Qr. 4134a1, a2 Sistemli analiz və kompüterdə modelləşmə
1. Obyekt və sistem haqqında təsəvvür nə adlandırıla bilər?
A) model
B)sistem
C) obyekt
D) cisim
E) hadisə
2. Modelləşdirmə nə deməkdir?
A) modelin yaradılması prosesi
B) həllin həyata keçirilməsi prosesi
C) verilənlərin strukturlarının işlənməsi prosesi
D) modelin layihələndirilməsi prosesi
E) Heç biri
3. Modelin adekvativliyi nədən asılıdır?
A) modelləşdimənin məqsədindən və qəbul olunmuş kriteryalardan
B) qəbul olunmuş kriteryalardan asılıdır
C) modelləşdimənin məqsədindən asılıdır
D) modelləşdimənin strukturundan asılıdır
E) Heç birindən
4. Sistemin öyrənilməsinə və təkmilləşdirilməsinə kömək edən vasitə hansıdır?
A) model
B) obyekt
C) sistem
D) maddə
E) kəmiyyət
5. Obyekt nə deməkdir?
A) İnsan fəaliyyətinin istiqamətləndirildiyi hər bir şey
B) İnsanın fəaliyyətindəki qurğular
C) Bizi əhatə edən mühit
D) Ətraf aləmdə istifadə olunan hər bir şey
E) heç biri
6. Başqa masştabda və materialdan ibarət obyektin dəqiq surəti necə adlanır?
A) model
B) obyekt
C) şəkil
D) sürəti
E) kopiyası
7. Sistem anlayışı necə şərh edilir ?
A) sistem-vahid tamlıq təşkil edən obyekt və onlar arasındakı münasibətlərin toplusudur
B) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması qaydalarıdır
C) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
D) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
E) sistem-əlaqəli elementlərdən ibarət kompleksdir
8. Sistemin vacib xüsusiyyətləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) Sistem-onun elementləri adlanan tərkib hissələrindən ibarətdir, hər bir element özünün xüsusi varlığına malikdir və sistemin davranışı elementlərin davranışlarının adicə cəmindən ibarət deyil
B) sistem-əlaqəsiz elementlərdən ibarət kompleksdir
C) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
D) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
E) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması qaydalarıdır
9. Sistemin vacib xüsusiyyətləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) Sistem qarşılıqlı əlaqəli elementlərdən ibarət kompleks olmaqla, tam təşkilə malikdir
B) sistem-əlaqəsiz elementlərdən ibarət kompleksdir
C) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
D) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
E) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması qaydalarıdır
10. Sistemin vacib xüsusiyyətləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) İstənilən sistem daha yüksək saviyyəli sistemin elementidir
B) sistem-əlaqəsiz elementlərdən ibarət kompleksdir
C) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
D) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
E) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması qaydalarıdır
11. Sistemin vacib xüsusiyyətləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) Sistemin istənilən elementi ondan aşağı səviyyədə yerləşən elementlərdən ibarət olan sistemdir
B) sistem-əlaqəsiz elementlərdən ibarət kompleksdir
C) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
D) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
E) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması
12. Sistemin vacib xüsusiyyətləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) Sistem ətraf mühitlə kəsilməz qarşılıqlı təsiri həyata keçirir
B) sistem-əlaqəsiz elementlərdən ibarət kompleksdir
C) sistem- modelləşdirmənin müəyyən formaları haqqında biliklərə sahib olmaqdır
D) sistem-modellərin qurulması metodları ilə tanış olmaqdır
E) sistem- modellər üzərində müəyyən tədqiqatların aparılması
13. Sistemlərin təsnifatı zamanı hansı formal əlamətlər nəzərə alınır ?
A) qarşılıqlı əlaqədə olan elementlərin sayı, fəaliyyətin formal riyazi modelinin olmaması, yazılış üsulu
B) modellər problemi
C) dekompozisiya problemi
D) anlayışları formalaşdıran dil problemləri
E) heç biri
14. Sistemə daxil olan elementlərin sayına ğörə onları neçə sinfə bölürlər?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 7
E) 2
15. Kiçik sistemlərə daxil olan elementlərin sayı hansılardır?
A) 10-103 elementli
B) 104-1030 elementli
C) 1030-10200 elementli
D) 1030-10100 elementli
E) 1020-1030 elementli
16. Mürəkkəb sistemlərə daxil olan elementlərin sayı hansılardır?
A) 104-1030 elementli
B) 1020-1045 elementli
C) 1020-1030 elementli
D) 1010-1040 elementli
E) 1030-10200 elementli
17. Super sistemlərə daxil olan elementlərin sayı hansılardır?
A) 1030-10200 elementli
B) 104-1030 elementli
C) 10-103 elementli
D) 10-1033 elementli
E) 10-1038 elementli
18. Hər bir idarəetmə sistemi, əsasən, neçə məsələni həll edir?
A) 3
B) 2
C) 5
D) 4
E) 6
19. Sistemin fəaliyyətinin yazılışı üçün hansıları nəzərə almaq zəruridir?
A) vəziyyətini, özünü aparmasını, dayanıqlıq şərtlərini, inkişaf problemini və məqsədini
B) təsadüfi faktorları, vəzifəsini
C) fəaliyyətini, qarçılıqlı əlaqələri
D) qarçılıqlı əlaqələri, təsadüfi faktorları
E) izomorfizmi, vəzifəsini
20. Mürəkkəb sistem nəzəriyyəsi hansı problemlərin işlənməsi istiqamətində inkişaf etdirilir?
A) anlayışları formalaşdıran dil problemləri, modellər problemi, dekompozisiya problemi, bir neçə göstəricinin ümumi bir göstərici ilə əvəz edilməsi problemi, strategiya problemi
B)sistemin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi problemi, qarçılıqlı əlaqələr problemi
C) mühitinin seçilməsi problemi, təsadüfi faktorlar problemi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi problemi
E) izomorfizmi problemi, təsadüfi faktorlar problemi
21. Sistemin strukturu dedikdə nə başa düşülür?
A) onun elementlərinin qarşılıqlı təsirlərini əks etdirən əlaqələr çoxluğu
B) sistemin səmərəli işini təmin edən proqramlar çoxluğu
C) anlayışları formalaşdıran funksiyalar çoxluğu
D) sistemin vəziyyətinin qiymətləndirilməsini əks etdirən ədədlər çoxluğu
E) heç biri
22. Sistemli yanaşma məsələsi – nədən ibarətdir?
A) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsindən
B) sistemin elementlərinin qarşılıqlı əlaqəsinin təmin edilməsindən
C) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsindən
D) sistemin vəziyyətinin qiymətləndirilməsindən
E) heç biri
23. Sistemin strukturunun onun xassələri ilə tədqiqi üçün hansı yanaşma var?
A) struktur və funksional
B) induktiv
C) sistemli
D) obyekt
E) abstraksiya
24. Struktur yanaşma zamanı aşağıdakılardan hansı aşkar edilməlidir?
A) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
B) sistemin vəziyyəti
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
25. Funksional yanaşmada aşağıdakılardan hansına baxılır?
A) sistemin məqsədə çatmaq üçün davranış alqoritmlərinə
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələrə
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsinə
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsinə
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılmasına
26. Funksional məsələlərə hansı tədbirlər aiddir ?
A) sistem vasitəsilə onun təyinatının yerinə yetirilməsini təmin edən və iş qabiliyyətini dəstəkləyən
B) resursların idarə edilməsini təmin edən
C) əməliyyat komplekslərini idarə edən
D) sistemin inkişaf etdirilməsini təmin edən
E) heç biri
27. Əməli məsələlər hansı məsələlərin həllinə yönəldilir?
A) planlaşdırma, əməliyyat kompleksləri, resursların idarə edilməsi və sistemin inkişaf etdirilməsi
B) sistem vasitəsilə onun təyinatının yerinə yetirilməsini təmin edən
C) iş qabiliyyətini dəstəkləyən
D) sistemin inkişaf etdirilməsi
E) resursların idarə edilməsi
28. Tətbiq sahələrinə görə modelləri neçə sinfə bölürlər?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
E) 6
29. Tətbiq sahələrinə görə modellər aşağıdakı hansı siniflərə aiddirlər?
A) dərkolunan, praqmatik, instrumental
B) tətbiqolunan
C) öyrənilən
D) əvəzolunan
E) heç biri
30. Modellə obyekt arasındakı oxşarlıq dərəcəsi nə adlanır?
A) izomorfizm
B) metoforizm
C) eynilik
D) amorfizm
E) idealizm
31. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) məsələnin məzmunlu qoyuluşu
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
32. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) öyrənilən obyektin modelinin qurulması
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
33. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) qurulmuş modelin köməyilə məsələnin həllinin axtarışı
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
34. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) modelin köməyilə həllin yoxlanılması
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
35. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) həllin xarici şəraitə uyğunlaşdırılması
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
36. Asağıdakılardan hansı sistemli analizin əsas mərhələlərinə aiddir?
A) həllin həyata keçirilməsi
B) sistemin elementlərinin tərkibi və onlar arasındakı əlaqələr
C) sistemin səmərəli işinin təmin edilməsi
D) idarəedici təsirlər proqramının işlənməsi
E) sistemin xüsusidən ümumiyə keçmə yolu ilə araşdırılması
37. Sistemin modelinin qurulması mərhələsində aşağıdakılardan hansına xüsusi fikir verilməlidir?
A) adekvatlığa
B) obyektivliyə
C) mühitə
D) qurulma prinsipinə
E) stoxastik problemlərə
38. Aşağıdakılardan hansı sistemin modelinin ən sadə şəkildə asılılığıdır?
A) E= f(X, Y)
B) Q=kx
C) y=f(x)
D) y=f(x)+k
E) A=fx2
39. Modelin E= f(X, Y) riyazi formulunda X nəyi ifadə edir?
A) idarə olunan dəyişənləri
B) idarə olunmayan dəyişənləri
C) idarə olunan dəyişməyənləri
D) idarə olunmayan dəyişməyənləri
E) sabitləri
40. Modelin E= f(X, Y) riyazi formulunda Y nəyi ifadə edir?
A) idarə olunmayan dəyişənləri
B) idarə olunan dəyişənləri
C) idarə olunan dəyişməyənləri
D) idarə olunmayan dəyişməyənləri
E) sabitləri
41. Modelin E= f(X, Y) riyazi formulunda E nəyi ifadə edir?
A) sistemin məqsədə çatmaq baxımından səmərəliliyinin hər hansı kəmiyyət göstəricisi
B) idarə olunan dəyişənləri
C) idarə olunan dəyişməyənləri
D) idarə olunmayan dəyişməyənləri
E) sabitləri
42. Sistemli analiz məsələsinin qoyuluşunda aşağıdakılardan hansının iştirakı vacibdir?
A) sifarişçi və icraçısı
B) qəbul edən
C) tədqiq edən
D) analiz aparan
E) heç biri
43. Modelin yaradılması prosesi necə adlanır?
A) modelləşdirmə
B) homomorf
C) izomorf
D) somomorf
E) metamorf
44. Riyazi model necə təsvir olunur?
A) orijinalın mahiyyət cizgilərini saxlayan, riyazi termin və qaydalarla ifadə edilən obyektin təqribi təsviridir
B) obyektin fəaliyyətinin alqoritmlərlə təsviridir
C) real obyektlərin fəaliyyətlərinin açıq funksional əlaqələr şəklində təsviridir
D) modelin elementlərinin və sistemin fəaliyyətinin təsviridir
E) heç biri
45. Aşağıdakılardan hansıları modelləşdirmənin növüdür?
A) Fiziki və riyazi
B) Analoq və diskret
C) Fiziki və analoq
D) Riyazi və diskret
E) heç biri
46. İnsan təfəkkürünün məhsulu hansı model sayılır?
A) Ideal modellər
B) Riyazi modellər
C) Fiziki modellər
D) Analoq modellər
E) heç biri
47. Aşağıdakılardan hansı obyektin riyazi modelinin ən sadə şəkildə asılılığıdır?
A) Fi (X ,Y, Z,t) = 0
B) Q=kx
C) y=f(x)
D) y=f(x)+k
E) A=fx2
48. Riyazi modelin Fi (X ,Y, Z,t) = 0 riyazi formulunda X nəyi ifadə edir?
A) giriş dəyişənləri vektoru
B) çıxış dəyişənləri vektoru
C) xarici təsirlər vektoru
D) zamanın koordinatları
E) sabitləri
49. Riyazi modelin Fi (X ,Y, Z,t) = 0 riyazi formulunda Y nəyi ifadə edir?
A) çıxış dəyişənləri vektoru
B) giriş dəyişənləri vektoru
C) xarici təsirlər vektoru
D) zamanın koordinatları
E) sabitləri
50. Riyazi modelin Fi (X ,Y, Z,t) = 0 riyazi formulunda Z nəyi ifadə edir?
A) xarici təsirlər vektoru
B) çıxış dəyişənləri vektoru
C) giriş dəyişənləri vektoru
D) zamanın koordinatları
E) sabitləri
51. Rirazi modelin Fi (X ,Y, Z,t) = 0 riyazi formulunda t nəyi ifadə edir?
A) zamanın koordinatları
B) çıxış dəyişənləri vektoru
C) xarici təsirlər vektoru
D) giriş dəyişənləri vektoru
E) sabitləri
52. Qurulma prinsiplərinə görə riyazi modellərin neçə növü var?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) 6
53. Qurulma prinsiplərinə görə riyazi modellərin hansı növləri var?
A) analitik və imitasiya
B) determinik
C) stoxastik
D) statik
E) dinamik
54. Analitik modellərdə real obyektlərin fəaliyyətləri hansı şəkildə yazılırlar?
A) funksional əlaqələr şəklində
B) determinik əlaqələr şəklində
C) stoxastik əlaqələr şəklində
D) statik əlaqələr şəklində
E) dinamik əlaqələr şəklində
55. İmitasiya modellərində obyektin fəaliyyəti hansı şəkildə təsvir edilir?
A) alqoritmlərlə
B) funksiyalarla
C) bloklarla
D) qrafiklərlə
E) heç biri
56. Tədqiq edilən obyektin xarakterindən asılı olaraq riyazi modellər necə növ ola bilərlər?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) 6
57. Tədqiq edilən obyektin xarakterindən asılı olaraq riyazi modellər hansılardır ?
A) determinik və stoxastik
B) analitik və imitasiya
C) stoxastik
D) statik
E) dinamik
58. Determinik modellər hansı siniflərə bölürlər?
A) həqiqi və ideal
B) analitik və imitasiya
C) stoxastik
D) determinik və stoxastik
E) dinamik
59. Həqiqi modellər neçə növə bölünürlər?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
E) 6
Dostları ilə paylaş: |