlar tez-tez infeksion xəstəliklərə yoluxurlar.








Çalışaq sağlamlığımızı qoruyaq!!!

Diqqətinizə görə təşəkkürlər.