Regional geologiyanin öYRƏNİLMƏ MƏSƏLƏLƏRİ

Kənar qitə şəraitində yeni geosinklinal sistemlər iki üsulla peyda ola bilər: bunlardan birincisi qitədaxili sistemlərin əmələ gəlmə­si-nə yaxındır. Bu orogenin ox hissəsində riftin peyda olmasından ibarətdir. Bu rift əvvəlki hallarda olduğu kimi əvvəlcə qitə şəraitində, sonra isə nazilmiş və yenidən işlənmiş qitə qabığı kimi, kənar dənizlərə çevrilir. Kənar dəniz­lərlə ayrılan qitə qabığının maddəsi mikroqitəni və ya aralıq massivini əmələ gətirir. Buna misal olaraq Asiya qitəsinin şərqində paleogenin sonu- neogenin əvvə­lində yaranmış Yapon dənizi və Yapon adaları qövsünü gös­tərmək olar.

Kənar qitə geosinklinal sistemlərinin petda olmasının ikinci yolu birincidən nisbətən fərqlidir. İkinci halda geosinklinal qitə hesabına deyil okean hesa­bına peyda olur. Bununla əlaqədar okeandaxili geosinklinallar əmələ gələ bilər. Bu inkişafın əsasını okean üzərindəki rüşeyimin peyda olması təşkil edir. Bu inkişaf bir qayda olaraq çatlar boyu gedir.