O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va
Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti.
Ma’lumotlar bazasi fani.
LABAROTORIYA ISHI
Mavzu: SQL yordamida WHERE standart so’zidan foydalanish.
MAVZU: SQL yordamida WHERE standart so’zidan foydalanish.
ISHDAN MAQSAD: SQL so’rovlaridan foydalanib jadvalga atributlar qo’shish, atributlarni olib tashlash, jadvalga o’zgartirish kiritish va qidirish amallarini bajarish.
REJA: 1.ALTER TABLE standart so’zidan foydalanish. 2.WHERE standart so’zidan foydalanish (<, >, <=, >=, !=, BETWEEN, LIKE). 3.AND, OR, NOT mantiqiy standart so’zlaridan foydalanish. 4.AND, OR standart so’zlarining farqi.
1.1-rasm. Alter table xodimlar ADD Maoshi int; - so’rovidan foydalanib Maoshi degan atributni qo’shamiz;
1.2-rasm.
Alter table xodimlar ADD Maoshi int so’rovidan keyingi holat
1.3-rasm. Maoshi degan Atributimiz bo’sh turganligi sababli uni UPDATE xodimlar SET Maoshi=5000000 ID=1; so’rovidan foydalanib barcha bo’sh turgan yacheykalarni to’ldiramiz.
1.4 – rasm. Bizga qandaydir buyruq kelib maosh atributi olib tashlansn deyildi. Shu yerda ALTER TABLE xodimlar DROP COLUMN Maoshi; so’rovidan foydalanmiz.
1.5-rasm. ALTER TABLE xodimlar DROP COLUMN Maoshi; so’rovidan keyingi holat.
1.6-rasm. Endi WHERE so’zidan foydalanib <,>,<=,>=,!=,between, like amallarini bajarishimiz uchun jadvalimizni hodimlar bilan to’ldiramiz.
1.7-rasm. SELECT *FROM ‘xodimlar’ WHERE Yoshi=20; so’rovidan foydalanib 20 yoshli xodimlarnig ro’yxatini chiqaramiz
1.8-rasm. SELECT * FROM xodimlar WHERE Yoshi<=22; so’rovidan foydalanib xodimlar jadvalidan 22 yoshdan kichik hodimlar ro’yxatini chiqarib berdi.
1.9-rasm. SELECT * FROM xodimlar WHERE Yoshi>=22; so’rovidan foydalanib 22 yoshdan katta bo’lgan xodimlar ro’yxatini chiqaramiz.
2.0-rasm.
SELECT * FROM xodimlar WHERE Yoshi !=22; so’rovidan foydalanib 21 yoshga teng emas hodimlar ro’yxatini chiqaramiz.
2.1-rasm. SELECT * FROM xodimlar WHERE Yoshi NOT BETWEEN 22 and 36; so’rovidan foydalanib yoshi 22 dan 36 gacha bolmagan xodimlar royxatini chiqardik.
2.2-rasm.
SELECT FISH FROM `xodimlar` WHERE FISH LIKE 'n%'; so’rovidan foydalanib n harfidan boshlanuvchi hodimlar ro’yhatini chiqardik.
2.3-rasm. SELECT * FROM xodimlar WHERE Yoshi NOT BETWEEN 22 and 36; Mana shu yerda NOT standart so’zidan foydalanib 22 dan 36 gacha chiqardik, endi NOT standart so’zini olib tashlab natijani kuramiz.
Mana ko’rib turganimizdek yoshi 22 dan 36 gacha bo’lgan hodimlarning royxati chiqdi.
AND va OR farqi. 2.4-rasm. SELECT * FROM ‘xodimlar’ WHERE FISH = ‘Quralov Nurxissa’ and Yoshi =21; so’rovidan foydalanib ko’ramiz.
Mana ko’rib turganimizdek hodimning ma’lumoti chiqib keldi. Endi AND standart so’zining o’rniga OR standart so’zini qoyamiz.
2.5-rasm. SELECT * FROM `xodimlar` WHERE Fish='Quralov Nurxissa' OR Yoshi=21
Mana ko’rib turganimizdek bu yerda OR standart so’zidan foydalanganimiz uchun Quralov Nurxissa va yoshi 21bolgan hodimlarni chiqardi, Chunki OR standart so’zi qoshishni bildiradi yani ma’lumotlar yig’indisi 1 ga teng bo’lsa boldi, yani uning ismi FALSE bolgani bilan yoshi TRUE, yig’indisi TRUEni beradi shuning uchun ham FISH=’Quralov Nurxissa’ bo’lsa boldi va yoshi ham 21 teng bo’lsa boldi. AND standart so’zidan foydalansak FISH FALSE, Yoshi TRUE bol’sa javob chiqmaydi chunki AND so’zi ko’paytirishni bildiradi ya’ni TRUE*FALSE=0. AND so’zidan foydalanganda aniq ma’lumotlarga asoslanib ish ko’rish kerak.
XULOSA
Men laboratoriya ishida ALTER TABLE standart so’zini bilardim va mustahamladim, WHERE standart so’zini nazariy qanday ishlashini bilardim, uni amalda ishlatdim va unga qo’shimcha BETWEEN, LIKE standartlari bilan birgalikda ishlatishni o’rgandim. Eng asosiysi OR va AND standartlarini qanday ishlashini mustahkamladim. Bu laboratoriya ishi qiziqarli boldi.