Qaraqalpaq mamleketlik universiteti ekonomika fakulteti buxgalteriyaliq esap ham audit kafedrasi

Diffuziya marketingi
Kópshilik rawajlanǵan mámleketler degi iri kompaniyalargina marketingga shaqırıq qılıwadı, dep oylasadı. Tiykarınan, ol biznes sheńberinde de, odan sırtda da barlıq mámleketlerde qollanıladı.
Isbilermenlik salasında. Jumıs dúnyasında túrli kompaniyalar túrli waqıtlarda marketingni ózlestirdiler. General Electric, General Motors, Procter & Gamble hám Coca-Cola sıyaqlı yapon hám amerika kompaniyaları onıń múmkinshiliklerin derlik tezlik penen tán aldılar. Mámleketimizde marketing kontseptsiyasınıń tez aqıl etiliwine mısal jol menende nátiyjeli marketing strategiyasınan paydalanıw sebepli 1996 jılda islep shıǵarıw kóleminiń 203, 1 procentke rekord dárejede ósiwine erisken " Baltika pivo zavodi" AJ iskerligi mısal bóle aladı.
Eger marketingni bólistiriw tártibi haqqında gápiradigan bolsaq, onı ádetde tutınıw tovarları óndiriwshileri, uzaq múddetli tutınıw tovarları óndiriwshileri, sanaat úskenelerin óndiriwshi firmalar hám informaciya xızmetlerin salasında iskerlik jurgiziwshi firmalar tez ózlestirediler. Polat, prokat, ximiyalıq elementlar, qaǵaz sıyaqlı tovarlar óndiriwshiler marketingga keyin shaqırıq qılıwdı hám kópshilik ele bunı ózlestira almadı. Sońǵı 20 -25 jıl ishinde xojalıq xızmet kórsetiwshi firmalarda zamanagóy marketingni qádirlewde ózgerisler júz berdi. Marketingdan bankler, qamsızlandırıw kompaniyaları, brokerlik firmaları paydalanadılar. Marketingdan súwretshiler, yuristler, auditorlar, shıpakerler sıyaqlı liberal kásipler wákillerinen ibarat gruppalar paydalanadılar.
Xalıq aralıq maydanda. Marketing dúnyanıń barlıq múyeshlerinde qollanıladı. Evropa, Yaponiya, Amerika transmilliy kompaniyaları, deylik, volkswagen, Nestle, Toyota, Sony, kóbinese marketing kontseptsiyasınan paydalanıw sebepli básekichilardan kóre kóbirek tabısqa jetip atır. Transmilliy kompaniyalar zamanagóy marketing ámeliyatın dúnyaǵa engizdiler hám tarqatdılar. Marketing sotsialistik mámleketlerde ataqlı edi. Soǵan qaramay, sırtqı ekonomikalıq iskerlikte onıń marketing izertlewleri, tovarlardı markalaw, reklama, kárxanalardı xoshametlew hám satıwdı xoshametlew sıyaqlı birpara funktsiyalarınan keń paydalanildi.
Kommerciyalıq bolmaǵan iskerlik salasında. Marketingdan universitetler, kolledjler, emlewxanalar, muzeyler sıyaqlı kommerciyalıq bolmaǵan shólkemler paydalanadı. Mısalı, marketing kontseptsiyasınan paydalanıw Tula mámleket pedagogika universitetine 1992-1997 jıllarda byudjet qarjlarınıń keskin tańsıqlıǵı sharayatında iskerliginiń barlıq tarawlarında salıstırǵanda gullep-jasnaǵan 70-80-jıllarǵa qaraǵanda tezirek rawajlanıwǵa múmkinshilik berdi..
Mámleket shólkemleri tárepinen de marketingga qızıǵıwshılıqtıń artpaqtası gúzetilip atır. AQSh armiyası jumısqa yollanuvchilarni tartıw boyınsha marketing programmasına iye hám Pentagon mámlekette reklama ǵárejetleri boyınsha jetekshilerden biri esaplanadı. Energiya resurslarınan aqılǵa say paydalanıwdı targ'ib qılıw, OITS, náshebentlik, chekishke qarsı gúres social mashqalalardi sheshiwde marketingdan paydalanıwǵa mısal bóla aladı.