Qaydaları Ümumi müddəalar Yük (sərnişin) avtomobil nəqliyyatı xidmətlərinin ümumi həcminə aşağıdakılar daxildir

1. İT bölməsində iqtisadi fəaliyyət

İT-də tədqi-qatlar və işlə-

rin aparılması

İT sahəsində innovasiya fəaliyyəti

İT sahəsində xidmətlərin göstərilməsi

İT məhsulunun istehsalı və satışı

Patent-lisenziya fəaliyyəti

Tədqiqat işlərini yerinə yetirən heyət

Tədqiqat işlərinə çəkilən xərclər

İnnovasiya fəaliyyətinə çəkilən xərclər

Texnologiyaların əldə edilməsi və ötürülməsi

İT sahəsində inno-vasiya məhsulunun (xidmətin) həcmi




Məlumat-hesablama şəbəkələri və fərdi kompüterlərin sayı




Qlobal informasiya şəbəkəsindən istifadə edilməsinə mane olan amillər


Məsələnin növbəti mərhələsi informasiya texnologiyaları bölməsinin resurs təminatının təhlilinə aiddir (şəkil 2). İlk öncə bu bölmədə işləyənlərin sayının hesablanmasına, onların peşəkarlıq tərkibinə, ixtisas səviyyəsinə, hazırlıq səviyyəsi və istiqamətlərinə diqqət yetirmək lazımdır. Buna görə də, məşğulluq təsnifatına müvafiq olaraq ixtisas səviyyəsi və peşələr üzrə işçilərin sayı haqqında ətraflı statistik məlumatların toplanması və işlənməsi problemi ortaya çıxır. İnformasiya texnologiyaları bölməsinin aktivlərinin – maddi (əsas və dövriyyə vəsaitləri), qeyri- maddi, məhsul və xidmətlərin istehsalı və satışına çəkilən xərclər də daxil olmaqla, onun maliyyə ehtiyatları, əsas kapitala yönəldilən investisiyalar və qeyri-maddi aktivlərin öyrənilməsi həm də baxılan məsələlərə aid edilir. İnformasiya texnologiyaları sahəsinin infrastrukturunun - fəaliyyət növləri üzrə müəssisə və təşkilatların, ölçülərə görə, mülkiyyət növünə; məlumatların ötürülməsi prosesinin maddi bazasını – informasiya cəmiyyəti iqtisadiyyatının «özəyi»ni təşkil edən telekommunikasiyaların inkişafının; elmi-texniki infrastrukturu - elmi təşkilatlar, texnoloji və innovasiya mərkəzlərinin, informasiya texnologiyalarının yaradılması ilə bağlı konsaltinq və ona oxşar firmaların statistik tədqiqatının və tətbiqinin zəruriliyini qeyd etmək vacibdir.

Şəkil 2

İT-nın infrastrukturu

İT bölməsində məşğulluq

İT bölməsində məhsulun və xidmətlərin istehsalına və satılmasına çəkilən xərclər

Müəssisə və təşkilatlar

İT bölməsi üçün kadrların hazırlanması

Maddi dövriyyə vəsaitləri

Telekommuni-kasiyalar

2. İT bölməsinin resursları

İTbölməsinin kadrları

İT bölməsinin aktivləri

İT bölməsinin maliyyə ehtiyatları

Əsas vəsaitlər (tərkibi, hərəkəti, işlənməsi və amortizasiya)

Qeyri-maliyyə aktivlərinə investisiyalar (əsas kapital, qeyri-maddi aktivlər)

Qeyri-maddi aktivlər

Elmi-texniki infrastrukturlar

Üçüncü mərhələ informasiya texnologiyalarının və onun nəticələrinin iqtisadiyyatda və sosial sahədə istifadəsinin statistik qiymətləndirilməsinə həsr olunmuşdur (şəkil 3). Texniki və proqram vasitələrinin, telekommunikasiya vasitələrinin mövcudluğu və onların tətbiqi istiqamətlərinin, onların tətbiqi və paylanmasında qarşıya çıxan maneələrin, informasiya texnologiyalarına çəkilən xərclərin həcmi və strukturunun, iqtisadiyyatın müxtəlif sahəli müəssisə və təşkilatlarında, ev təsərrüfatlarında istifadəçilərin say və tərkibinin qiymətləndirilməsi bu mərhələnin əsas məsələsidir. İnformasiya texnologiyalarından istifadənin iqtisadi və sosial səmərəliliyinin ölçülməsi məsələsi olduqca çətindir.

Şəkil 3

3. İT-nin istifadəsi

İT-nin müəssisə və təşkilatlarda istifadəsi

İT-nin ev təsərrüfatlarında istifadəsi

Texniki, proqram və telekom-munikasiya vasitələrinin mövcudluğu

Texniki, proqram və telekom-munikasiya vasitələrinin mövcudluğu

İT-yə ev təsərrüfatları tərəfindən çəkilən xərclər

İT-yə çəkilən xərclər

İT-ni istifadə edən işçilərin say və tərkibi

İT istifadəçilərinin say və tərkibi

İqtisadiyyatda İT-nin istifadəsinin nəticələri