Raqamli mobil aloqa

25.1.1. WiMAX tarmog‘ini tashkil etishning
o‘ziga xos xususiyatlari
Aytib o‘tilganidek, IEEE802.16 standarti shahar va rayonlar 
masshtabidagi simsiz tarmoqlarda keng polosali aloqa tashkil qi-
lish mo‘ljallangan (WMAN). Standartning boshqa vazifasi lokal, 
hududiy va global tarmoqlar o‘rtasida o‘zaro aloqani ta’minlash 
hisoblanadi. Bu tarmoqlar shuningdek simsiz shaxsiy tarmoq-
lar bilan ham birgalikda ishlaydi va simli va simsiz tarmoqlar 
orasida protokollararo iyerarxik bog‘lanishni ta’minlovchi simsiz 
ko‘priklarni vujudga keltiradi.

---

365
Bu vazifalarni bajarish uchun WiMAX tarmog‘ini tashkil etish-
ning turli variantlari ko‘rib chiqilgan. Umumiy holatda WiMAX 
tarmog‘i topologiyasi quyidagi ko‘rinishda tasvirlanadi (25.1-
rasm).
Ofis tarmoqlari
WiMAX tayanch 
stansiyasi
WiMAX tayanch 
stansiyasi
WiMAX tayanch 
stansiyasi
Avtomobil
yo‘llari
10–66 GGs
10–66 GGs
2–11 GGs
2–11 GGs
Tuman tarmoqlari
Uzoq joylashgan
qishloqlar
25.1-rasm.
 WiMAX tarmog‘i topologiyasi.
WiMAX tizimlarida avval magistral liniyalarni tashkil etish 
uchun 10–66MGs chastota diapazonidan foydalanish ko‘zda 
tutilgan, hozirgi foydalaniladigan versiyalarida esa 2 dan 11 MGs 
chastota diapazonida 3,5; 5; 7,5; 8,75 va 10 MGs kanal keng-
ligida ishlaydi. Bunda 
±
10
-6
chegarada chastota barqarorligini 
ta’minlash zarur. Tarmoq tayanch stansiyalari binolar tomlarida 
yoki machtalarda joylashtiriladi. Shuningdek, turli baland in-
shootlardan, simyog‘ochlardan va, hattoki, daraxtlardan tayanch 

---

366
stansiyalarni o‘rnatishda foydalanish mumkin. Biror hududdagi 
ko‘p sonli abonentlarga keng polosali simsiz ma’lumotlar uzatish 
xizmatini taqdim etish uchun WiMAX tayanch stansiyalari abo-
nent uskunalari bilan “nuqta-ko‘p nuqta” topologiyada aloqani 
amalga oshiradi (25.2-rasm).
Foydalanuvchi
Foydalanuvchi
Foydalanuvchi
Elektrmanba
25.2-rasm.
“Nuqta-ko‘p nuqta” rejimida WiMAX 
tarmog‘i topologiyasi.
Bu chizma bo‘yicha TS WiMAX abonenti uskunalari yordami-
da foydalanuvchilar bilan bog‘lanadilar, keyin signal Ethernet-ka-
bel standarti bo‘yicha yoki to‘g‘ridan to‘g‘ri aniq kompyuterga, 
yoki IEEE 802.11 (Wi-Fi) ulanish nuqtasi orqali qabul qilinadi. 
Bu WiMAX orqali kabelli ulanishdan simsiz ulanishga o‘tishda 
mavjud hudud yoki ofis tizimidagi lokal tarmoqlarning infrastruk-
turasini saqlab qolish imkonini beradi. Bundan tashqari komp-
yuterlar ulanishi uchun standart texnologiyalardan foydalanuvchi 
tarmoqlarni yoyishni maksimal darajada kengaytirish imkonini 
beradi.
Uzoqlashtirilgan obyektlar orasida keng polosali simsiz aloqani 
tashkil qilish uchun “nuqta-nuqta” rejimidan foydalaniladi (25.3-
rasm).

---

367
25.3-rasm.
“Nuqta-nuqta” rejimidagi WiMAX
tarmog‘ining topologiyasi.
“Nuqta-nuqta” rejimida turli tarmoq ko‘rinishlari va ularning 
kombinatsiyalaridan foydalaniladi. 25.4-rasmda WiMAX tizimi 
uchun qo‘llaniluvchi turli ko‘rinishdagi tarmoq topologiyalari tas-
virlangan.