Qarabağ: folklor da bir tariXDİR

MOLLA PƏNAH VAQİF VƏ MOLLA VƏLİ VİDADİ
Molla Pənah Vaqifnən dost oluflar Molla Vəli Vidadi. Hacı Qaramanda mədrəsə varıymış, orda dərs deyirmiş Molla Vəli Vidadi. O vax da deməh, Vaqif Şuşa qalasında vəzir imiş, İbrahim xanın. Ordan Vaqif Molla Vəli Vidadiyə məhtub yazır. Nəysə, zarafatınan götürür yazır ki:

Ey Vidadi, nə düşmüsən, bir Çələbinin cəbrinə?

Orda da Dağ Tumas kəndi var, Dəli Kazım varımış, onnan dosduğ eliyirmiş. Opşim, Molla Vəli Vidadi uzun müddət dərs deyifdi, bizim həmin o Hacı Qaramanda mədrəsə varımış. Vaqif də bunu Şuşa qalasına dəvət eliyir ki, gəl bura, gəl burda yaşa.

HACI İSMAYIL
Yoldaşımın babasınnan danışım. Hajı İsmayıl olufdu, savet hökuməti onu o vax qulağ eliyib. Nə bilim, tutuf aparıf. O, belə karrı kişi olub. O, bəlkə də iyirmi qan bağlıyıb, öz puluynan, öz ağsak­qallığıynan. Heylə qoçax adam oluf. Nəbiynən döyüşüp o. Nəbi kimi adamnan, Qaçax Nəbiynən vuruşuf. Nəbi onun qardaşı Vasili öldü­rüf, Ağcanı öldürüf. O da Nəbigildən adam öldürüb. Nə bilim, belə-belə işlər eşitmişəm. O vax qojalar söybət eliyif. Hacı İsmayıl oluf adı. Amma çox qoçağ adam olub. Dədəsinin atasıdı Hacı İsmayıl. Onun da dədəsi gənə Şahgəldi olub, onu da İrannılar vırıbdı.