Растения как источник биологически активных веществ (бав)



Yüklə 7,7 Mb.
səhifə1/5
tarix17.10.2023
ölçüsü7,7 Mb.
#130540
  1   2   3   4   5
299842 (1)

O'simliklar biologik faol moddalar manbai sifatida (BAS)

O'simliklar biologik faol moddalarni olish uchun asos sifatida

O'simliklar ko'plab biologik faol moddalar ishlab chiqaruvchilari - organizmdagi biologik jarayonlarga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan birikmalar. Bu birikmalarga yurak glikozidlari, saponinlar, sterollar, karotinoidlar, polifenollar, alkaloidlar, vitaminlar, xinonlar, shuningdek, o'ziga xos hid, ta'm va rangga ega bo'lgan moddalar kiradi. Biologik faol moddalar ikkilamchi metabolik mahsulotlarga tegishli bo'lib, ular ikkilamchi metabolitlar yoki ikkilamchi biosintetik mahsulotlar deb ataladi. Hozirgi vaqtda o'simliklar tomonidan ishlab chiqarilgan 100 000 dan ortiq ikkilamchi metabolitlar ma'lum. Ularning ko'pchiligi amaliy, iqtisodiy ahamiyatga ega bo'lgan mahsulotlar bo'lib, farmakologiya, kosmetika va oziq-ovqat sanoatida qo'llaniladi.


Papaver somniferum - kodein manbai
Ayrim o'simlik mahsulotlarini farmatsevtika sifatida sanoatda qo'llash

O'simlik mahsuloti

O'simlik turi

Kodein (alkaloid)

Papaver somniferum

Diosgenin (steroid)

Dioskora deltoidea

Xinin (alkaloid)

Cinchona ledgeriana

Digoksin (yurak glikozidi)

Digitalias lanata

Skopolamin (alkaloid)

Datura stramonium

Vinkristin (alkaloid)

Katarantus roseus

Eng ko'p ishlatiladigan o'nta dorivor moddalar
o'simliklardan olingan

Dorivor modda

Faoliyat

Manba o'simlik

Diosgenindan olingan steroidlar

Kontratseptivlar

Dioskora deltoidea

Kodein

Og'riq qoldiruvchi

Papaver somniferum

Atropin

Antikolinerjik

Atropa belladonna L.

Rezerpin

Bosimning pasayishi

Rauvolfiya serpentina L.

Geotsiamin

Antikolinerjik

Hyoscyamus niger L.

Digoksin

Kardiyak tonik

Digitalis lanata L.

Skopomamin

Antikolinerjik

Datura metel L.

Digitoksin

Yurak-qon tomir

Digitalis purpurea L.

Pilokarpin

Xolinergik

Pilokarpus jabonandi

Kinidin

Antimalarial

Cinchona ledgeriana

Olingan dorivor moddalarga misollar
kallus madaniyatlari
  • Steviosid tabiiy tatlandırıcı va shakar o'rnini bosuvchi bo'lib, sun'iy tatlandırıcılar o'rniga muvaffaqiyatli ishlatiladi. Asl o'simlik Stevia rebaudiana Bertoni hisoblanadi .
  • Arglabin - bu o'smaga qarshi birikma. Asl o'simlik - Artemisia glabella Kar. va Kir. Xuddi shu nomdagi dori tarkibiga kiritilgan.
  • Lappakonitin diterpen alkaloidi, anaritmik vositadir. Asl o'simlik Aconitum septentrionale Koelle hisoblanadi . Allapinin preparatiga kiritilgan.

transgen ekinlar
  • gen namoyon bo'lishining aniqlanmagan ta'siri bilan (kimyoviy tarkibni o'zgartirish va mahsulotning ozuqaviy qiymatini pasaytirish imkoniyati).
  • mahsulotlarning iste'mol xususiyatlarini yomonlashtiradigan texnologik parametrlarning o'zgarishi.
  • Genetik modifikatsiya natijasida allergik reaktsiyalarni keltirib chiqaradigan ba'zi komponentlar sintezlanishi yoki mutagen, kanserogen yoki toksik ta'sirga ega xavfli birikmalar paydo bo'lishi mumkin.

kartoshka.
pomidor
makkajo'xori
soya fasulyesi
paxta
zo'rlash

Yüklə 7,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin