Raqamli mobil aloqa

26.1-rasm. 
Keng polosali va mobil aloqa tizimlarining
konvergensiyasi.

---

376
WiMAX tizimlarining kelgusi rivoji IEEE 802.16 guruhidagi 
yangi standartlarning paydo bo‘lishi bilan bog‘liq deb hisob-
lanmoqda. IEEE 802.16 ishchi guruhi doirasida standartni 
takomillashtirish bo‘yicha ko‘p sonli tadqiqotlar o‘tkazilmoq-
da va hozirgi vaqtda eng istiqbolli deb IEEE 802.16m stan-
darti loyihasi ko‘rilmoqda. U ko‘zda tutilganidek, IMT Ad-
vanced sifatida ma’lum bo‘lgan (ya’ni IMT-2000 dan keyingi) 
tizimlarni tavsiflaydi. WiMAX forumi IEEE 802.16m stan-
dartini WiMAX tizimlarini boshqa mobil texnologiyalar bilan 
konvergensiyasining (birlashishining) asosi sifatida bahola-
moqda. IEEE 802.16m standartining paydo bo‘lishi 2012-yil-
ga to‘g‘ri kelgan.
IMT Advanced dasturi IMT-2000 tizimlarida erishilmagan 
yanada yuqori ma’lumot uzatish tezligiga, yanada katta mobillik-
ka va funksionallikka ega tizimlarni yaratishga qaratilgan. Bundan 
ko‘zda tutiladiki, IMT Advanced texnologiyalari yuqori mobillik-
da 100Mbit/sek gacha va past mobillikda va turg‘unlikda 1Gbit/
sek gacha tezliklarni ta’minlaydi va shu sabab bu texnologiyalarni 
mobil aloqa tizimlarining to‘rtinchi avlodi — 4Gga kiritish mum-
kin (26.2-rasm).
802.16e-2005 
MIMO-BF
OFDMA
2005 2006 2007–2009
2010+
3G texnologiyasini rivojlanishi
3G
EV-DO
WCDMA
3.5G
EV-DO Rev A
HSDPA
3G evolyutsiyasi
LTE, EV-DO Rev B,C
OFDMA, MC-CDMA
simsiz keng polosali texnologiyalarning rivojlanishi
OFDM ga
asoslangan
Wi-Fi
OFDM
802.16e-2005
OFDMA
26.2-rasm.
Keng polosali va mobil aloqa tizimlari evolyutsiyasi.

---

377
WiMAX tizimining bosh xarakteristikalari orasida javob ke-
chikishining kam vaqti, yuqori axborot xavfsizligi, yuqori aloqa 
sifati — QoS va radiochastota spektri uyg‘unlashtirilgan holda 
“global rouming” imkoniyatlari ta’kidlanadi. WiMAX forumi-
ning “rouming” bo‘yicha ishchi guruhi ham WiMAX tarmoq-
lari orasida, ham IMT-2000 standartlariga asoslangan boshqa 
tarmoqlar orasida “rouming” tashkil etishni spetsifikatsiyalarini 
va biznes-modelini e’lon qilmoqchi. Shuningdek, WiMAX foru-
mi simli va simsiz interfeyslar bazasida operatorlarga bir turkum 
va sifat darajasida xizmatlar taklif etishga imkon beradigan Wi-
MAX tarmoqlari bilan mavjud ma’lumot uzatish tarmoqlari va 
IMS ning yangi arxitekturasini qo‘llab-quvvatlashni ta’minlashida 
o‘zining faol vazifasini bajarmoqda.
Keyinchalik esa, mobil va keng polosali simsiz aloqa tizim-
larining konvergensiya an’anasi davom etaversa, global miqyos-
da umumqamrov aloqani ta’minlashga qodir yangi, chinakamiga 
universal standart paydo bo‘lsa ajab emas.