Qarabağ: folklor da bir tariXDİR

ÖRKƏNİN ÜSDÜNƏ DARI SƏRMİŞƏM
Həə, bir də deermişdər ki, biri mollaya deyir, örkənını ver, ulağı alıxlıyım. Deyir, örkənin üsdə darı sərmişəm. Deyir, a kişi, örkənin də üsdə darı sərilərmi? Deer, bəs vermirəm nətəər olar?

QATIRÇININ QATIRINI ÜRKÜTMƏ!
Bir də ulağnan getmişimiş oduna. Gedir, çıxır bir ağacın pu­tağının başına, qayıdıp kökün kəsir. Bir oğlan da gəlir, deyir ki, ay əmi, ay başına dönüm, dəlisən, başına at vırıf? O ağacı bir yol vırassan, iki yol vırassan, o pudax yıxılajax, həs-pəs olassan, öləssən. Deyir, yolunnan çıxıf gedəmmirsən? Nə dərdina qalıf? Bı çıxır, gedir. Bir balta vırır, iki balta vıranda şingilimliyir, dəyir təpəsi-gö­zü, qızıl qana bılıyır, durur düşür bı oğlanın dalına. Deyir, sən öl, bı, ya Allahdı, ya Allahın bayısı oğludu, mənim ölümümü bilir (bərk­dən gülür – top.). Durur gedir, ha majal, yavaş get, görür ki, bı kişi qızıl qandı. Deyir, hə, bajıoğlu, ya sən Allahsan, ya Allahın bayısı oğlusan. Mənim ölümümü bilirsən, deyir. Deyir, əşi, Vallah, nə Allah dəyiləm, nə Allahın bajısı oğlu dəyiləm. Bax sən ordeydin, mən də belə dedim. Deyir, yox e, deyejəhsən. Deyir, get ulağı ühlə, yoxuşun başınnan çıxart, ötür yuxarı, gessin əvə sarı. Onda sənin vaxdın tamam olur. Get qəbirsannıxda bir boş qəvir tap, gir qəvirə. Ulağı yühlüyür, başın-gözün sarıyır, çıxardır ötürür evə sarı, gedir. Gedir girir qəvrə. O vaxdın da tacirrəri hamı qəlfə-qatır ühlüyüf şüşə-müşə gətirirmiş. Bı da tez-tez qəvirdən belə başın cıxardırmış, deermiş, görüm neyliyillər. Qəflə-qatır ürkür, bı şüşəni təmiz qırır. Bını tutullar okqədir döyüllər ki, ta ölüm-zulum eliyil­lər. Boşduyul­lar. Gedir. Deyillər, molla, ölmüsən, o dünya­da nə görmüsən? Deyir, camaat, o dünyada vay o adamın halına ki, qatırçının qatırın hürküdə. Molla Nəsrəddin də bax haylə olur.