QƏDİm siVİLİzasiyalar tariXİ

QƏDİM SİVİLİZASİYALAR TARİXİ

Ümumi məlumat		Fənnin adı, kodu və kreditlərin sayı		HIST110, Qədim Sivilizasiyalar tarixi, (3 kredit)
		Departament		“Tarix və Arxeologiya” departamenti
		Proqram (bakalavr, magistr)		Bakalavr
		Tədris semestri		Yaz 2013
		Fənni tədris edən müəllim (lər)		Roza Arazova
		E-mail:		[e-mail]
		Telefon:		[phone] (departament)
		Mühazirə otağı/Cədvəl		314 (O), I gün – 15:10-16:30, V gün – 15:10-16:30
		Məsləhət saatları		III gün – 12:00-13:20
Prerekvizitlər
Tədris dili		Azərbaycan dili
Fənnin növü (məcburi, seçmə)		Məcburi
Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat		Əsas dərsliklər: Qeyd. * işarəsi ilə olan kitablar cədvəldə göstərilmişdir. 1^*. Yusif Yusifov. Qədim Şərq tarixi. Bakı, 2007 və başqa nəşrlər. 2^*. Древние цивилизации. Под. Ред. Г. М Бонгард- Левина. Москва, 1989. 3^*. Yusif Həsənov. Qədim Roma tarixi. Bakı, 1975. 4. Telman Orucov. “Qədim Roma: qüdrətin qabarması və çiçəklənməsi”, Bakı 2008 5^*. M.Erivanski. Qədim Yunanıstan tarixi. Dərs vəsaiti. Bakı, 1963. 6. Мифологический словарь (müxtəlif nəşrlər) 7. Хрестоматия по истории древнего Востока. Под ред. М.А.Коростовцева и др. часть I. Москва 1980 8. Mühazirə mətnləri. Əlavə vəsait 9. Tofiq Mustafazadə. Ümumi tarix, I kitab. Bakı, 2009, III, IV bölmələr 10. Cəlil Nağıyev. Qədim Şərq ədəbiyyatı tarixi. Bakı, Asiya nəşriyyatı, 2004 11. Tərlan Novruzov. Qədim Şərq ədəbiyyatı. I hissə, Bakı, Adiloğlu, 2007 12. Əli Sultanlı. Antik ədəbiyyat tarixi. Bakı, 2008 13. S. Kramer. Tarix Şumerdən başlanır. Bakı 2009 14. “Мифы и легенды древней Греции” Филипп Ардах, Belitha press 1997
Kursun vebsaytı
Tədris metodları		Mühazirə		Öyrənmə və Tədris Metodları. - Mühazirələr - Mövzu ətrafında interaktiv müzakirələr - Mühazirələrin əsas tezisləri yazılı olaraq tələbələrə veriləcəkdir - Xəritələr, video və digər əyani vəsaitlərdən istifadə - Mövzularla əlaqədar olaraq İncəsənət muzeyinə ekskursiyanın təşkil edilməsi
		Qrup müzakirəsi
		Praktiki tapşırıqlar
		Praktiki məsələnin təhlili
		Digər
Qiymətləndirmə		Komponentləri		Tarix/son müddət	Faiz (%)
		Aralıq imtahanı		Fevral-mart aylarında keçirilən mövzular əsasında tələbələrin biliyini yoxlamaq üçün 2 yazı işləri (quiz) keçirilir. Hər quiz 20 bal (mart) və 15 bal (aprel)	35 bal
		Praktiki məsələ
		Fəallıq		Dərslərdə, diskussiyalarda, prezintasiyalarda və elmi seminarlarda iştirak etmək	6 bal
		Tapşırıq və testlər		Yoxlama yazı işləri	4 bal
		Kurs işi (Layihə)
		Prezentasiya/Qrup müzakirə		Prezentasiya mövzuları	5 bal
		Final imtahanı		Aprel-may aylarında keçirilən mövzular əsasında iyun ayında final imtahan verilir.	50 bal
		Digər
		Yekun			100 bal
Kursun təsviri		Qədim sivilizasiyaları tarixi Qədim Şərq dövlətlərində, Yunanıstan və Romada yaranan, çiçəklənən və süquta uğrayan qədim sivilizasiyalar tarixini əhatə edəcək, bu sivilizasiyaların maddi və mənəvi irsinin tarixi əhəmiyyətini şərh edəcəkdir.
Kursun məqsədləri
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri		Fənnin tədrisinin nəticələri: Fənnin sonunda tələbələrin aşağıdakılara yiyələnmələri gözlənilir: - Sivilizasiya anlayışını qavramaq - Qədim Şərq və antik cəmiyyətlərin sivilizasiya barədə biliklərə yiyələnmək, onların dünya tarixində yerini başa düşmək - Mədəniyyətimizin bu sivilizasiyalarla ortaq izlər daşıdığını öyrənmək
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış)		Dəvamiyyət Bütün tələbələr dərslərdə iştirak etməyə borcludurlar. Üzrlü səbəbləri (xəstəlik, ailə vəziyyəti və s. ) olanlar dəvamiyyətsizliyinin səbəbini dekanlığa bildirməlidir. 20% dən artıq dərs buraxan tələbələr imtahana buraxılmır. Gecikmələr Tələbə dərsə 5 dəqiqədən gec gələrsə, o, dərsə buraxılmır. Ancaq o, sonrakı saatlara girə bilər. Yoxlama işi Müəllimə və dekanlığa qabaqcadan məlumat verilən səbəblərdən yoxlama işində iştirak etməyən tələbə yoxlama işini növbəti həftədə yaza bilər. İmtahanlar Tələbənin imtahanda iştirakı və ya imtahanın buraxılması ilə bağlı bütün məsələlər fakültə rəhbərliyi tərəfindən həll olunur. Suallar dərs mövzuları əsasında hazırlanacaq. Aralıq imtahanının sualları yekun imtahanında təkrarlanmır. İmtahan qaydalarının pozuntuları Aralıq və yekun imtahanında tələbə tərəfindən imtahanın gedişini pozmaq və köçürmə qadağandır. H­əmin h­alda tələbənin imtahan işi ləğv olunur və tə­ləbə 0 (sıfır) qiym­əti ilə im­tahandan kənarlaşdırılır. Fənni bitirmə qaydası: Fənn ciddi olaraq Universitetin qiymətləndirmə siyasətinə riayət edir. Buna görə də bir qayda olaraq, fənni uğurla keçmək üçün ümumi qiymətin 60%- ni toplamalıdır. Qeyri- müvəffəq qiymət alan tələbə digər semestr və ya növbəti il fənni yenidən götürə bilər. Tələbələrin davranış qaydaları. Dərs zamanı dərs gedişini pozmaq, icazəsiz müzakirə, mobil telefonlardan istifadə və ya qeyri- etik hərəkətlər etmək qadağandır. Fənni uğurla bitirmək üçün tələbələr dərsdə fəal olmalı və digərlərini də iştiraka cəlb etməlidirlər. Öyrənmə və Tədris Metodları. - Mühazirələr - Mövzu ətrafında interaktiv müzakirələr və yoxlama işləri - Mühazirələrin əsas tezisləri yazılı olaraq tələbələrə veriləcəkdir - Xəritələr, video və digər əyani vəsaitlərdən istifadə - Mövzularla əlaqədar olaraq, Azərbaycan Tarix muzeyi, İncəsənət muzeyinə ekskursiyanın təşkil edilməsi
Cədvəl (dəyişdirilə bilər)
Həftə	Tarix (planlaşdırılmış)		Fənnin mövzuları			Dərslik/Tapşırıqlar
	4		Giriş. “Sivilizasiya” və Şərq haqqında anlayış. Qədim sivilizasiyaların tarixi kökləri, öyrənilməsi tarixi. Mənbələr.			[1, fəsil 1,s.5-49]; [2, s.23-36]
	4		Qədim Misir sivilizasiyası. Öyrənilmə tarixi və dövrü təsnifatı. Təbii- coğrafi şəraiti və əhalisi. Qədim Misirin tarixi xülasəsi.			[1, fəsil 6-10,s.163-227]; [2, s.37-44]
	4		Qədim Misir mədəniyyəti: Yazı, dil. Məktəb. Ədəbiyyat. Din. Elmi biliklər. İncəsənət, Memarlıq.			[1, fəsil 11,s.228-238]; [2, s. 44-69] [11, s. 84-115]
	4		Qədim İkiçayarası (Mesopotomiya) sivilizasiyası. Öyrənilmə tarixi və dövrü təsnifatı.Təbii şəraiti və əhalisi. Qədim Mesopotomiyanın tarixi xülasəsi. Şumer, Akkad.			[1, fəsil 2,3,s. 50-104]; [2,s.89-97]
	4		Qədim Babilistan II- I minillikdə. Yeni Babilistan.			[1, fəsil 4,s.105-124; fəsil 16, s.318-329]; [2,s.97-100,106-109]
	4 Aralıq imtahan yoxlaması – 1 (20 bal)		Şumer- Babil Mədəniyyəti: Yazı, dil. Məktəb. Din. Əfsanələr. Dastanlar. Poeziya. Elmi biliklər. İncəsənət. Memarlıq.			[1,fəsil 5, s.125-162]; [2,s. 109-117]; [11,s.51-82]
	4 Aralıq imtahan yoxlaması – 2 (15 bal)		Qədim İran sivilizasiyası. Təbii şəraiti; əhalisi. Tarixi xülasə. Əhəməni dövləti və siyasi tarixin əsas mərhələləri. Mədəniyyət. Memarlıq. Heykəltəraşlıq. Torevtika. Din. Zərdüştlük. Avesta. Qədim Hindistan sivilizasiyası. Mohenço- Daro və Harappa sivilizasiyaları. Epik əsərlər. Din. Brahmanizm. Buddizm. Fəlsəfə. Elmi biliklər. Təsviri incəsənət. Memarlıq. Heykəltəraşlıq.			[1,fəsil 17,s.330-361, s.389-450]; [2, s.135-162]; [11, s.18-49] [1, fəsil 18, s.451-476]; [2,s.218-239] [11, s.189-198]
	4		Antik sivilizasiyalar. “Antik Dövr” anlayışı. Antik cəmiyyətlərin əsas xüsusiyyətləri. Antik sivilizasiya və müasir dövr.			[mühazirə mətnləri]
	4		Qədim Yunanıstan sivilizasiyası. Təbii- coğrafi şəraiti və əhalisi. Qədim Yunanıstanın tarixi xülasəsi. Erkən Yunanıstan. Arxaik Yunanıstan. Klassik Yunanıstan. Yunan polisinin böhranı. Makedoniyalı İskəndərin Şərq yürüşü.			[2, səh 288-345] [5] [mühazirə mətnləri]
	4		Yunan sivilizasiyası. Onun əsas bölmələri. Məktəb və təhsil. Əfsanələr və miflər. Lirika. Tragediya və komediya. İctimai bayramlar və tamaşalar. Teatr. Olimpiya oyunları.			[5, səh 82-101; 2, səh 310-345; 12, səh 19-68; 134-247] [mühazirə mətnləri]
	4		Yunan fəlsəfəsi. Onun əsas istiqamətləri. Görkəmli filosoflar. Elmi biliklər. Din. İncəsənət. Heykəltəraşlıq. Qədim yunanlarıın həyat tərzi.			[5, səh 82-101] [2, səh 310-345] [mühazirə mətnləri]
	4		Ellinizm sivilizasiyası. “Ellinizm” anlayışı. Ellin dövlətləri. Ellin mədəniyyətinin səciyyəvi əlamətləri.Ellin mədəniyyətinin mərkəzləri. İskəndəriyyə Museyonu və kitabxana. Dəqiq elmlər. Ellin fəlsəfəsinin əsas cərəyanları. Ədəbiyyat. İncəsənət. Heykəltaraşlıq.			[2, səh 346-383] [5, səh 101-117] [mühazirə mətnləri]
	4 (Seminar və yoxlama iş)		Qədim Roma sivilizasiyası. Qədim Romanın tarixinə dair mənbələr. Təbii şəraiti və əhalisi. Qədim Romanın tarixi xülasəsi. Erkən Roma.			[2,s.385-391]; [3, s.4-38; 50-51] [mühazirə mətnləri]
	4		Roma respublikası e.ə. V-I əsr. Dövlət quruluşu Patrisilərlə plebeylərin mübarizəsi. Aqrar siyasət. Romanın xarici siyasəti. Pun müharibələri. Ellinist Şərq ölkələrinin işğal edilməsi. Romada demokratik hərəkat, qulların üsyanı. Roma respublika böhranı. Sulla diktaturası. I Triumvirat. II Triumvirat. Vətəndaş müharibələri			[2,s.391-419]; [3, s. 99-106] [mühazirə mətnləri]
	4		Roma imperiyası. Avqustun prinsipatı. Avqustdan sonrakı imperatorlar, onların daxili və xarici siyasəti.Son Roma imperiyası, imperiyanın parçalanması və süqutu. Mədəniyyət. İdarəçilik. Hüquq. Siyasi və məhkəmə natiqliyi. Ədəbiyyat. Poeziya. Din.Tamaşalar. Şəhərlər. Tikintilər. Roma ordusu.			[2,s.419-451]; [3, s.213-223, 239-240] [12,s.357-441] [mühazirə mətnləri]
			Final imtahan