Qaraqalpaq mamleketlik universiteti ekonomika fakulteti buxgalteriyaliq esap ham audit kafedrasi

Strategiyalıq biznes birlikleri túsinigi
Strategiyalıq joybarlawdıń zamanagóy kontseptsiyası strategiyanı islep shıǵıwda nátiyjeli texnikadan paydalanıwdı názerde tutadı - strategiyalıq segmentatsiya hám kompaniya strategiyalıq biznes bólindilerin (SHP) jaratatuǵın háreketler ushın strategiyalıq biznes zonaların bólistiriw.
Daslep, zonalar saylanadı - mútajlik hám talaplardı qandırıw ushın ekonomikalıq iskerlik usılları hám quralları bazarındaǵı segmentler. Olar firmanıń ámeldegi strukturası jáne onıń ónim assortimenti menen baylanısda bolmaǵan halda uyreniledi. Bunday analiz rawajlanıw, payda marjasi, turaqlılıq hám texnologiya kózqarasınan zonada ashılatuǵın kelesheklerdi bahalaw imkaniyatın beredi. Bul sizge shólkemdiń bul tarawda basqa firmalar menen qanday hám ne nátiyjesinde básekilashishini sheshiw imkaniyatın beredi. Strategiyalıq biznes zonaların tańlaǵannan keyin, shólkem saylanǵan zonaǵa tiyisli ónimler assortimentin usınıs etetuǵın SHPni jaratılıwması kerek.
Strategiyalıq aymaqlardı belgilewde segmentatsiya qılıw quramalı wazıypa bolıp tabıladı. Aymaqlar kóplegen ózgeriwshiler menen xarakterlenedi, atap aytqanda mútajlikler hám talaplar, ósiw hám rentabellik keleshekleri, kutilayotgan biyqararlıq dárejesi, tabıslı básekiniń tiykarǵı faktorları. Olardı boljaw qıyın. Ratsional qarar qabıllaw ushın segmentatsiya processinde parametrlerdiń túrli kombinatsiyaların esapqa alıw kerek. Bunnan tısqarı, parametrlerdiń ózin analiz qılıw da qıyın wazıypa bolıp tabıladı. Strategiyanı tańlaw strategiyalıq joybarlawdıń oraylıq momenti bolıp tabıladı. Shólkem bir neshe múmkin bolǵan variantlardan strategiyanı tańlaydı. Kommerciya hám kommerciyalıq bolmaǵan shólkemleri real turmısda kórsetip beretuǵın strategiyalardıń túrli-tumanlıǵı hár biri málim sharayatlarda nátiyjeli bolǵan bir neshe strategiyalardıń hár qıylı modifikatsiyalarına tiykarlanǵan.
Sheklengen ósiw. Sheklengen ósiw strategiyası islep shıǵılǵan tarmaqlarda qollanıladı. Sheklengen ósiw strategiyasında rawajlanıw maqsetleri turaqlı sawdanı názerde tutqan halda belgilenedi.
Ósiw. Ósiw strategiyası kóbinese tez ózgeriwshen texnologiyaǵa iye dinamikalıq tarmaqlarda qollanıladı. Bul satıwdıń sezilerli jıllıq artıwın ornatıw menen xarakterlenedi.
Kemeytiw yamasa " aqırǵı ilaj" strategiyası. Kemeytiw strategiyası shólkemler tárepinen eń kem saylanatuǵın strategiya esaplanadı. Bul satıwdıń qısqarıwı hám ótken zamandagiga qaraǵanda tómenlew dárejedegi maqsetlerdi belgilew menen xarakterlenedi. Tamamlawge shekem bolǵan kemeytiw strategiyası, shólkem iskerligi turaqlı tómenlew tendentsiyasına iye bolǵanda qollanıladı.
Birlestirilgen strategiya. Kórip shıǵılǵan strategiyalardıń hár qanday kombinatsiyası múmkin - sheklengen ósiw, ósiw hám tómenlew. Birlesken strategiyaǵa bir neshe tarawlarda iskerlik jurgiziwshi iri shólkemler ámel etedi, dep ishoniladi. Haqıyqattan da, kópshilik firmalar, eń kishilerinen tısqarı, bunday strategiyanı ámelge asıradılar.


Juwmaqlap aytqanda , marketing pani tek gana bazar ham onin’ qatnasiwshilarin uyreniwshi pan emes , balkim makro darejede mamleket bazarin , dunya bazarin , kontinentler bazarin , al , mikro darejede , jergilikli , regionalliq bazarlardi uyreniwshi pan sipatinda belgili bolip kelmekte.