Qurani-KƏRİMİN «NÜmunə» TƏFSİRİ Əsasinda 170 sual-cavab tərtib edən: Məhəmməd Azəri

Hər dövrün bir 
kitabı var. Allah istədiyi şeyi məhv edər, istədiyini də 
sabit saxlayar. Kitabın əsli Onun yanındadır
»
1
. 
«Əsl kitab» kimi tərcümə olunmuş ifadə, Qurani-
kərimdə «ümmül-kitab» kimi verilmişdir. «Buruc» surəsinin 
22-ci ayəsində bu kitab «lövhi-məhfuz» adlandırılmışdır.
Varlıq aləminin və hadisələrin gerçəkləşməsi, iki 
mərhələdən keçir: Birinci mərhələdə hər şey sabitdir və hər 
hansı kənara çıxma halları, qeyri-mümkündür. Bu birinci 
mərhələ lövhi-məhfuza aiddir. İkinci qeyri-sabit mərhələ 
isə, «lövhi-məhv və isbat»da öz əksini tapmışdır.
Məsələn, nəzərdə tutulur ki, insan zəhər içərsə ölər. 
Belə bir ölüm lövhi-məhfuzda yox, lövhi-məhv və isbatda 
qeyd olunmalıdır. Zəhəri təsirsizləşdirən maddənin 
mövcudluğu, uyğun ölümü qeyri-sabit edir. Çünki zəhər 
içmiş adam, həmin maddəni qəbul edərsə, ölümdən 
qurtular.
İstər təbiiət, istərsə də cəmiyyətdə bir-birindən doğan 
hadisələrlə qarşılaşırıq. Ayə və hədislərdə bir əməlin 
nəticəsində hansısa bir başqa hadisənin baş verəcəyi barədə 
xəbərdarlıqlar çoxdur. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: 
«Ehtiyaclılara düzgün şəkildə kömək, ata-anaya yaxşılıq, 
hər hansı xeyir əməl bədbəxtliyi səadətə çevirər, ömürü 
uzadar, bəlaların qarşısını alar»
2
.
1
«Rəd» surəsi, ayə 38-39.
2
«Əl-mizan» 11-ci cild, səh.419.
75

---

Demək, alın yazısı adlandırılan məfhum, olacaqlar 
barədə iki kitabda ‒ lövhi məhfuz və lövhi məhvə və 
isbatda yazılanlardır. Birincidə yazılanlar dəyişməz, 
ikincidə yazılanlar isə, dəyişgəndir.
Sual 84:
«Allahın günləri» hansı günlərdir?
Cavab: 
Qurani-kərimi nəzərdən keçirərkən, belə bir ayə 
ilə rastlaşırıq: «
Biz Musaya «tayfanı zülmətdən nura