p ayd o bo'lishi ham xarakterlidir. Infeksiyadan platsentaning zararlanishi, oq-
ish trep on em ad an ajraladigan zaharli m ah sulotlarn in g ta’siri tufayli hom ila ona
q o rn id a o‘lib qoladi.
C h aqaloqlar, sh un in gdek em ad igan bolalar zaxm i badan terisi, shilliq par-
dalar, ichki organlar, n erv sistem asin in g zararlanishi bilan ta’riflanadi. Suyaklar-
n in g o'zgarishlarga u chrashi tu g'm a zaxm uchun ayniqsa tipikdir, bu o'zgarishlar
zax m ga alo q ad o r osteoxon drit m an zarasini keltirib ch iqaradi. B unda tog'ay
p etrifikatsiyaga u ch rash i kerak bo'lgan jo ylard a oh ak notekis ravishda to’planib
b o rad i yoki petrifikatsiyalangan tog'ay to'sinlarini yem irib yuboradigan gu m m oz
to'qim a yuzaga keladi. G o h id a zax m ga aloqad or p eriostit boshlanadi. Tug'm a
zax m d a b ad an terisid a ro'y beradigan o'zgarishlar sifilidlar ko'rinishida n am o
yon bo’ladi, ayni v aq td a sezilarli shish bo'lib, giperem iya boshlanadi, lim fotsitlar,
p lazm atik hujayralardan iborat diffuz infiltratlar paydo bo'ladi. Kechki tug’m a
zax m d a b ad an terisid a gu m m o z infiltratlar yuzaga keladi. Tug'm a zaxm uchun
o'ziga xo s, ya’ni spetsifik leptom eningit boshlanib, yum sh oq m iya p ardasiga sezi
larli shishi kelishi, giperem iya bo'lishi, lim foid va p lazm otsitar infiltratsiya yuza
g a kelishi xarakterlidir.
Z ax m ga alo q ad o r leptom eningit nekroz o’ch oqlari ko'rinishida m iliar g u m
m alar p ayd o bo'lishi bilan ham ta’riflanadi. B irm un cha kechki tug’m a zaxm da
ak sari y u m sh oq m iya p ard asin in g tom irlari zararlanadi. G u m m oz infiltratlar
tom irlarn in g adven titsiyasida joylash adi va zaxm ga alo q ad o r endarteriit paydo
bo’lib b orad i. En doteliyn in g en dovazal giperplaziyasi tom irlar yo'li torayib, qon
bilan ta’m in lan ish buzilishiga olib keladi, bu m iyada ishem ik nekrozlar yuzaga
kelishiga sab ab bo’lishi m um kin.
Jig ard a gu m m o z perixolangit va periflebit m an zarasi yuzaga keladi, bunda
o't yo'llari va q o p q a venasi tarm oqlari bo’ylab spetsifik yallig'lanish infiltratsiyasi
p ayd o bo'ladi. O 'pkada o q p nevm on iya m an zarasi ко‘rilishi m um kin, ayni vaqt
d a spetsifik jarayon o'pkaning turli bo'lagiga o'tib ketishi m um kin. Alveolalarn-
in g to’siqlarid a lim fotsitlar, p lazm atik v a epitelioid hujayralar ishtiroki bilan pro-
liferativ yallig'lanish boshlanadi. A lveolalar bosilib qoladi, tom irlarda ularning
ichki p ard asi o'sib borib, tom ir yo'lining torayib borish iga olib keladi.
T ug'm a zaxm d a o’p kad a kulran g yoki qo'ng’ir sariq tusli tugunchalar ko'rini
sh id a gu m m alar p ayd o bo'lishi m um kin. U larn in g kattaligi har xil— tariq doni-
d an tortib, o'rm on yong'og’idek kattalikda bo'ladi. O 'pkadagi gu m m alar nekrotik
o'zgarishlarga uchrab, keyinchalik fibroz b osh lan ash iga olib keladi.
K ech m a’lum bergan tug’m a zaxm parenxim atoz keratit boshlanishi, quloq-
larn in g kar bo'lib qolishi, tishlar sh aklinin g o'zgarib ketishi bilan ta’riflanadi, bu
h o disalar
Dostları ilə paylaş: