Qurani-KƏRİMİN «NÜmunə» TƏFSİRİ Əsasinda 170 sual-cavab tərtib edən: Məhəmməd Azəri

Sual 107:
Həzrət Peyğəmbərdən (s) sonra ümmət səhvə 
düçar olmuşdusa, həzrət Əli (ə) nə üçün susurdu?
Cavab:
Həzrət Əlinin (ə) ilahi məqamına şübhə edib, 
onu Peyğəmbərdən (s) sonrakı üç xəlifə ilə eyniləşdirənlər, 
həmin xəlifələrin müdafiəsinə qalxaraq deyirlər: «Əvvəlki 
üç xəlifənin doğru yoldan azdığını bilərək, həzrət Əli (ə) nə 
üçün susurdu?».
İstər sünni, istər şiə mənbələrindən ətraflı məlumata 
malik insanlar, Əlinin (ə) həmin dövrdə açıq-aşkar şəkildə 
öz mövqeyini bəyan etməsindən xəbərdardırlar. Əmin 
olmaq üçün «Nəhcül-bəlağə»nin 3, 87, 94, 97, 147 və 154-cü 
xütbələrinə nəzər salmaq kifayətdir. Həzrət Peyğəmbərin (s) 
vəfatından sonra münafiqlər İslama zərbə vurmaq üçün 
məqam gözləyirdilər. Bütpərəstliyin kök atdığı bir ölkədə 
kiçik bir qatışıqlıq, dövlət sütunları kövrək olan İslam üçün 
çox təhlükəli idi. Həzrət Əli (ə) yalnız İslamı qorumaq 
xatirinə səbir edirdi. Əli (ə) öz səbri ilə müsəlmanların 
98

---

birliyini qorumağa çalışmasına baxmayaraq, Əbu Bəkrə 
qarşı qiyama qalxdı. Ömər və Osman isə, qətlə yetirildi.
Sual 108:
Çoxallahlıq hansı dəlillərlə inkar olunur?
Cavab:
İslam çoxallahlığın bariz nümunəsi olan 
bütpərəstlik mühitində zühur etdi. İnsanların zaman-zaman 
etiqad etdiyi bütləri qırıb Allahın birliyinə inam yaratmaq, 
yalnız əsaslı dəlillər vasitəsi ilə mümkün idi. İslam məntiq 
və dəlillərlə bu inamı yarada bildi.
Qurani-kərimdə buyurulur: «
Əgər yerdə və göydə 
Allahdan başqa tanrılar olsaydı, onların ikisi də 
pozulardı
»
1
. Dünyanın obyektiv nizamlı quruluşu, Allahın 
birliyinə ən yetərli dəlillərdəndir.
Müşriklər bu dəlil qarşısında «tanrılar bir-birinə zidd 
olmasa, dünyanın nizamı pozulmaz», dedilər. İslam onlara 
belə cavab verdi: fərq və ziddiyyəti doğuran çoxluqdur. 
Fərdlərin oxşarlığı eyniyyət deyil və oxşarlıq ziddiyyəti 
azaltsa da, tam aradan qaldıra bilməz.
Bir kafir imam Sadiqdən (ə) soruşdu: «Allah necədir?». 
İmam (ə) buyurdu: «Bir halda ki, yaranış nizamlıdır, 
ulduzlar səmada öz yolu ilə gedir, bu həmahənglik 
yaradanın birliyinə dəlildir»
2
. 
Qurani-kərim tərslik edib kainatın nizamını Allahın 
birliyinə dəlil qəbul etməyənlərə «