Ramazan bayramının əhkamları

Diqqət: Camaat şəklində bir səslə təkbir etmək bidətdir. Belə etmək nə Peyğəmbərdən  (ona Allahın salavatı və salamı olsun), nə də səhabələrindən sabit olmuşdur. Hər kəsin fərdi şəkildə təkbir etməsi isə daha düzgündür.

Dördüncü: Namaza piyada (ayaqla) getmək müstəhəbdir.

Əli (Allah ondan razı olsun) belə deyir: "Bayrama piyada getmək sünnətdəndir." (Tirmizi rəvayət etmiş və demişdir: “Bu hədis həsən hədisdir, alimlərin çoxu ona əməl etmiş, bayrama gəzərək getməyi və üzürlü olan kimsə də baş miniyə minməməyi müstəhəb görmüşlər.”)

Beşinci: Namaza gəldiyi yolla deyil, başqa yolla qayıtması müstəhəbdir.

Cəbir (Allah ondan razı olsun) belə dedi: "Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) bayram günündə yolunu dəyişərdi." (Buxari)

Altıncı: Bayram namazı günəş doğub yüksəldikdən  sonra azan və iqaməsiz olaraq qılınar.

Bayram namazı iki rükətdir: Birinci rükətdə yeddi, ikinci rükətdə isə beş təkbir var. İmamın bu iki rükətdə səslə əl-Əla və əl-Ğaşiyə və ya Qaf  və əl-Qəmər surələrini oxuması müstəhəbdir. Bayram xütbəsi namazdan sonra olur. Qadınlar da  bayram namazına  gələ bilər.
Söylədiklərimizə isə dəlil olaraq:

1- Aişə (Allah ondan razı olsun) demişdir: "Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) Ramazan və Qurban bayramlarında birinci rükətdə yeddi, ikinci rükətdə isə beş təkbir edərdi." (Səhih Sünən Əbu Davud)

2- Nomən ibn Bişr (Allah ondan razı olsun) demişdir: "Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) bayramlarda "Ən uca olan Rəbbinin adını pak tutub şəninə təriflər de!" (əl-Əla) və "Bürüyəcək Qiyamətin xəbəri sənə gəlib çatdımı?" (əl-Ğaşiyə) surələrini oxuyardı." (Səhih Sünən ibn Məcə)
3- Übeydullah ibn Abdullahdan (Allah ondan razı olsun) Ömər ibn Əl-Xattab Əbə Vaqid Əl-Leysidən Peyğəmbərin (ona Allahın salavatı və salamı olsun) Ramazan və Qurban bayramlarında (namazda) nə oxuduğunu soruşdu. O belə dedi: “Hər iki bayramda "Qaf! Şanlı Qurana and olsun!" (Qaf) və  "O saat yaxınlaşdı və Ay  parçalandı!" (əl-Qəmər) surələrinini oxuyardı." (Müslim)
4- Ummu Atiyyədən (Allah ondan razı olsun) belə rəvayət olunur: "Bayram günü bizə çıxmaq, heyzli və  bakirə qızları da bayram namazına çıxartmaq əmr olunurdu. Heyzli (aybaşı) olan qadınlar namazgaha daxil olmadan müsəlmanların dualarını müşahidə edərdilər." (Buxari və Müslim)
5- İbn Abbas (Allah onların hər ikisindən razı olsun) belə dedi: "Ramazan bayramını Allahın Peyğəmbəri ilə, Abu Bəkrlə, Ömərlə və Osmanla qıldım. Hamısı namazı xütbədən qabaq qılardı." (Müslim)
6- İbn Abbas (Allah onların hər ikisindən razı olsun)belə dedi: "Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) bayram namazını azan və iqaməsiz qılardı." (Səhih Sünən Əbu Davud)

Yeddinci: Bayram günü Cümə günü ilə bir günə düşərsə, bayram namazı qılana cümə namazı vacıb olmaz.

İbn Abbasdan (Allah onların hər ikisindən razı olsun) rəvayət olunan bir hədisdə Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) dedi: "Bu gün iki bayramınız cəm olub, kim Cümə namazını qılmaq istəmirsə onu azad edirəm, mən isə hər iksini qılacam." (Səhih Sünən Əbu Davud)

Səkkizinci: Müsəlmanlarla birgə bayram namazı qılmağa çatmayan, özü bayram namazını olduğu kimi qıla bilər.

İnsanlar Bayram gününü yalnız zəval (günəşin zeniti keçməsi) vaxtından sonra bilsələr Bayram namazını növbəti gün qılırlar.
Əbu Umeyr ibn Ənəsdən, o da Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) səhabələrindən olan əmisindən belə rəvayət etmişdir :"Bir karvanın adamlarından Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) yanına gələrək onların dünən hilalı (Ayı-Ramazanın başladığını və ya sona çatdığını bilmək üçün yeni ayın çıxdığını görmək) gördüklərinə şahidlik etdilər. Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) onlara  oruclarını açmağı və sabah Bayram namazı qılmaq üçün ibadətgaha getmələrini əmr etdi." (Əbu Davud, Tirmizi,  Nəsai və İbn Macə rəvayət etmiş, Beyhəqi, Nəvəvi, İbn Həcər və başqaları səhihləşdirmişdir)

Doqquzuncu: İnsanlar bir-birini “Allah bizlərdən və sizlərdən qəbul etsin” deyərək təbrik edə bilərlər.

İbn Tərkamani (Allah ona rəhmət etsin) demişdir: “Bu fəsildə (təbrik etmə haqqında) yaxşı hədis vardır... Məhəmməd ibn Ziyad belə dedi: “Əbi Umamə Əl- Bəhili və Peyğəmbərin (ona Allahın salavatı və salamı olsun)  başqa səhabələri ilə birlikdə idim.  Bayram namazından qayıtdıqları zaman bir-birinə “Allah bizlərdən və sizlərdən qəbul etsin” deyirdilər."  İmam Əhməd “isnadı yaxşıdır” demişdir.” (Əl-cəvhər ən-nəqi, 3/320)

Onuncu: Bayram günü sevinc və səxavət günüdür.

Ənəs (Allah ondan razı olsun) dedi: "Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) Mədinəyə gəldiyi zaman Mədinə camaatının oynayaraq bayram etdiyi iki gün var idi. Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) həmin iki günün nə olduğunu soruşdu. Onlar cahillikdə ikən bu iki günü bayram etdiklərini söylədikdə Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) belə dedi: “Allah Təalə bunu  sizin üçün bundan daha xeyirli olan bir şeylə, Ramazan və Qurban bayramları ilə əvəz etmişdir." (Səhih Sünən Əbu Davud)

On birinci: Müsəlman qardaşım! Çox insanların etdiyi şəriətə müxalif olan şeylədən isbal kimi (kiçilərək haram olan şalvarı topuqdan aşağı düşməsi) haram geyimlərdən, saqqalı qırxmaqdan, müsiqi dinləyərək keçirilən haram yığıncaqlardan, harama baxmaqdan, qadınların açıq-saçıq  geyinərək kişilərə qatışmalarından çəkin! Ey namuslu ata! Ailəni qadın və kişilərin bir-birinə qatışdığı toplu yerlərə, dəniz sahilinə, açıq aydın münkər olan gəzinti yerlərinə aparmaqdan çəkin!