Qaydalar azərbaycan respublikasi

Cədvəl 8
Çuqun tökmələr
Materialın markası,
Texniki
İş şəraiti
standartın və ya texniki
Mühitin təzyiqi,
Sınaqların növü
tələblər
şərtlərin işarəsi
Divarın temperaturu, 
o
C
MPa (kqQ/sm
2
)
və tələblər
çox olmayaraq
СЧ15, СЧ20, СЧ25, СЧ30
ГОСТ 1412
-15 -dən 300 -dək
1,0(10)
ГОСТ 26358 üzrə
КЧ30-6, КЧЗЗ-8,
ГОСТ 1215
-20 -dən 300 -dək
2,0(20)
ГОСТ 26358 üzrə
КЧ35-10, КЧ37-12
ВЧ35-17, ВЧ40-12
ГОСТ 7293
-15 -dən 350 -dək
5,0(50)
ГОСТ 26358 üzrə
СЧ-15М4, СЧ-17МЗ,
ГОСТ 7769
0 -dan 700 -dək
0,25(2,5)
ГОСТ 26358 üzrə
СЧ-15, СЧ-17
ЧНХТ
ГОСТ 7769
-15 -dən 300 -dək
1,0(10)
ГОСТ 26358 üzrə
Qeydlər. 1. Yüksəklegirli polad markaları üçün kəsrin surətində isti yayılmış borulardan
hazırlanmış balonlara aid məlumatlar, məxrəcdə isə soyuq – və isti deformasiya olunmuş
borulardan hazırlanmış balonlara aid məlumatlar verilmişdir.

---

2. N – normallaşdırma, T – tavlama (закалка), B – buraxma (отпуск), А – austenitləşdirmə,
P – termiki emal olunmadan.

---

Cədvəl 9
Balonların hazırlanması üçün tətbiq edilən polad markalarının
və xəlitələrin siyahısı
Kimyəvi tərkibi
Müvəqqəti müqavimət,
Axıcılıq həddi,
Termiki
Tətbiq olunma
Mühitin təzyiqi,
Balonun silindrik
N
MPa (kqQ/sm
2
)
MPa (kqQ/sm
2
),
temperaturu, 
o
C
MPa (kqQ/sm
2
)
hissəsinin maksi-
Poladın markası
(ГОСТ, TŞ,
emal
s/s
az olmayaraq
çox olmayaraq
mal qalınlığı, mm,
az
Çox
Aşağı
Yuxarı
ОСТ)
olmayaraq
olmayaraq
olmayan
olmayan
çox olmayaraq
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1
20ХН4ФА
ГОСТ 4543
1275
1521
1079(110)
T + B
-80
150
Məhdud deyil
15
(130)
(155)
2
35ХН3МФА
ТŞ 14-3-883
1128
1373
981(100)
T + B
-80
150
Məhdud deyil
30
38ХН3МФА
ГОСТ 4543
(115)
(140)
3
40ХН2МА
ГОСТ 4543
981
1177
834(85)
T + B
-50
150
Məhdud deyil
15
(100)
(120)
932
1177
785(80)
T + B
-50
150
25
(95)
(120)
4
30ХМА
ГОСТ 4543
1030
1275
883(90)
T + B
-50
150
Məhdud deyil
15
(105)
(130)
932
1177
736(75)
T + B
-60
150
21

---

(95)
(120)
785
981
589(60)
T + B
-50
150
21
(80)
(100)
5
30ХГСА
ГОСТ 4543
883
1226
687(70)
T + B
-50
150
Məhdud deyil
15
(90)
(125)
687
Məhdud
412(42)
N + B
-50
150
Məhdud deyil
(70)
deyil
6
40Х, 38ХА,
ГОСТ 4543
883
1177
687(70)
T + B
-50
150
40(400)
30
35ХГМФ,
(90)
(120)
38ХГР
7
45
ГОСТ 1050
598
Məhdud
353(36)
N
-50
150
25(250)
Məhdud deyil
(61)
deyil
8
40
ГОСТ 1050
569
Məhdud
334(34)
N
-50
150
25(250)
Məhdud deyil
(58)
deyil

---

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
9
35
ГОСТ 1050
530
Məhdud
314(32)
N
-50
150
25(250)
Məhdud deyil
(54)
deyil
10 30
ГОСТ 1050
491
Məhdud
294(30)
N
-50
150
25(250)
Məhdud deyil
(50)
deyil
11 25
ГОСТ 1050
451
Məhdud
275(28)
N
-50
150
25(250)
Məhdud deyil
(46)
deyil
12 20*
ГОСТ 1050
412
Məhdud
245(25)
N
-60
350
25(250)
Məhdud deyil
(42)
deyil
12
ГОСТ 1577
373
P
-40
475
5,0(50)
(38)
N
-50
13 Ст3сп
ГОСТ 380
373
Məhdud
-
P
-40
425
5,0(50)
12
Ст3пс*
(38)
deyil
P
-50
14 12Х18Н9
ГОСТ 5632
Məhdud
255(26)
А
-
150
Məhdud deyil
Məhdud deyil
12Х18Н10Т
deyil
196
12Х18Н12Т
15 08Х18Н10Т
ГОСТ 5632
Məhdud
255(26)
А
-
150
Məhdud deyil
Məhdud deyil
08Х18Н12Т
deyil
196
16 08Х18Н12Т
ГОСТ 5632
491
Məhdud
255(26)
А
-
150
Məhdud deyil
Məhdud deyil
mərkəzdənqaç
(50)
deyil
196
ma qüvvə ilə

---

tökmə
17 Xəlitə 14
ГОСТ 19807
687
Məhdud
491(50)
N
-50
60
Məhdud deyil
Məhdud deyil
(70)
deyil
___________________________
*Qaynaq olunmuş balonlar üçün.

---

Əlavə 5
EYNİTİPLİ QAYNAQ BİRLƏŞMƏLƏRİ ANLAYIŞLARININ TƏYİNİ
Eynitipli qaynaq birləşmələri aşağıdakı ümumi əlamətləri olan qaynaq birləşmələri qrupudur:
а) qaynaq üsulu;
b) əsas metalın markası (markaların birləşməsi).
Bir qrupda texnologiyaya uyğun olaraq qaynaq üçün eyni markalı (markaların birləşməsini) qaynaq
materialların tətbiqi nəzərdə tutulmuş, müxtəlif markalı poladlardan hazırlanmış detalların qaynaq
birləşmələrini birləşdirməyə icazə verilir;
c) qaynaq materiallarının markası (markaların birləşməsi). Bir qrupda texnologiyaya uyğun olaraq
qaynaq üçün eyni markalı poladlardan hazırlanmış detalların qaynaq olunması üçün müxtəlif markalı
(markaların birləşməsini) qaynaq materiallarını tətbiq etməklə yerinə yetirilmiş qaynaq birləşmələrini
birləşdirməyə icazə verilir; elektrodlar ГОСТ 9466 üzrə eni növ örtük qatına (əsas, rutil, sellüloz turş)
malik olmalıdırlar.
d) qaynaq zonasında qaynaq olunan detalların nominal qalınlığı. Bir qrupda nominal qalınlığı aşağıda 
göstərilən diapazonlardan birinə aid olan, qaynaq zonasındakı detalları birləşdirməyə icazə verilir:
3 mm -ə qədər (3mm daxil olmaqla);
3 -dən 10 mm -ə (daxil olmaqla) qədər;
10 -dan 50 mm -ə (daxil olmaqla) 
qədər; 50 mm -dən böyük.
Bucaq, tavr, və düyünlü birləşmələr üçün göstərilən diapazonlar qaynaq olunan detallara aiddir; əsas 
detalların qalınlığını nəzərə almamağa icazə verilir;
e) qaynaq zonasında əyrilik radiusu. Bir qrupda qaynaq zonasında (borular üçün – nominal xarici
diametrin yarısı ilə) ərilik radiusu aşağıda göstərilən diapazonlardan birinə aid olan detalların qaynaq
birləşmələrini birləşdirməyə icazə verilir:
12,5 mm -ə qədər (12,5 mm daxil olmaqla); 
12,5 -dən 50 mm -ə (daxil olmaqla) qədər; 
50 -dən 250 mm -ə (daxil olmaqla) qədər;
250 mm -dən böyük (yastı detallar daxil olmaqla).
Bucaq, tavr və üst-üstə qaynaq birləşmələri üçün göstərilən diapazonlar qaynaq olunan detallara 
aididdir; əsas detalların əyrilik radiuslarını nəzərə almamağa icazə verilir.
ə) qaynaq birləşməsinin növü (uc-uca, bucaq, tavr, üst-üstə). Bir qrupda ştuserləri (boruları) tutumun 
elementlərinə birləşdirən qaynaq tikişindən başqa, bucaq tavr və düyünlü birləşmələri birləşdirmək olar;
f) kənarların hazırlanma forması. Bir qrupda aşağıdakı kənarların hazırlanma formasına aid qaynaq 
birləşmələrini birləşdirmək olar:

---

kənarları bir tərəfli kəsilməklə və çəplik bucağı 8 dərəcədən böyük;
kənarları birtərəfli kəsilməklə və çəplik bucağı 8 (daxil olmaqla) dərəcəyə qədər (dar kəsilmə);
kənarları ikitərəfli kəsilməklə;
kənarları kəsilmədən;
g) əsas qatın qaynaq üsulu: qalan astarda (astar halqada), əridilən astarda, astarsız (əks valın sərbəst 
formalaşması) qaynaq tikişinin kökünün qaynağı ilə.
h) qaynağın termiki rejimi: əvvəlcədən, proses zamanı qızdırılmaqla, qızdırılmadan, laylar üzrə 
soyudularaq;
x) qaynaq birləşməsinin termiki emal rejimi.
4

---