166. Verilənlərin modeli nəyi təyin edir?
A) verilənlərin necə və hansı qaydalarla strukturlaşmasını
B) verilənlərin müəyyənləşdirilməsini
C) obyektlərin məruz qaldıqları əməliyyatlar nəticəsində vəziyyətlərinin dəyişilmələrini
D) modelin elementlərinin mahiyyətlərini
E) modeldə dəyişikliklər edilməsini
167. Aşağıdakıların hansı verilənlərin kateqoriyalarıdır ?
A) mahiyyət, atribut, əlaqə
B) vasitə
C) domen
D) nisbət
E) domen
168. İyerarxik model verilənlərin hansı şəklində təsvirinə əsaslanır ?
A) nizamlı qraf
B) şəbəkə
C) qarışıq
D) coxölçülü
E) cədvəl
169. Relasiya modeli verilənlərin hansı şəklində təsvirinə əsaslanır?
A) cədvəl
B) qraf
C) şəbəkə
D) qarışıq
E) coxölçülü
170. Relasiya modeli kim tərəfindən təklif edilmişdir?
A) İBM firmasının əməkdaşı Edqar Kodd
B) R.Şennon
C) Blez Paskal
D) Torriçelli
E) Bill Qeyts
171. Relasiya modelində cədvəlin sətri necə adlanır ?
A) kortej
B) nisbət
C) domen
D) atribut
E) əlaqə
172. Relasiya modelində cədvəlin sütunu necə adlanır ?
A) domen
B) kortej
C) nisbət
D) əlaqə
E) atribut
173. Relasiya modelində nisbət hansı elementlər çoxluğundan ibarətdir ?
A) kortej adlanan
B) domen adlanan
C) nisbət adlanan
D) əlaqə adlanan
E) atribut adlanan
174. Aşağıdakılardan hansını relasiya modelinin çatışmayan cəhətlərinə aid etmək olar?
A) kortejrəin (yazıların) təyin edilməsi üçün standart vasitələr yoxdur, nisbətlərin normallaşdırılması tələb olunur
B) cədvəllərin bir-birinin içərisinə salınmasına icazə verilmir
C) çoxqiymətli sahələrin qiymətlər dəsti əsas cədvələ salınan ayrıca cədvəl hesab olunur
D) verilənlərin çoxölçülü təşkili daha artıq əyaniliyə və informativliyə malik olur
E) heç biri
175. Çoxölçülü model verilənlərin necə təsviridir ?
A) verilənlərin strukturunun çoxölçülü məntiqi təsviri
B) verilənləri cədvəl şəklində təsviri
C) verilənləri qraf şəklində təsviri
D) verilənləri şəbəkə şəklində təsviri
E) verilənləri qarışıq şəklində təsviri
176. Obyekt-yönlü model verilənlərin necə təsviridir?
A) VB-nin ayrı-ayrı yazılarının təyini
B) verilənlərin strukturunun çoxölçülü məntiqi təsviri
C) verilənləri cədvəl şəklində təsviri
D) verilənləri qraf şəklində təsviri
E) verilənləri şəbəkə şəklində təsviri
177. düsturu sistemin hansı göstəricisini ifadə edir?
A) yüklənməni
B) məhsuldarlığı
C) etibarlılığı
D) güclənməni
E) dayanıqlılığı
178. İmitasiya modelləşdirilməsində obyektlərin fəaliyyəti necə təsvir edilir?
A) alqoritmlər yığımı ilə
B) cədvəllərlə
C) funksiyalarla
D) formulalarla
E) informasiya ilə
179. İmitasiya modelləşdirilməsinin üstünlüyü hansıdır?
A) təhsildə geniş tətbiqi
B) etibarlılığı
C) səmərəliliyi
D) adekvatlılığı
E) heç biri
180. Kompüter modelləşdirməsi neçə mərhələdən keçir?
A) 10
B) 2
C) 3
D) 5
E) 4
181. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) məsələnin qoyuluşu
B) obyekt haqqında məlumatın yığılması
C) tədqiqat üsulunun seçilməsi
D) modelin həssaslığının araşdırılması
E) modelin dayanıqlığının araşdırılması
182. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) modelləşdirmədən əvvəlki analiz
B) modelin həssaslığının araşdırılması
C) obyekt haqqında məlumatın yığılması
D) tədqiqat üsulunun seçilməsi
E) modelin dayanıqlığının araşdırılması
183. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir ?
A) məsələnin analizi
B) modelin dayanıqlığının araşdırılması
C) modelin həssaslığının araşdırılması
D) obyekt haqqında məlumatın yığılması
E) tədqiqat üsulunun seçilməsi
184. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) modelin tədqiqi
B) obyekt haqqında məlumatın yığılması
C) tədqiqat üsulunun seçilməsi
D) modelin dayanıqlığının araşdırılması
E) modelin həssaslığının araşdırılması
185. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) proqramlaşdırma
B) tədqiqat üsulunun seçilməsi
C) obyekt haqqında məlumatın yığılması
D) modelin həssaslığının araşdırılması
E) modelin dayanıqlığının araşdırılması
186. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) testləşdirmə və sazlama
B) tədqiqat üsulunun seçilməsi
C) modelin dayanıqlığının araşdırılması
D) modelin həssaslığının araşdırılması
E) obyekt haqqında məlumatın yığılması
187. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir ?
A) modelləşdirmənin qiymətləndirilməsi
B) modelin həssaslığının araşdırılması
C) obyekt haqqında məlumatın yığılması
D) tədqiqat üsulunun seçilməsi
E) modelin dayanıqlığının araşdırılması
188. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) sənədləşdirmə
B) tədqiqat üsulunun seçilməsi
C) modelin həssaslığının araşdırılması
D) modelin dayanıqlığının araşdırılması
E) obyekt haqqında məlumatın yığılması
189. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) müşayiət
B) modelin dayanıqlığının araşdırılması
C) obyekt haqqında məlumatın yığılması
D) modelin həssaslığının araşdırılması
E) tədqiqat üsulunun seçilməsi
190. Aşağıdakılardan hansı kompüter modelləşdirməsinin mərhələsinə aiddir?
A) modeldən istifadə
B) obyekt haqqında məlumatın yığılması
C) tədqiqat üsulunun seçilməsi
D) modelin dayanıqlığının araşdırılması
E) modelin həssaslığının araşdırılması
191. Modelləşdirmənin xüsusi vasitələrinin inkişafında neçə istiqaməti ayırd etmək olar ?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) 6
192.Qarşıya qoyulmuş məqsədə çatmaq üçün yerinə yetirilən sonlu sayda hərəkətlər ardıcıllığına nə deyilir?
A) alqoritm
B) blok - sxem
C) düstur
D) nümunə
E) heç biri
193. Aşağıdakı şərtlərdən hansı ödənildiyi təqdirdə bizim məsələnin düzgün həllini əldə etmiş oluruq ?
A) girişdəki bütün məlumatlar nəticədə öz əksini tapmalıdır
B) həllin sadəliyi öz əksini tapmalıdır
C) bloklar ardıcıl yerləşdirilməlidir
D) bloklar düzgün yerləşdirilməlidir
E) məsələnin düzgün qoyuluşu əksini tapmalıdır
194. Aşağıdakı şərtlərdən hansı ödənildiyi təqdirdə bizim məsələnin düzgün həllini əldə etmiş oluruq?
A) yekunda birmənalı qiymət alınmalıdır
B) bloklar düzgün yerləşdirilməlidir
C) bloklar ardıcıl yerləşdirilməlidir
D) həllin sadəliyi öz əksini tapmalıdır
E) məsələnin düzgün qoyuluşu əksini tapmalıdır
195. Aşağıdakı şərtlərdən hansı ödənildiyi təqdirdə bizim məsələnin düzgün həllini əldə etmiş oluruq?
A) giriş kəmiyyətin qiymətləri çıxış kəmiyyətdəki qiymətlərlə oxşar olmalıdır
B) bloklar düzgün yerləşdirilməlidir
C) həllin sadəliyi öz əksini tapmalıdır
D) məsələnin düzgün qoyuluşu əksini tapmalıdır
E) bloklar ardıcıl yerləşdirilməlidir
196. Modeldə baş verən çatışmamazlıqların aradan qaldırılması hansı vasitələrin köməyi ilə asanlaşır ?
A) kompüter texnologiyasının
B) modemin
C) blokların
D) sxemlərin
E) heç biri
197. Sistemin məhsuldarlığı nəyi ifadə edir?
A) vahid zamanda yerinə yetirilən hesablama işlərinin miqdarı
B) əməliyyatın təkrarlanma sayını
C) verilənlərin göstəricilərini
D) əməliyyatların tiplərinin sayını
E) heç biri
198. Sistemin etibarlılığı nəyi ifadə edir ?
A) verilən göstəricilərin keyfiyyətlə yerinə yetirilməsidir
B) girişə nəzarəti
C) çıxışa nəzarəti
D) informasiyanın miqdarını
E) qurğulara nəzarəti
199. Sistemin nominal məhsuldarlığı necə artırılır?
A) az sayda qurğularla çox əməliyyat aparılır
B) girişə nəzarətlə
C) çıxışa nəzarətlə
D) qurğulara nəzarətlə
E) heç biri
200. Kütləvi xidmət sistemlərində zamana görə məşğul olan cihazların sayı hansı parametrə daxildir?
A) yükləmə
B) gözləmə
C) məşğulluq
D) cihazların sayı
E) cihazların məşğulluğu
201. Aşagıdakılardan hansısı imitasiyalı modelləşdirmənin mənfi cəhətidir ?
A) baha başa gəlir
B) riyazi qoyuluşu yoxdur
C) qoyulan məsələ çox mürəkkəbdir
D) proses izlənilir
E) analitik üsul var
202. Aşagıdakılardan hansısı imitasiyalı modelləşdirmənin mənfi cəhətidir ?
A) qeyri dəqiqdir
B) dəqiqdir
C) proses izlənilir
D) məsələnin riyazi qoyuluşu yoxdur
E) analitik üsul var
203. Aşagıdakılardan hansısı imitasiyalı modelləşdirmənin mənfi cəhətidir ?
A) real vəziyyəti əks etdirmir
B) vəziyyəti əks etdirir
C) proses izlənilir
D) məsələnin riyazi qoyuluşu yoxdur
E) analitik üsul var
204. Qurğu resurslarının əsas xarakteristikası aşağıdakılardan hansıdır?
A) məhsuldarlıq
B) yükləmə
C) etibarlılıq
D) dayanıqlılıq
E) çeviklik
205. Yaddaş resurslarının əsas xarakteristikası aşağıdakılardan hansıdır?
A) həcm və çeviklik
B) həcm və məhsuldarlıq
C) dayanıqlı və çevik
D) həcm və etibarlılıq
E) şəbəkə yaddaşı
206. Sistemə daxil olan informasiyanın həcmi necə adlanır?
A) işçi yük
B) ümumi yük
C) tələb yükü
D) icra yükü
E) cəhd yükü
207. Sistemin vəziyyəti nə deməkdir?
A) zamanın müəyyən anında onun xüsusiyyətlərinin kompleksidir
B) inkişaf (təkamül) və funksionallıq
C) sistem funksiyalarının zaman ərzində təzahürü
D) sistemin bir vəziyyətdən digərinə keçid prosesidir
E) faktorlar çoxluğunun təsiri altında sistemin keyfiyyət vəziyyətində mürəkkəb kəsilməz dəyişiklik
208. Hansı sistemlərə mürəkkəb sistem deyilir?
A) genişlənən struktura malik olan, elementləri öz növbəsində sadə alt sistemlər olan sistemlərdir
B) genişlənən struktura malik olmayan sistemlərdir
C) elementlərin öz-özünə əmələ gəməsinin mövcudluğu olan sistemlərdir
D) funksio-nallığında insan, maşın və təbiət vasitələrinin iştirakı və s. - malik olan sistemlərdir
E) alt sistemlər və alt sistemin elementləri arasında müxtəlif əlaqələr olan sistemlərdir
209. Hansı sistemlərə sadə sistem deyilir?
A) genişlənən struktura malik olmayan sistemlər
B) funksionallığında insan, maşın və təbiət vasitələrinin iştirakı və s. - malik olan sistemlərdir
C) elementlərin öz-özünə əmələ gəməsinin mövcudluğu olan sistemlərdir
D) genişlənən struktura malik olan, elementləri öz növbəsində sadə alt sistemlər olan sistemlərdir
E) alt sistemlər və alt sistemin elementləri arasında müxtəlif əlaqələr olan sistemlərdir
210. Dinamik sistemlər hansıdır?
A) funksionallığı prosesində vəziyyət dəyişməsi baş verir
B) insan təfəkkürünün məhsulu olan biliklər, nəzəriyyələr, fərziyyələr və s.
C) elementlərinin istənilən andakı vəziyyəti özündən əvvəlki və ya sonrakı andakı vəziyyəti ilə tamamilə müəyyən olunur
D) müəyyən vaxt ərzində sistemin və-ziy-yəti dəyişmir
E) maddi obyektlər çoxluğundan ibarət olur
211. Statik sistemlər hansıdır?
A) müəyyən vaxt ərzində sistemin vəziyyəti dəyişmir
B) insan təfəkkürünün məhsulu olan biliklər, nəzəriyyələr, fərziyyələr və s.
C) maddi obyektlər çoxluğundan ibarət olur.
D) elementlərinin istənilən andakı vəziyyəti özündən əvvəlki və ya sonrakı andakı vəziyyəti ilə tamamilə müəyyən olunur
E) funksionallığı prosesində vəziyyət dəyişməsi baş verir
212. Abstrakt sistemlər hansıdır?
A) insan təfəkkürünün məhsulu olan biliklər, nəzəriyyələr, fərziyyələr və s.
B) maddi obyektlər çoxluğundan ibarət olur.
C) elementlərinin istənilən andakı vəziyyəti özündən əvvəlki və ya sonrakı andakı vəziyyəti ilə tamamilə müəyyən olunur
D) funksionallığı prosesində vəziyyət dəyişməsi baş verir
E) müəyyən vaxt ərzində sistemin vəziyyəti dəyişmir
213. Maddi sistemlər hansıdır?
A) maddi obyektlər çoxluğundan ibarət olur
B) insan təfəkkürünün məhsulu olan biliklər, nəzəriyyələr, fərziyyələr və s.
C) elementlərinin istənilən andakı vəziyyəti özündən əvvəlki və ya sonrakı andakı vəziyyəti ilə tamamilə müəyyən olunur
D) funksionallığı prosesində vəziyyət dəyişməsi baş verir
E) müəyyən vaxt ərzində sistemin vəziyyəti dəyişmir
214. Sistemdə informasiya nə qədər çox olarsa
A) sistem daha tam və dəqiq idarə olunar
B) düzgün cavab yoxdur
C) struktur və ya alt sistemlərin pozuntuları zamanı bərpa edə bilər
D) sistemdə əsaslı struktur dəyişikliyi yaradar
E) keyfiyyəti saxlamaqla sistemin məqsədinə daha çox uyğun gələn vəziyyətə salar
215. Ekspert sistemlər necə adlanır?
A) Expert System
B) Transaction Processing System
C) Decision Support System
D) Knowledge Based System
E) Programmed Decision System
216. Sistemlərdə informasiyanın meydana gəlməsinin vacib şərti nədir?
A) sistemin açıq olması
B) sistemin qapalı olması
C) sistemin dayanıqsız olması
D) sistemin dayanıqlı olması
E) sistemin mürəkkəb olması
217. Model və modelləşdirmənin tətbiq istiqamətləri - avtomatlasdırma nəyi avtomatlasdırmağı nəzərdə tutur?
A) sistemi və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərini
B) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrini;
C) modelləri və modelləşdirməni;
D) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərini;
E) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasını;
218. Model və modelləşdirmənin tətbiq istiqamətləri - idarəetmə nəyi nəzərdə tutur?
A) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasını B) modelləri və modelləşdirməni
C) sistemi və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərini
D) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərini
E) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrini
219. Model və modelləşdirmənin tətbiq istiqamətləri - proqnozlaşdırma nəyi proqnozlaşdırmağı nəzərdə tutur?
A) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərini
B) modelləri və modelləşdirməni;
C) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrini;
D) sistemi və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərini.
E) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasını;
220. Model və modelləşdirmənin tətbiq istiqamətləri - dərkolunma nəyi dərk etməyi nəzərdə tutur?
A) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrini
B) modelləri və modelləşdirməni
C) sistemi və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərini
D) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasını
E) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərini
221. Model və modelləşdirmənin tətbiq istiqamətləri - öyrənmə nəyi öyrənməyi nəzərdə tutur?
A) modelləri və modelləşdirməni
B) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasını
C) sistemi və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərini
D) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrini
E) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərini
222. Modelləşdirmə prosesinin xarakteri necədir?
A) dövri
B) geriyə dönmə ilə
C) əks əlaqə rabitəli
D) mərhələli
E) mərhələli və dövri
223. Model və modelləşdirmə hansı əsas, vacib istiqamətlərdə tətbiq olunur?
A) bütün cavablar doğrudur
B) idarəetmə
C) avtomatlasdırma
D) öyrənmə, dərkolunma
E) proqnozlaşdırma
224. Modelin idarə olunanlıq (imitasiyalılıq) xassəsi necə ifadə olunur?
A) model heç olmazsa bir parametrə malik olmalıdır ki, onun dəyişməsiylə modelləşdirilən sistemin davranışını müxtəlif şərtlər daxilində imitasiya etmək (idarə etmək) mümkün olsun
B) model hər hansı tam sistemi həyata keçirir
C) modelin inkişaf etmək imkanı
D) model ətrafin müxtəlif giriş parametrlərinə, təsirlərinə uyğunlaşa bilməlidir
E model əsas vacib fərziyyələrin, əlaqə və münasibətlərin qapalı sistemini nəzərə alır və əks etdirir
191. Modelin uyğunluq xassəsi necə ifadə olunur?
A) model ətrafin müxtəlif giriş parametrlərinə, təsirlərinə uyğunlaşa bilməlidir
B) model heç olmazsa bir parametrə malik olmalıdır ki, onun dəyişməsiylə modelləşdirilən sistemin davranışını müxtəlif şərtlər daxilində imitasiya etmək (idarə etmək) mümkün olsun
C) modelin inkişaf etmək imkanı
D) model hər hansı tam sistemi həyata keçirir
E) model əsas vacib fərziyyələrin, əlaqə və münasibətlərin qapalı sistemini nəzərə alır və əks etdirir
225. Modelin qapalılıq xassəsi necə ifadə olunur?
A) model əsas vacib fərziyyələrin, əlaqə və münasibətlərin qapalı sistemini nəzərə alır və əks etdirir
B) model hər hansı tam sistemi həyata keçirir
C) modelin inkişaf etmək imkanı
D) model heç olmazsa bir parametrə malik olmalıdır ki, onun dəyişməsiylə modelləşdirilən sistemin davranışını müxtəlif şərtlər daxilində imitasiya etmək (idarə etmək) mümkün olsun
E) model ətrafin müxtəlif giriş parametrlərinə, təsirlərinə uyğunlaşa bilməlidir
226. Modelin tamlıq xassəsi necə ifadə olunur?
A) model hər hansı tam sistemi həyata keçirir
B) model əsas vacib fərziyyələrin, əlaqə və münasibətlərin qapalı sistemini nəzərə alır və əks etdirir;
C) modelin inkişaf etmək imkanı.
D) model heç olmazsa bir parametrə malik olmalıdır ki, onun dəyişməsiylə modelləşdirilən sistemin davranışını müxtəlif şərtlər daxilində
imitasiya etmək (idarə etmək) mümkün olsun;
E) model ətrafin müxtəlif giriş parametrlərinə, təsirlərinə uyğunlaşa bilməlidir;
227. Modelin dayanıqlıq xassəsi necə ifadə olunur?
A) model, hətta sistem əvvəlcədən dayanıqsız olsa belə, sistemin dayanıqlı davranışını təsvir və təmin etməlidir
B modeldə modelləşdirmənin məqsədinin təmin olunması üçün vacib olan bütün əsas əlaqə və münasibətlər nəzərə alınmalıdır;
C) düzgün cavab yoxdur.
D) onun əsas xassə və münasibətləri gözdən keçirilə bilən, gözə görünən olmalıdır;
E) model sistem haqqında kifayət qədər informasiya saxlamalıdır və yeni informasiya alınmasına imkan verməlidir
228. Modelin sıxlıq xassəsi necə ifadə olunur?
A) modeldə modelləşdirmənin məqsədinin təmin olunması üçün vacib olan bütün əsas əlaqə və münasibətlər nəzərə alınmalıdır
B) düzgün cavab yoxdur.
C) model, hətta sistem əvvəlcədən dayanıqsız olsa belə, sistemin dayanıqlı davranışını təsvir və təmin etməlidir.
D) onun əsas xassə və münasibətləri gözdən keçirilə bilən, gözə görünən olmalıdır;
E) model sistem haqqında kifayət qədər informasiya saxlamalıdır və yeni informasiya alınmasına imkan verməlidir
229. Modelin baxımlılıq xassəsi necə ifadə olunur?
A) onun əsas xassə və münasibətləri gözdən keçirilə bilən, gözə görünən olmalıdır
B) modeldə modelləşdirmənin məqsədinin təmin olunması üçün vacib olan bütün əsas əlaqə və münasibətlər nəzərə alınmalıdır;
C) model sistem haqqında kifayət qədər informasiya saxlamalıdır və yeni informasiya alınmasına imkan verməlidir;
D) model, hətta sistem əvvəlcədən dayanıqsız olsa belə, sistemin dayanıqlı davranışını təsvir və təmin etməlidir.
E) düzgün cavab yoxdur.
230. Modelin adekvatliq xassəsi necə ifadə olunur?
A) model modelləşdirilən sistemi müvəffəqiyyətlə təsvir etməlidir
B) model orjinalıın sonlu sayda münasibətlərini əks etdirir, modelləşdirmənin resursları sonludur
C) model həmişə hər hası sistemi əks etdirir, yəni məqsədə malik olur
D) model obyektin əhəmiyyətli cəhətlərini əks etdirir
E) gerçəklik model tərəfindən kobud və təxmini əks etdirilir
Dostları ilə paylaş: |