Qloballaşma nədir?


Tərddütlü olanlara görə -



Yüklə 38,24 Kb.
səhifə2/7
tarix27.11.2022
ölçüsü38,24 Kb.
#120017
1   2   3   4   5   6   7
Qloballaşma FF-4

Tərddütlü olanlara görə - Qloballaşma mal və xidmət hərəkətidir, bununla birgə işgücü hərkətini artıraraq transmilli şirkətlərin hakiymiyyətini artırır.
Reformistlərə görə – Qloballaşma dünyanı yenidən şəkilləndirən sosial, iqtisadi və siyasi dəyişimləri formalaşdıran siyasi gücdür.
Bəzilərinə görə isə - kasıbçılığı və sömürgəyi artırmaqda, diğərlərinəə görə isə Çin və Hindistanda olduğu kimi azaltmaqdadır.
Qloballaşma növləri
Qloballaşmanın iqtisadi qloballaşma ilə yanaşı aşağdaki digər növlərinin də olduğu bilinir.
Siyasi Qloballaşma: İnsan haqları, demokratik idarəetmə, iqtisadi, siyasi və mədəni sərbəstliklər və terrorizmlə ortaq mübarizə mövzularındakı müştərək hərəkətlər, siyasi qloballaşmanın əsasını təşkil etməkdədir.
Mədəni Qloballaşma: Mədəniyyət; millətlərin ortaq olaraq düşünmə, əylənmə, sığınma, geyinmə, qidalanma və dini inançların ümumi adı olaraq ifadə edilir. “Gamburger” ortaq yeyəcək, “Coca cola”`nın dünyanının ortaq içkisi olmuşdur.
Hərbi Qloballaşma: Dünyadakı güc mərkəzlərinin, hərbi hakimiyyət sahələrini öz milli sərhədlərinin kənarına daşımaq məqsədilə ikili və ya çox tərəfli müqavilələrlə genişləndirməsidir. Birləşmiş Millətlər Təhlükəsizlik şurası; hər birinin veto haqqı olan ABŞ, Rusiya, Çin, İngiltərə və Fransa`dan yaranan beş daimi və altı dəyişən üzv ilə qərar ala bilməkdədir. Şura, dünyanın hər hansı bir yerinə hərbi müdaxilə qərarı ala bilmə səlahiyyətinə malikdir.
Qloballaşmanın tarixi inkaşafı
Tarixi baxımdan qloballaşmanın əsasan 3 müxtəlif dövrdən ibarət olduğu qeyd olunmaqdadır. Bu dövrlər isə xüsusiyyətləri baxımından da aşağdakılardan ibarətdir.

  • İlk Dövr (1870-1914-1945): Texnalojik inkişaf xarici ticarti artırır. Dəniz və dəmir yolu inkişaf edir. Teleqrafın icad olunur.

  • İkinci Dövr (1945-80): ABŞ dünyada hakim olmuş, liberllaşma ön plana çıxmış, beynəlxlaq qurumlar qurulmuşdur. IMF,DB,UN.

  • Üçüncü Dövr (1980 sonrası): Bretton Woods sistemin çökməsi, ölklərin finans problemləri, ölklər arasındaki fərqin arttığı, istehsal edilən məhul növləridə sürətlə artmışdır.


Yüklə 38,24 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin