Raqamli mobil aloqa

HSPA+
Rel-8
LTE
Rel-10
LTE-A
3.2-rasm. 
3GPP loyihasining bosqichlari.
HSDPA
texnologiyasi kabi HSUPA 
(ingl. High-Speed Uplink 
Packet Access
– 
“tepaga” yo‘nalishida ma’lumotlarni yuqori tezlik-
da paketli uzatish texnologiyasi)
takomillashgan modulyatsiyalash 
usullari hisobiga foydalanuvchining W-CDMA AUdan BSga 
ma’lumot uzatishni tezlatishga imkon beradigan mobil aloqa tex-
nologiyasi hisoblanadi. 
Nazariy jihatdan HSUPA texnologiyasi “yuqoriga” ma’lumot-
larni maksimal 5,76Mbit/sek gacha bo‘lgan tezlikda uzatishga 
mo‘ljallangan bo‘lib, bu bilan AUdan BSga ma’lumotlarning kat-
ta oqimini talab qiluvchi uchinchi avlod ilovalarini (masalan, vi-
deokonferensiya) ishga tushirish imkonini beradi.
3.2. 3,75G avlod standartlari
3GRR doirasida HSPA texnologiyalari xarakteristikalarini yax-
shilash bo‘yicha ishlar davom etdi va natijada 2007-yilning oxi-

---

41
rida “Takomillashtirilgan HSPA” yoki 
HSPA+
(ingl. Evolved 
High-Speed Packet Access)
, deb nomlangan versiya ishlab chiqil-
di. Bu texnologiya HSPA standartining keyingi bosqichi hisobla-
nadi va unga MIMO antenna texnologiyalari bilan bir qatorda, 
murakkabroq 64-QAM modulyatsiya sxemalari qo‘shilgan. Shu 
bois HSPA+ tarmoqlarida nazariy jihatdan “pastga” yo‘nalishda 
56Mbit/sek gacha va “yuqoriga” yo‘nalishda 22Mbit/sek gacha 
bo‘lgan tezliklarga erishish mumkin bo‘ldi. Ushbu texnologiya 
ma’lumot uzatish tezligini 168Mbit/sek gacha oshirish potensial 
imkoniyatiga egaligi taxmin qilinmoqda. Texnologiyada bir necha 
eltuvchi chastotalarda (har biri 5MGs dan) bir vaqtda uzatish va 
qabul qilish prinsipi ham ishlatilishi mumkin, bu narsa tezlikni bir 
necha marta oshirib berishi mumkin. 
Opsional ravishda HSPA+ tarmoqlari to‘liq IP-arxitekturasi 
asosida 
(ingl. all-IP-architecture)
qurilishi mumkin, bu BSlarni 
IP-protokollar asosida qurilgan magistral liniyalarga to‘g‘ridan 
to‘g‘ri ulash imkoniyatini beradi. HSPA+ texnologiyasida AUlar 
akkumulyatorlari tejamliroq ishlatiladi va ularning “kutish” reji-
midan “faol” rejimiga o‘tish vaqti sezilarli qisqaradi. 
HSPA+ texnologiyasi 3GRR loyihasi standartlarining 7- va 8- 
bosqichlari (relizlari)ga 
(ingl. 3GRR Rel. 7 & 8)
kiradi. 
HSPA+ texnologiyasi asosidagi birinchi tarmoq 2008-yilda 
Avstraliyaning Telstra kompaniyasi tomonidan Ericsson (Shvetsi-
ya) uskunalari yordamida ishga tushirildi. 2011-yilning may oyida 
jahonning 65 davlatida 123 ta HSPA+ tarmoqlari bor edi.