Raqamli mobil aloqa

19.4.2. Fazoviy-vaqtli kodlash
Fazoviy-vaqtli kodlash tizimning funksionalligini oshirish va 
MIMOni fazoviy ajratish va fazoviy multiplekslash rejimlarini ish-
latish imkoniyatlarini beradi. Bunda signalning nusxalari nafaqat 
ko‘p sonli antennalar bo‘yicha, balki turli vaqtlarda ham uzatila-
di. Kechiktirishli bunday uzatishni vaqt bo‘yicha ajratish deyiladi. 
STC-kodlari 19.5-rasmda ko‘rsatilganidek, o‘z ichiga signalning 
fazoviy va vaqtli nusxalarini oladi.
19.5-rasm.
Ikki uzatuvchi antennalar uchun Alamouti 
fazoviy-vaqtli blokli kodlari.

---

294
Bu yerda ketma-ket signallar (
S
1
va 
S
2
) ikki ma’lumotlar 
oqimiga bo‘lingan (multiplekslangan), so‘ng ularga Alamouti 
fazoviy-vaqtli blokli kodlarini ishlab chiqish uchun signal nusxa-
lari (
-S
2
* va 
S
1
*) qo‘shilgan. 
STC-kodlarini ikki turi mavjud:
•
fazoviy-vaqtli blokli kod 
(ingl. Space-Time Block Code – 
STBC)
(ikkita uzatuvchi antennalik va Alamouti kodli misol 
19.5-rasmda keltirilgan);
•
fazoviy-vaqtli panjarali kod 
(ingl. Space-Time Trellis Code — 
STTC).
Birinchi tur keng tarqalgan va uning yordamida fazoviy ajratish 
oson kechadi. Ikkinchi uslub murakkabroq va hozirgi kunda qim-
matligi hisobiga kamroq ishlatiladi.
Shunday qilib, tizimning optimal funksionalligini va ishonchli 
radioqamrovini ta’minlash uchun har ikkala rejimni kombinatsi-
yasini, ya’ni yaqin joylashgan hududlarda — fazoviy multipleks-
lashni va olisdagi hududlarda — fazoviy ajratishni qo‘llash maq-
sadga muvofiqdir.
MIMO texnologiyasi IEEE 802.11n, IEEE 802.16d va 
IEEE802.16e standartlarida, shuningdek, 3GPP loyihasining 7, 
8 va 10 relizlarida qo‘llaniladi. Ushbu texnologiyani, shuning-
dek, IEEE 802.20 va IEEE 802.22 standartlarida ham ishlatilishi 
ko‘zda tutilgan.