Yeyinti məhsulları istehsal edən müəssisələrdə sanitar-texniki tədbirlər gəmiricilərin istehsalat otaqlarına keçməsinin qarşısının alınmasına yönəldilib. Bu məqsədlə aparılan tədbirlərin hansı doğrudur?
döşəmədən 0,5m hündürlükdə və döşəmənin altında 0,3m hündürlükdə divarlarda metallik tor çəkilir
binanın fundamentini 0,5-0,8m dərinlikdə qazırlar
taxta qapılar və astanalar dəmir vərəqlərlə 20-30 sm hündürlüyündə döşənir
ventilyasiya dəlikləri, lyuklar və s. metallik məftil ilə torlanır (diametri 20-30 sm )
bütün dəliklər sementlənir
Gəmiricilərin məhv edilməsinin neçə üsulu praktik olaraq istifadə olunur?
3
2
1
5
10
Aşağıdakı göstərilən kimyavi vasitələrdən hansı dəmiricilərlə mübarizədə istifadə olunur?
sink fosfidi
zookumarin
ftorasitamid
arsen
monoftorin
İnsana ətdən və süddən keçən infeksiya hansı deyil?
dizenteriya
vərəm
bruselyoz
sibir xorası
tulyaremiya
Süd turşulu məhsullarda süd turşusunun ən mühüm bioloji əhəmiyyəti hansıdır?
çürüdücü mikrofloranın inkişafının qarşısını alır və bəzi patogen mikrobların da inkişafını dayandırır
özünə məxsus dad verir
məhsulun konsistensiyasına təsir edir
məhsulun qidalıq dəyərini artırır
məhsulda turşuluğu artırır
Bir çox süd turşulu məhsullarda bağırsaq infeksiyalarının törədiciləri uzun müddət öz fəallığını saxlayır. Bunlardan Zonne dezenteriya çöpü süddə neçə gün salamat qalır?
302 gün
100 gün
20 gün
50 gün
62 gün
Yumurtalar öz keyfiyyətinə görə aşağıdakı hansı üç qrupa bölünürlər?
qidaya yararlı tam dəyərli, tam dəyəri olmayan və texniki brak
yeyilməyə yararlı, yararsız, tullantı
yeyinti üçün tam yararlı, bioloji dəyəri aşağı olan, heç nəyə yarımayan
xəstə toyuqdan alınan yumurta, sağlam toyuqdan alınan yumurta
I kateqoriya yumurtalar, II kateqoriya yumurtalar
Saxlanma soyuducu kamerasının sahəsinin ölçüləri hansı halda doğru verilib?
5m2-dan az olmamalı
3m2 –dan az olmamalı
7m2
2m2
1m2 –dan az olmamalı
Soyudulmuş balıq 4°C temperaturunda neçə gün saxlana bilər?
2-3 gün
1 gün
2 gün
3 gün
3-5 gün
Bağırsaq infeksiyasına hansı aid deyil?
bruselyoz
qarın yatalağı
A və B paratifləri
Dizenteriya
vəba
Bağırsaq infeksiyaları ilə müasir mübarizə sistemində tədbirlərdən hansı aşağıda səhv göstərilib?
gəmiricilərlə və milçəklərlə ildə 4 dəfə mübarizə tədbirlərinin keçirməsi
infeksiya mənbəyinin zərərsizləşdirilməsinə yönəlmiş tədbirlərin keçirilməsi
otaqların, avadanlıqların, inventarın, saxlanmasına sanitar gigiyenik tələblərə əməl etməli, onların sanitariya emalının səmərəliyinə müntəzəm nəzarət etməli
epidemioloji göstəricilərə görə bağırsaq infeksialarına qarşı profilaktik peyvəndlər keçirməli
Qarın yatalağı, A və B paratifləri üçün aşağıda qeyd olunanların hansı doğru deyil?
hərəkətsizdirlər
fakultativ anaerobdurlar
kapsula və spor əmələ gətirmirlər
bunlar qida məhsullarında uzun müddət həyat fəallığını qoruyub saxlayırlar
törədiciləri salmonenlər cinsindən olan bağırsaq bakteriyalarına aid edilirlər
Dizenteriya bakterial təbiətli infeksion xəstəliyinin törədicisi üçün hansı doğru deyil?
hərəkətlidirlər
əsasən endotoksin əmələ gətirirlər
fakultativ anoerobdurlar
spor və kapsula əmələ gətirmirlər
Zonne dizenteriya çöpü qida məhsullarında uzun müddət qalıb, çoxala bilər
Qida zəhərlənmələri haqda hansı doğru deyil?
bunlar xəstədən sağlam insana keçir
bunlar müxtəlif təbiətlidirlər, qidada xəstəlik törədən mikroblar və ya onların toksinləri olduqda törədilir
bu xəstəliklər xeyli insanları əhatə edə bilər
qəfil baş verir və qısa müddət gedir
zəhərlənmənin baş verməsi hansısa bir məhsulun qidaya istifadəsi ilə bağlı ola bilər
Qida toksikoinfeksialarının törədicilərinə hansı aid deyil?
dizenteriya çöpü
Salmonellər
bağırsaq çöpü
protey çöpü
perfringens çöpü
Proteus cinsindən olan bakterialar haqqında hansı doğru deyil?
bu bakteriyalarla məhsul çirkləndikdə onun orqanoleptik xassələri dəyişir
spor əmələ gətirmir
fakultativ anaerobdurlar
hərəkətlidirlər
qurumağa və xörək duzunun yüksək qatılığına davamlıdırlar
Perfringens çöpü haqqında hansı doğru deyil?
0–10°C – də fəal çoxalır
spor əmələ gətirəndir
obliqat anoerobdur
bunların sporları ət parçaları üzərində 20-25 % -lı duzlu məhlulda 1,5 ay qalır
toksikoinfeksiya törədicisidir
Toksikoz xəstəliyinin törədiciləri haqqında deyilən hansı səhvdir?
botulizm törədicisi spor əmələ gətirməyən çöpdür, aerobdur
tərkibində bakteriyaların toksinləri olan qida məhsullarının istifadəsi nəticəsində baş verən xəstəliklər
bu qrup xəstəliklərə stafilokok toksikozu, botulizm və mikotoksikozlar aiddir
stafilokokkların qida zəhərlənmələrində rolunu ilk dəfə P.l.Laşenkov müəyyən edib
ət parçalarını, balığı və s. qaynatdıqda botulizm toksini parçalanır
Qida mikotoksikozları haqqında hansı səhvdir?
Fuzarium cinsindən olan göbələklə çirklənmiş taxıldan hazırlanan məmulatlarin istifadəsi erotizm mikrotoksikozunu yaradır
mikotoksikozlara erqotizm, fuzariotoksikoz, aflotoksikoz aid edilir
alimentar-toksik aleykiya və “kefli çörəklə” zəhərlənmə fuzariotoksikozlara aid edilir
alimentar–toksik aleykiya və ya septik angina tarlada qışlamış taxıldan hazırlanan məmulatların istifadəsi nəticəsində baş verir və Fuzarium cinsindən olan gobələklərin toksini bunu törədir
bu xəstəliklər mikroskopik göbələklərin toksik maddələri ilə çirklənmiş dənlərdən alınan məhsulların istifadəsi zamanı baş verir
Qeyri mikrob mənşəli zəhərlənmələrin xarakterik xüsusiyyətləri hansı deyi?
zərərçəkənlərin sayının çox olması
əsasən məişətdə baş verir
bunlar xəstəliklərinin yalnız 7-15% nı təşkil edir
bu xəstəliklər üçün ölüm halı yuksəkdir
bu qrupa zəhərli göbələklər və yabanı bitkilərlə zəhərlənmələr aid edilir
Qida məhsullarının nəql edilməsinin sanitariya tələblərinə uyğun olmayanı hansıdır?
çörək-bulka məmulatlarını hər növ nəqliyyatda daşımaq olar
qida məhsullarını daşıyan nəqliyyatın sanitariya pasportu olmalı, orada onun nömrəsi, avadanlığı, məsulliyət daşıyan şəxsin soy adı və inisialları olmalıdır, sanitariya paltarı olmalıdır
açıq nəqliyyatda daşınan məhsullar təmiz brezentlə və ya ağ bezlə örtülməlidir
ət, balıq, süd məhsulları yeşiklərdə daşınır
qida məhsullarının daşınması üçün metallik, plastik və ya taxta tara istifadə olunur
Qida məhsullarının qəbuluna və saxlanmasına qoyulan tələblərdən hansı doğru göstərilməyib?
baytar nəzarəti sənədi olmadan ət satışa qəbul edilə bilməz
qida məhsullarının saxlanma kameraları havanı aparan və gətirən ventilyasiya qurğuları ilə təmin olunmalıdır, termometr və nəmliyi ölçən psixrometrlərlə təchiz olmalıdır
soyudulmuş ət 0-2°C-də asılqandan asılı vəziyyəydə, biri birinə toxunmadan saxlanmalıdır
toyuq əti -2°C- dən yuxarı olmayan temperaturda stellajlar üzərində saxlanmalıdır
Aşağıda qeyd olunanlardan hansı doğru deyil?
adətən qatığı və kefiri 10°C-dən yuxarı 24 saat, xamanı isə 3 sutka saxlamaq olar
müəyyən olunmuşdur ki, bir çox süd turşulu məhsullarda bağırsaq infeksialarının törədiciləri, xüsusən də dizenteriya çöpü, uzun müddət həyat fəaliyyətini qoruyub saxlayır
süd turşusu çürüdüçü mikrofloranın və bəzi patogenlərin inkişafını dəyandırır
çiy süddən hazırlanan kəsmik yalnız müəyyən məmulatların hazırlanmasında, isti emaldan sonra qidada istifadə oluna bilər
süd turşulu məhsulların sanitariya nöqtəyi nəzərindən qiymətləndirilməsi zamanı onların orqanoleptiki xassələri, yağın miqdarı, nəmliyi, turşuluğu, bəzən də bakterioloji göstəriciləri təyin edilir
Hansı fikir doğru deyil?
bruselyozun törədicisi hərəkətli, spor əmələgətirən çöpvari kokklardır
bruselyoz heyvanların və insanın infeksion xəstəliyidir
bruselyoz mənbəyi kimi insan üçün keçi və qoyun əti xüsusən təylükəlidir
bruselyoz törədiciləri xarici mühitdə bir neçə ay soyuqda, 3 ay nəm torpaqda qala bilər
70-75°C-də bruselyoz törədiciləri 5-10 dəqiqədən sonra, qaynatdıqda isə –həmin an məhv olurlar
Bruselyozun törədiciləri haqqında hansı fikir doğru deyil?
bruselyozlu 700- S də 15 dəqiqə qızdırmaqla zərərsizləşdirmək olar
bruselyozlu süd bilavasitə təsərrüfatda zərərsizləşdirilməlidir
xəstə heyvanların əti 2 kq –dan çox olmayan parçalar şəklində, 8 sm –dək qalınlıqda 2 saat bişirildikdə zərərsizləşir və qidaya yararlı olur
soyudulmuş qida məhsullarında uzun müddət qala bilərlər
Hansı fikir vərəm infeksiyası törədicisi haqqında səhvdir?
bunlar koklardırlar
ətraf mühitə davamlıdırlar
nazik, hərəkətsiz çöplərdilər
qaynatdıqda 5 dəqiqədən sonra məhv olur
xəstə heyvanın əti insan üçün təhlükəlidir
Sibir xorası infeksion xəstəliyinin törədicisi haqda hansı fikir doğrudur?
insan xəstə heyvanın dərisi, selikli ifratazları ilə təmasda oldukda, çiy və ya kifayət qədər bişməmiş ət məhsullarını (kolbasa, farş və s.) yedikdə yoluxa bilər
törədicisi spor əmələgətirməyən çöpdür
yüksək temperaturlara davamsızdır
xəstə heyvanlar müalicə olunur
sibir xorası törədicilərinin veqetativ formaları 50°C də 2-5 dəqiqəyə məhv olur
Kolbasa məmulatları haqqında hansı fikir səhvdir?
qalıq mikroflora kolbasalarda xarab olmaya səbəb ola bilməz
yarımhisə verilmlş kolbasalar az nəmli və yüksək duz qatılığı olduğu üçün (6%- dək duz) saxlanmağa davamlıdırlar
kolbasada çürüdücü bakteriyaların törətdiyi proseslərdə pis iy əmələ gəlir və orqanoleptik olaraq həmin kolbasanın yararsız olduğu bilinir
çiy hisə verilən kolbasalarda nəmlik az olduğu ücün (27-30%) və duzun qatıliğı yüksək olduğu üçün saxlanmağa davamlıdırlar
Süd istehsalı haqqında hansı fikir səhvdir?
pasterizə olunmuş süddə bağırsaq çöpünün titri 4 ml-dək ola bilər
südün keyfiyyətinin saxlanması südün pasterizasiya və sterilizasiyası ilə təmin edilir
pasterizə olunmuş süd məhdud zamanda aşağı müsbət temperaturda 20 saat (2-4°C) saxlana bilər
südün bakterial çirklənməsini onun ümumi mikrob çirklənməsi və bağırsaq çöpünə görə qiymətləndirirlər
pasterizə olunmuş süddə bağırsaq çöpünün titri 3 ml-dən yüksək olmamalıdır
Aşağıdakılardan hansı səhvdir?
melanjda salmonenlər otaq temperaturunda saxlandıqda 1 il qalır
melanj yumurta məhsulunun kulinariya məmulatları üçün koli titri 0,1-dən az olmamalıdır
patogen mikroorqanizmlər olan melanj qida məqsədləri üçün istifadə oluna bilməz
melanjın koli titri kulinariya məmulatları üçün 1-dən az olmamalıdır
melanjin sanitariya nöqteyi nəzərdən qiymətləndirilmasi aşağıdakı göstəricilərinə görə aparılır: koli titr, çürüdücü bakteriyaların olması (əsasən protey), salmonellərin olması
Meyvə- tərəvəzin saxlanması üçün hansı şərait doğru göstərilib?
1-2°C temperatur, 80-85% nəmlik
3-4°C temperatur, 80-85% nəmlik
-4°C temperatur, 70-75% nəmlik
-4°C temperatur, 80-85% nəmlik
0°C temperatur, 80-85% nəmlik
Çörək məmulatlarının sanitariya nöqteyi nəzərindən qiymətləndirilməsində hansı nəzərə alınmamalıdır?
çörəyin çəkisinin standarta uyğun olmaması
çörəyin güsurları
çörəyin xəstəlikləri
çörəyin kif atması
kartof xəstəliyinin olması
Konservlərin gigiyenası haqqında qeyd olunanlardan hansı səhvdir?
konservlərdə geyripatogen spor əmələgətirən mikroorqanizmlərə heç tək-tuk sayda da yol verilmir
sterilizasiya zamanı mikroorqanizmlərin həm veqetativ, həm də spor formaları məhv olunur
botulizm törədicilərinin sporlarının konservdə qalması sonradan saxlanma zamanı onların inkişafına, zülalların parçalanmasına, qaz əmələ gəlməsinə və bombaja gətirib çıxardır
kimyəvi, fiziki və yalançı bombajlı konservlər sağlamlıq üçün təhlükə yaratmır
tərkibində botulizm və perfringens patogen mikrobları müəyyən edilən konservlərin realizasiyasına yol verilmir
Qida məhsullarını daşıyan nəqliyyata goyulan sanitar-gigiyenik tələblərdən hansı səhv qeyd olunur?
ayda 1 dəfə nəqliyyat vasitəsinin kuzovu 2-3 %- li xloramin məhlulu ilə dezinfeksiya olunmalıdır
qida məhsullarını daşıyan nəqliyyat vasitələri təmiz saxlanmalıdır
belə nəqliyyat vasitələri hər gün təmizlənməli və 0,15%-li isti kaustik soda məhlulu ilə yuyulmalıdır
tez xarab olan məhsulların daşınması qapalı izotermik kuzovu olan soyudulan nəqliyyatda, daxilində təxminən 8°C temperatur saxlamaqla daşınmalıdır
müəssisə daxilində məhsulun daşınması xüsusi arabalar və s. vasitələrlə həyata keçirilir
İnfeksion xəstəliklər və onların yayılması haqqında hansı mülahizə səhvdir?
patogen mikroorqanizmlər bir qayda olaraq sərbəst həyat tərzinə uyğunlaşmışlar
hər hansı infeksion xəstəliyin yaranması və yayılması yalnız orqanizmdə onun öz həyat fəaliyyəti üçün əlverişli şərait tapması zamanı mümkündür
əsas infeksiya mənbəyi insan olarsa belə infeksiyalar antroponozlar adlanır
yalnız heyvanlarda baş verən xəstəliklər zoonozlar adlanır
heyvan və insanlarda müşahidə olunan xəstəliklər zooantroponozlar adlanır
Qida məhsullarının mikroblarla çirklənməsi hansı halda baş verə bilməz?
məhsulun istehsalında xammaldan istehlakçıya qədər sanitar-gigiyenik tələblərə əməl olunarsa
məhsul bilavasitə xəstə heyvandan alındıqda
xəstə insandan, əgər o qidanı hazırlayırsa
avadanlıqdan, taradan
hava və su ilə
Keyfiyyət göstəricilərinə görə qida məhsulları hansı qruplara ayrılır?
qidaya yararlı və qidaya yararsız
standart məhsullar və qeyri standart məhsullar
qidaya yararlı və qeyri standart
standart və qidaya yararsız
qidaya yararsız, standart və qeyri standart
Aşağıda qeyd olunanlardan hansı səhvdir?
aşağı yağlılıqda süd realizasiya olunmamalıdır
qeyri standart qidaya yararlı məhsullar aşağı qidalılıq dəyəri ilə xarakterizə olunur
qeyri standart qidaya yararlı məhsul insanın sağlamlığı üçün təhlükəli deyil
məhdud şəkildə yararlı hesab olunan məhsullara təbii məhsulların dadını immitasiya edən məhsullar aid edilir
qeyri standart qidaya yararlı məhsullar aşağı qidalılıq dəyəri ilə xarakterizə olunurlar
Ətin mikrobla çirklənməsinin qarşısının alinması üçün istifadə olunan aşağıdakı tədbirlərdən hansı doğru deyil?
ətin doğranılıb uzun müddət saxlanması
tam qansızlaşdırmanın aparılması
daxili orqanların vaxtında və düzgün cəmdəkdən kənar edilməsi
Xəstə heyvanlardan alınmış ətin sanitar qiymətləndirilməsinin böyük epidemioloji əhəmiyyəti hansı halda daha doğru göstərilib?
heyvan ətindən insana bir sıra xəstəliklər və helmintlər keçə bilər
standart və qeyri standart məhsul müəyyən edilə bilər
ətin qidaya yararlı və yaxud yararsız olmasını müəyyən etmək üçün
ətin kateqoriyasını müəyyən etmək üçün
ətin qidaya hansı emaldan sonra yararlı olmasını müəyyən etmək üçün
Mikrobla törədilən qida zəhərlənmələrinə hansı aid deyil?
helmintozlar
toksikoinfeksiyalar
toksikozlar
salmonelyoz
botulizm
Qida konsentratlarının istehsalı zamanı yarmalar, noxud qaynar su ilə emal edilir. Aşağıda göstərilən hansı texnoloji rejimlərdə bu proses aparılır və bakterisid təsir göstərir?
40 dəqiqə ,1000C temperaturla
20 dəqiqə, 800C temperaturla
30 dəqiqə, 900C temperaturla
40 dəqiqə, 800C temperaturla
30 dəqiqə, 700C temperaturla
Qurudulmuş tərəvəzlər qida konsentratları istehsal edilərkən hansı mikroorqanizmlər və texnoloji proseslər onların çirklənməsinə səbəb olur?
spor əmələgətirən bakteriyalar və göbələklər; xırdalanma və ələnmə zamanı
mikroorqanizmlərin veqetativ hüceyrələri ilə əsas xammalı əlavə xammal ilə qarışdırdıqda
mikroorqanizmlərin kok formaları; isti emaldan sonra
Bacillum subtilis, Bac.mezentericus; əsas xammal yardımçı materiallarla isti emal ilə qarışdırılanda
Qida konsentratlarının istehsalında mikrobioloji nəzarət apararkən yardımçı materiallarda hansı müayinə aparılmır?
koli-titrin təyini
mikroorqanizmlərin ümumi sayının təyini
mayaların sayının təyini
kif göbələklərinin sayının öyrənilməsi
ölü hüceyrələrin sayının öyrənilməsi
Siroplarda və ekstraktlarda hansı mikroorqanizmlərə nəzarət edilmir?
qeyri patogenlərin sayına
süd turşulu bakteriyaların sayına
sirkə turşusu bakteriyaların sayına
patogen mikroorqanizmlərə
mayaların sayına
Kələmin turşudulması prosesində mikroorqanizmlər haqqında hansı fikir doğru deyil?
kələmin xarab olmasının qarşısını almaq üçün ilkin mərhələdə süd turşulu bakteriyaların fəaliyyətini ləngitmək lazımdır
mikroorqanizmlərin növləri prosesin dövrlərində dəyişir
ilkin mərhələdə turşudulma prosesində əmələ gəlmiş şirədə müxtəlif mikroorqanizmlər ola bilər
turşudulmanın ilkin mərhələsində süd turşulu bakteriyalar intensiv toplanır və süd turşusuna qıcqırdırlar
turşudulmanın ilkin mərhələsində süd turşulu bakteriyalar intensiv toplanır və süd turşusuna qıcqırdırlar
Kələmin turşudulmasının ikinci mərhələsində şorabada olan mikroorqanizmlərlə bağlı hansı fikir doğru deyil?
süd turşulu bakteriyaların inkişafı şoraba və süd turşusunun toplanması üzərində pərdəciyin əmələ gəlməsinin və arzuolunmaz miroorqanizmlərin inkişafının qarısını ala bilmir
şorabada turşuluq 0,7-1,0%-dək qalxdıqda Leuconostos mezenteroides məhv olur və arada çöp şəkilli süd turşulu bakteriyalar üstün olmağa başlayır