Quyuların istismar üsulları

Subasqı rejimində adətən istismar praktiki olaraq yüksək vəsabit quyudibi təzyiq ilə aparıldığından, neftin və qazın quyu dibinə sıxışdırılması prosesində neftin ağırlıq qüvvəsinin həcmi, süxurun elastik xassələri nəzərə alınmaya bilər. Su basqı rejimli yataqlardai lk lay təzyiqinin sabit qalması qaz amilinin az və sabit olmasına səbəb olur (şəkil 1).

• Subasqı rejimində adətən istismar praktiki olaraq yüksək vəsabit quyudibi təzyiq ilə aparıldığından, neftin və qazın quyu dibinə sıxışdırılması prosesində neftin ağırlıq qüvvəsinin həcmi, süxurun elastik xassələri nəzərə alınmaya bilər. Su basqı rejimli yataqlardai lk lay təzyiqinin sabit qalması qaz amilinin az və sabit olmasına səbəb olur (şəkil 1).

Neft yataqlarının islənilməsinin texnoloji prosesinin uzun müddətli üfüqi hərəkətinə misal olaraq laya süni su vurulmasıdr. Bu prosesin meydana çıxmasından bu günə qədər neft hasilatını artırmaq üçün vurucu və istismar quyularının yerləşmə sistemlərinin təkmilləşdirilməsi gedir, laylara suvurmanın texnologiyası (rejimi) və istismar quyuların vəziyyəti (şəraiti) yaxşılaşdırılır, neft hasilatının idarə olunması üsulları, laylara suvurma və b. inkişaf edir. Bütün tədbirlər neft yataqlarına suvurmanın əsasını dəyişmədən onun səmərəliliyini artırır.

• Neft yataqlarının islənilməsinin texnoloji prosesinin uzun müddətli üfüqi hərəkətinə misal olaraq laya süni su vurulmasıdr. Bu prosesin meydana çıxmasından bu günə qədər neft hasilatını artırmaq üçün vurucu və istismar quyularının yerləşmə sistemlərinin təkmilləşdirilməsi gedir, laylara suvurmanın texnologiyası (rejimi) və istismar quyuların vəziyyəti (şəraiti) yaxşılaşdırılır, neft hasilatının idarə olunması üsulları, laylara suvurma və b. inkişaf edir. Bütün tədbirlər neft yataqlarına suvurmanın əsasını dəyişmədən onun səmərəliliyini artırır.

On illər müddətində neft sənayenin inkişafında yataqların işlənilməsi ancaq istismar quyularının qazılması ilə və layın təbii enerjisinin istifadəsilə həyata keçirilirdi. Süni suvurma üsulunun geniş yayılmasına səbəb onun aşağıdakı üstünlükləlidir:

vurulan suyun çox ucuz olması;
suvurma texnologiyasının sadə olması;
suvurma ilə neftin çıxarılmasının yüksək səmərəli olması.
İlk dəfə olaraq su məhsuldar layın konturarxası sulu hissəsinə vurulurdu. Vurucu quyular istismar zonasına yaxınlaşdırmaq məqsədilə onları bacardıqca cari neftlilik konturuna yaxın yerləşdirmək lazımdır. Suvurma üsulunun müxtəlif neft-qaz obyektlərinin işlənilməsi üçün tətbiqinə baxaq:
Konturarxası suvurma:
Konturarxası suvurma yatağın eni 5-6 km-dən çox olmadıqda, neftin özlülüyü az (2-3 mPa.s qədər) olduqda, yüksək keciriciliyə malik və lay bircinsli olduqda, həmçinin yatağın konturarxası zona ilə yaxşı əlaqəsi olduqda kifayət qədər səmərəli olur