Quranın təhrİfİnə daİr İttİhamlara cavab

1. 2. Digər hədis kitabları

Bir daha vurğulamaq istəyirik ki, rəcm ayəsi kimi qeyri-şiə mənbələrindən keçmiş bir neçə hədisi çıxmaq şərtilə, Şiənin dörd əsas hədis kitabında, həmçinin Nəhcül-bəlağə və Səhifeyi-Səccadiyyədə Quranın təhrifinə - azaldılıb-artırılmasına dair hədis yoxdur. Lakin ikinci-üçüncü dərəcəli kitablarda və ya elmi çəkisi olmayan, əsas Şiə alimlərinin də əhəmiyyət vermədiyi bəzi əsərlərdə belə hədislərin olmasını istisna etmirik. Təbii ki, sayı bir neçə milyona çatmış İslam hədislərinin böyük əksəriyyəti elmi baxımdan etibarsızdır. Həm də bu yalnız Şiə rəvayətlərinə aid deyil. Unutmayaq ki, Buxari öz kitabında qeyd etdiyi təxminən 7 min yarım hədisi 600 min hədisin arasından seçib yazmışdır. Bu baxımdan, həm Şiə, həm Əhli-sünnə rəvayətləri arasında yüz minlərlə zəif və uydurma rəvayət olub və onların böyük qismi müxtəlif kitablarda hələ də qalmaqdadır.

Nəzərə almaq lazımdır ki, əl-Kafidə təhriflə bağlı olduğu iddia edilən 80-dən artıq hədisin heç birinin məsələyə dəxli yoxdursa, 2000 hədisin də çox böyük əksəriyyəti belə gülünc iftiralardan, yumşaq desək, yanlış iddialardandır. Hərçənd bunu anlamayan sələfilər hansı kitabda bu hədislərdən birini görürlərsə, o saat müəllifi təhrif düşüncəsində günahlandırır və təbii ki, ardınca lənətləyir və təkfir edirlər.

Hər halda, biz Şiə alimlərinin rəyi haqda danışarkən bu mövzuya bir də qayıdacağıq, lakin bütün kitablarda yazılmış təhrif hədislərini araşdırıb onların neçəsinin iddiaya uyğun olduğunu söyləmək çətindir. Hələliksə bildiririk ki, məhz təhrifə dəlalət edən və başqa bir açıqlaması olmayan azsaylı rəvayətlərin hamısı zəifdir, hədisləri az qala Qurandan da artıq müqəddəsləşdirən, əməldə isə həqiqətən ondan önə keçirən Əxbari alimlərinin uyğun rəyi Şiə məzhəbinə aid deyil. Həm də xatırladaq ki, sələfilərin mötəbər saydıqları mənbələrdə belə rəvayətlər dəfələrlə çoxluq təşkil edir. Lakin onlar öz gözlərində tiri görməyib başqasının gözündə çöp axtarır, vecsiz uşaqlar kimi ona-buna sataşmaqla ətrafdakıların diqqətini çəkməyə çalışırlar.

Yalnız təhrifə dəlalət edən rəvayətlərin zəif və uydurma olmasını hələ imamların dövründə yaşamış Fəzl ibn Şazanın (vəfatı: 260 h.) əl-İzah kitabı da təsdiqləyir. Təhrifə dair Əhli-sünnə hədislərinə kəskin etirazlarından (Bax: Fəzl ibn Şazan. Əl-İzah, 209-229) bilirik ki, belə Şiə rəvayətləri onun dövründə hələ uydurulmamış, yaxud ğalilərin saxta hədis toplularından kənara çıxmamışdı.

Burada bir mühüm məqam da var: Şiə mənbələrində gəlmiş azsaylı təhrif hədisləri arasında bütöv bir ayə və ya ayələrin Qurandan çıxarıldığını, yaxud ona əlavə olunduğunu göstərən rəvayət yoxdur. Qeyri-şiə mənbələrindən daxil olmuş bir neçə rəvayəti çıxmaq şərtilə bütün belə rəvayətlərdə ən pis halda hansısa ayənin söz və ya sözlərinin çıxarılmasından, yaxud dəyişdirilməsindən söhbət gedir. (Bax: Nəccarzadeqan F. Quranın təhrifdən qorunması haqda sual-cavablar, 25) Vilayət və Nureyn adlı qondarma surələrə gəlincə isə, ilk dəfə 17-ci əsrdə kimliyi, zərdüşt, yoxsa müsəlman sufi olması belə bəlli olmayan hindistanlı müəllifin “Dəbestane məzaheb” kitabında gəlmiş, Nuri də heç bir əsası olmayan bu iddianı uğursuz əsərinə daxil etmişdir.

Digər tərəfdən, qeyri-şiə mənbələrinə aid təhrif hədislərində nəinki bütöv bir ayənin, bəzən hətta yüzlərlə ayənin Qurandan çıxarılmasından, bəzən isə bütöv surələrin əlavə edilməsindən söhbət gedir. Bir azdan bu haqda danışacağıq.

Yenə vurğulamaq istəyirik ki, əvvəlcə guya Əhli-beyti sevən bəzi Əxbari alimləri Şiə etiqadlarını Quranın təhrifi ilə bağlamağa cəhd etmiş, sonra isə vəhhabilər bunu böyüdərək Əhli-beyt məzhəbi əleyhinə dəlil-sübut kimi istifadə etməyə çalışmışlar. Həmin Əxbari alimlərindən biri Quranın təhrifinə dair bədnam kitabın müəllifi olan Mühəddis Hüseyn Nuri Təbrisidir.