Rehber ansiklopediSİ 1

AHMED DAVUDOĞLU

Son devirde yetişen din adamlarından. Fakir bir çiftçi ailesinin çocuğudur. Babası Hasan Efendidir. 1912 senesinde Bulgaristan’ın Şumnu vilayetine bağlı Kalaycı köyünde doğdu. 1983’te İstanbul’da vefat etti.

İlk tahsilini doğduğu yerde, rüşdiye yani orta tahsilini köyüne yakın Ekizce köyünde bitirdi. Babası dini ilimlere ve alimlere son derece bağlı olduğundan onu orta tahsilinden sonra Şumnu’daki Nüvvab Mektebine gönderdi. Nüvvab Mektebinin dört senelik orta, beş senelik lise, üç senelik yüksek kısmını bitirdi. 1936 senesinde iki arkadaşı ile birlikte ihtisas için Mısır’a gitti. Orada beş sene kadar kalıp Ezher Üniversitesinin Şeriat Fakültesini (İslam Hukuku) bitirdi.

1942 senesinde Bulgaristan’a dönüp, Nüvvab Mektebinin lise ve yüksek kısımlarına öğretim üyesi olarak tayin edildi. 1944 senesinde Bulgaristan Ruslar tarafından işgal edilip, hükumet idaresi komünistlerin eline geçmesinden sonra, mektep müdürü istifa etti. Yerine Ahmed Davudoğlu tayin edildi. İki sene müddetle grevci talebelerle uğraşarak vazifesini sürdüren Davudoğlu, Şumnu Milis (yani komünist) kumandanı tarafından gizlice Türkiye casusluğu ile suçlandırılarak tutuklandı. Casus şebekesi kurmak ve işletmekle itham edilen Davudoğlu, yargılanmak üzere Sofya’daki Divan-ı Harbe gönderildi. Ağır ve işkenceli şartlar altında on yedi gün sorguya çekildikten sonra Sofya idaresine teslim edildi. İşkence ve yeni soruşturmalardan sonra, diğer tutuklularla birlikte Rosista Vadisindeki toplama kampına gönderildi. Bu kampta 4-5 ay kadar köleler gibi çalıştırılan Davudoğlu, hastalığı sebebiyle tahliye edildi ve Şumnu’daki Nüvvab Mektebi Müdürlüğü vazifesine iade edildi. Bir vesile ile müdürlükten istifa ederek, bir kaç sene öğretmenlik yaptı. Şumnu idaresinin baskısı ve güç şartlar altında vazifesini sürdüren Davudoğlu, Türk konsolosluğuna müracaat ederek iltica isteğinde bulundu. Aylarca uğraşıp bekledikten sonra 1949 senesi sonunda dört kişilik aile fertleriyle birlikte Türkiye’ye göç etmesine izin verildi.

Türkiye’ye göç ettikten sonra, ilk seneler bir hayli maddi sıkıntı çekti. Bilahare İstanbul Yedikule’deki Küçükefendi Camiine imam ve hatib tayin edildi. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığında gezici vaiz olarak vazife aldı. Bu vazifede sekiz ay kaldıktan sonra Bursa Orhangazi Müftülüğüne tayin edildi. Üç sene sonra kendi isteği üzerine İstanbul Fatih Camii Kütüphanesi memurluğuna, bir müddet sonra da kütüphane baş memurluğuna getirildi. Fatih Kütüphanesi Süleymaniye Kütüphanesine ilhak edilince, Davudoğlu oranın memuru oldu. Aynı zamanda İstanbul İmam-Hatib okulunda ders okuttu. 1959 senesinde İstanbul Yüksek İslam Enstitüsünün açılması üzerine bu okula öğretim üyesi ve müdür yardımcısı olarak tayin edildi. On sene müddetle Arap Dil ve Edebiyatı öğretmenliği yaptı. Bir kaç sene müdür başyardımcılığı ve  müdür olarak vazife yaptı, emekli oldu. 1967 senesinde Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Konya’da açılan İl Müftüleri Seminerinde laikliğe aykırı konuştu iddiası ile hakkında açılan dava neticesinde 1 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. 1983’te İstanbul’da vefat etti.

Zamanımızın ilim adamlarından olan Ahmed Davudoğlu, Bulgarca ve Arapça bilirdi. İslamiyeti içeriden yıkmaya yönelik, dinde reformculuk ve mezhepsizlik fitnesine karşıydı. Bu fikirleri ortaya atan Cemaleddin-i Efgani, Muhammed Abduh ve onların yolunda giden günümüz mezhepsizlerine ilmi cevaplar vermiştir. Böyle kimselerin yeterli dini tahsil görmediklerini, etrafın propagandalarına aldandıklarını yazılarında belirtmiştir.

Eserleri:

1) Selamet Yolları, 2) Ölüm Daha Güzeldi, 3) Sahih-i Müslim Tercemesi ve Şerhi, 4) Dini Tamir Davasında Din Tahripçileri, 5) İbn-i Abidin Tercümesi (Yarım kalmış olup, Mehmed Savaş ve Mazhar Taşkesenlioğlu tarafından tamamlanmıştır).

AHMED FAKİH

Anadolu’da yaşayan mutasavvıflardan. Hoca Ahmed Fakih ve Sultan Hoca Fakih isimleri ile de bilinir. Hayatı hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. Horasan’dan gelerek, Konya’ya yerleşti ve Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin babası Bahaeddin Veled’den fıkıh ilmini öğrendi. Bir ders esnasında hocasının ilmine olan hayranlığından kendini kaybederek dağlara çıkmış, ancak hocasının vefatından sonra Konya’ya dönmüştür. Bir ara Hicaz’a giden Ahmed Fakih, geri dönüşünde Kudüs’te bir müddet kaldı. Konya’da vefatına kadar Dervaze-i Ahmed denilen zaviyesinde yaşamıştır. Ölümünden sonra talebelerinden Şeyh Aliman Abdal, Ahmed Fakih adına Konya’da bir mescid yaptırmıştır. Kabri de bu mesciddedir.

Ahmed Fakih’in bilinen eseri Çarhname’dir. Çarhname 100 beytlik kasidedir. Eserin bilinen nüshası Bayezid Devlet Kütüphanesinin 5782 numarada kayıtlı Eğridirli Hacı Kemal’in derlediği “Çarhname-i Ahmed Fakih der bi Vefai-i Ruzigar" başlığı altındadır. Fakat 83 beytten sonraki kısmı yoktur. Çarhname dünyanın faniliğinden, dünya zevklerine kapılmanın yanlışlığından, kabir azabı ve mahşer yerinden bahsederek ölümü hatırlatan, ahirete hazırlanmanın lazım olduğundan, bunun da kanaat ve alçak gönüllülük içerisinde yaşayıp ibadet etmekle ve güzel ahlakla olacağını açıklayan bir eserdir.

Çarhname’den bir bölüm:

.......

Vefa umma bu dünyadan i hanum

Anunla kılmagıl sen ahd ü peyman

 

Seni aldar bu dünya bi-habersin

Sözüm işit öğüdüm tut tab aldan

 

Ögüni dir kıyamet bil yakındur

Utan kim sana nazırdur yaradan

 

Hevaya uyma geç nefs arzusından

Bu nefs atınun ağzına ur uyan

 

Bu dünya bi vefadur bil hakikat

Seni göçürmedin ol sen göç ondan

.......

Açıklaması: Ey sultanım bu dünyadan vefa umma ve sen onunla kavilleşme (sözleşme). Sen habersizsin bu dünya seni aldatır. Sözümü dinle nasihatımın tamamını tut. Aklını topla, bil ki kıyamet yakındır. Utan, zira Allahü teala seni görücüdür. Nefsinin arzu ve isteklerinden vazgeç. Nefs atının ağzına gem vur. Bil ki bu dünya hakikaten vefasızdır. O seni göçürmeden sen ondan vazgeç.