Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə

"Mən orada olarkən İsanın  doğulduğu yerdə, Beytu-Ləhmdə namaz qıldım..."

Bu hədisi digər mühəddislər də rəvayət ediblər. Amma hədisin sənədi zəifdir. Ona görə təhqiqatçı bu hədisi kitabın mətnindən çıxarıb. (tərc.)

543 Həsəndir. İbn İshaq "əs-Siyrah" 1/175. Hakim və Zəhəbi rəvayətin səhih olduğunu demişdir. İbn Kəsir və əl-Albani rəvayətin həsən olduğunu demişlər.

544 Həsənun liğeyrihi. Əhməd: 4/127; İbn Səəd: 1/71; Təbərani "əl-Kəbir" 18/629-630; Rəvayətin sənədi zəifdir amma həm özündən əvvəlki, həm də sonrakı rəvayətlər ona şahidlik edir.

545 Həsəndir. Əhməd: 5/262; İbn Səəd: 1/71; Təbərani "əl-Kəbir" 8/7729.

546 Türkiyədə şəhər adıdır. (Tərc.)

547 İbn Kəsir: 3/307.

548 Cəmiul Bəyan: 7/87-88.

549 "Əl-Bidayə və-n-Nihayə" kitabı 10/130.

550 "Təfsir" kitabı 4/110/№6233; Nəsai "əs-Sunən əl-Kubra" 2/425-427; Təbəri "Cəmiul Bəyan" 28/60. Həsən sənədlə.

551 Müəllif İbn Kəsir bunun belə olduğunu deyir. Amma əslində rəvayət Muslimin deyil, Buxarinin şərtinə uyğundur. Çünki İmam Muslim əl-Minhal ibn Amrdan heç bir hədis rəvayət etməmişdir.

552 Hədis şahidləri ilə birlikdə həsəndir. Əhməd 2/295; 343; 415; Təbərani "əl-Əvsat" № 5418; "əs-Səğir" № 809. Zəif sənədlə. Həmin sənəddə Əli ibn Zeyd ibn Cədan adlı rəvayətçi vardır, onun hafizəsi çox zəif olub. Amma bu hədisin Miqdam ibn Mədiy Kərbdən rəvayət olunan şahidi vardır. Həmin rəvayət bu mənbələrdədir: Təbərani "əl-Kəbir" 20/663; 664; "Musnədu-ş-Şamiyyin" № 1839; Beyhəqi "əl-Bəəs" 421; 422. Rəvayətin sənədi şahid kimi qəbul etmək üçün həsəndir.

Başqa rəvayət Muaz ibn Cəbəlin  hədisindən rəvayət olunur. Tirmizi № 2545; Əhməd 5/243; Beyhəqi № 423. Rəvayətin sənədi şahid kimi qəbul etmək üçün həsəndir.

Digər rəvayət Əbu Hureyrənin  hədisindən rəvayət olunur. Tirmizi № 2539. Bu rəvayətin də sənədi şahid kimi qəbul etmək üçün Həsəndir. Rəvayət bütün bu şahidlərinə görə həsən hesab olunur.

553 Həsənun-liğeyrihi. İbn Əbu-d-Dünya rəvayət edib. Mənbə "əl-Bidayə və-n-Nihayə" 10/574; Əbu Nueym "Hilyətul Ovliya" 3/56. Beyhəqi zəif sənədlə "əl-Bəəs" kitabında (418). Miqdam ibn Mədiy Kərbin yuxarıdakı haşiyədə qeyd olunan rəvayəti bu hədisə şahidlik edir.

554 Buxari № 4548; Muslim № 6282.

555 Buxari: № 3435; Muslim: № 28.

556 Buxari: № 3446; Muslim: № 154.

557 Buxari: № 3394.

558 Buxari: № 3438. Eyni sənədlə rəvayət edib, sadəcə olaraq hədis İbn Ömərdən  deyil, İbn Abbasdan  rəvayət olunur. Hədisi Mucahid, İbn Abbasdan  rəvayət etmişdir. Onu İbn Ömərə  nisbət etmək səhvdir. Bu səhv Buxarinin deyil, ondan öncəkilərin səhvidir.

559 Buxari: № 3439; № 3440; Muslim: № 169.

560 Buxari: № 3444; Muslim: № 2368.

561 Buxari: № 3447.

562 Buxari: № 3445.

563 Buxari: № 3436; Muslim: № 2550.

564 Buxari: № 3443.

565 Əl-Musnəd: 2/463. Rəvayətin sənədi Buxari və Muslimin şərtinə uyğun olaraq səhihdir.

566 Səhihdir. Əhməd: 2/437; Əbu Davud: № 4324; İbn Hibban "əs-Səhih" 15/№ 6822; Hakim: 2/595.

567 2/406.

568 "əl-Bidayə və-n-Nihayə" 10/130.

569 2/399-419.

570 Buxari: № 3948.

571 Beytləhm – Fələstində şəhər. İsanın doğulduğu yer. (Tərc.)

572 Pontius Pilatus – eramızın 26-36 illəri arasında Roma İmperatorluğunun Yəhudi əyalətinin valisi idi. (Tərc.)

573 Bu küfr və şirk razılaşmasıdır. Məryəm oğlu Məsih İsa  özünü bu işdən uzaq tutub, biz də özümüzü bundan uzaq tuturuq.

Uca Allah buyurur: «6. Bizi doğru (düz) yola yönəlt! 7. Nemət verdiyin kəslərin yoluna! Qəzəbə düçar olmuşların və (haqdan) azmışların (yoluna) yox!» (əl-Fatihə surəsi).













1





