M akrofaglarn ing faol holga o'tishi k o p bosqichli jarayon dir (48-rasm ).
B i
rinchi bosqichida m akrofag'lar sensibillangan T-lim fotsitlardan ajralib chiquv-
chi lim fokinlar, bakterial en dotoksinlar yordam ida faollashib, fibronektin bilan
o'ralgan yuzalarga,
shuningdek, o tk ir yallig'lanishning avj olib b o rish id a hosil
bo'ladigan turli kim yoviy m ediatorlarga taqaladi.
2)
p lazm a oqsillari — to q im a om ili va V, VII, IX , X om illar sin gari k om ple
m ent oqsillari va koagu lan t oq sillar;
3)
reaktiv kislorod metabolitlari;
4 )
lipidlar m ediatorlari, ju m lad an araxidon at k islota m etabolitlari v a trom -
botsitlarni faollashtiruvchi om il;
5 )
proliferatsiya h am da boshqa hu jayralar junktsiyas'm i tartihga soluvchi om il
lar: interferon, fibroblastlarga tasir o'tkazuvchi o'sish om ili, T
v a V lim fotsitlarn i
faollashtiruvchi, shun in gdek fibroblastlar tom onidan kollagen aza ishlanib chiqi-
shini jonlantiruvchi interleykin-1 v a boshqalar.
M o o k h
48-rasm . Surun kali yallig'lanish da m akrofag bilan lim fotsitda
bo'ladigan o'zaro tasir m exanizm i.
Yuqorida aytib o'tilgan m ediatorlarning ham m asi m akrofaglarni organizm -
ning kuchli him oyalovchi om iliga aylantiradi. Shu bilan birga yot antigenlarga q a
rshi ishga tushishi m um kin bo'lgan bu kuchli qurol m akrofaglar xad d an tashqari
faollashib ketgan chog'larda organizm ning o'z toqim alarini ham
ancha zararlanti-
rishi m um kinki, autoim m un kasalliklar paytida shunday hodisa kuzatiladi.
Surunkali yallig'lanishda q o n d a aylanib yurgan m onotsitlar xem otak sik
om illar ta’siri ostid a to'qim aga m igratsiyalanib o'tib, b u yerda m akrofaglarga
aylanadi. Yallig'lanish och o g‘ ida m akrofaglarn in g yig‘ ilib qolishi uchun lim -
fotsitlar tom onidan ajratib ch iqaradigan om illar aloh ida aham iyatga ega.
M akrofaglar, neytrofillardan farq qilib, o'zining yash ash layoqatini u zoq vaqt
m o b ay n id a saq lab qolad i. M akrofaglarn ing bo'linish jarayon ida ko‘p yadroli u l
kan h u jayralar paydo bo'ladi.
Yallig'lanish infiltratida lim fotsitlarn ing
har xil turlari topiladi, bunday
h o d isa im m u n yallig'lanish da kuzatilishi bilan gin a qolm aydi. M asalan , sil
qo'zg'atuvchilari, ya’n i m ikobakteriyalar antigen xu su siyatlariga egadir, shu m u
n o sab at bilan lim fotsitlar sil gran ulyom asida bo'ladi. H ar qan day yallig'lanish
h am hujayra antigen lari paydo bo'lishi bilan birga davom etib borishini va
yallig'lan ish n in g im m u n o lo gik kom pon en ti shu antigenlarga b og'liq bo'lishini
ta’kid lab aytib ketish kerak.
0 ‘T K I R VA S U R U N K A L I Y A L L IG 'L A N ISH M O R F O L O G IY A SI
Dostları ilə paylaş: