Qarabağ: folklor da bir tariXDİR

GÖBƏYİNİN ÜSTÜNDƏ QOZ QIRAQ
Bir gözəl gəlin birəccə dən götürür, gedir dəyirmana. Dəyir­mana gedəndə dəyirmançı bınnan kəsir. Bınnan kəsir, bı gəlinin dört tərəfinə fırranır. Birdən gəlinə qayıdır deer, gəlsana göbəyinin üsdə qoz qırax (söyləyici gülür – top.). Deyif, a kişi, düz-əməlli da­nış, qoy dənimizi üyüdax. Bırda da, dəyirmançının yanında da heş kəs yoxumuş. Elə bir gəlin gedif. Deyif, qoy dənimizi üyüdax, onnan soora nə desən eliyax. Gəlin görür, üsdə bir belə (ovuclarını açır – top.) dən qalıf. Gəlin durur bir fətir daşa yapır, qıraxlıyır. Gedir çaydan aftafanı da doldurur, gətirir, qoyur böyrünə. Böyrünə qoyandə, fətiri belə-belə doğruyur yığır taxdaan üsdünə. Kişiyə deer, di gəl otur, çörəh yeyax. Kişi gəlif oturanda çalmanı başınnan açır, kişinin qolların daldan çatır gəlin. O ki deer göbəyinın üsdə qoz qırajam e. Qolların çatır, fətiri isdi-isdi dol­durur dəyirmançının ağzına. Soyux sudan da tökür kişinin ağzına, iki əlli vurur təpəsinə. Kişinin ağzında bir dişi qalmır. Kişi durur, “vavavava, baba­baba...”. Deyir, dilinı farağat qoyardın. İndi gör adam-adamı nətəər ayıv olmasın neyliyir. Həə... Həylə qocələr var.
İKİ SÜNBÜL
Deyir, bir kişi yolnan gedirmiş. Görüf kü, iki sünbül belə qabax-qabağa dayanır. Biri deyir ki, məni məkrufdan adam gəlif yiyəjax, biri deyir məşrufdan. Bını da düyü yiyəsi eşidir. Gedir o sümbüllərin ikisin də qırır. Düyü sümbülünü ha. Gətirir asır əvdən. Deyir, arvat, böyün belə bir sirri görmüşəm. O sümbüllər bir-birinə deyir ki, məni məkrufdan gəlif yejex, biri deyir məşrufdan gəlejex yeyə. Sümbülləri asır. Günorta kişi görür kü, gələn olmadı. Deyir, ay arvat, hayıfdı, düyüdü dayna, Qülfəllahdı düyü. Avginən, at xörəyin içinə. Avır, atır xörəyin içinə. Xörəh elə yerə qoyuluf çə­kilirmiş, iki kişi girir içəri. Çəkir, bıllar yeyir-içir. Deyir ki, vallah çörəh yeyənnən soora soruşdum mən də, de görüm hardan­sız? Kişinin biri deyir, mən məkrufdanam. O birsi deyir, məşruf­danam. Onçin bilməh olmur ku, kisməti əldən alallar, almazdar. Bax o bir-birinə kismət olur.