Reja: Almashlab ekishlar xududini tashkil etishning

.9 Dala shiypoilarni joylashtirish
Dala shiypoilarni joylashtirish ularning soni ishlab chiqarish brigadalari va almashlab ekish dalalari soniga, joylashuviga, maydollgl bog’liq Almashlab ekish maydoni xududida bitta brigada tashkil etish kuadl tutilsa, uning uchun dala shiyponi joylashtirish zarurAgar almai.lab ekish maydoni xududida bir iechta brigada joylashtirilsa, ular uchun bitga umumiy dala shiyponi kurish yaxshi iqtisodiy samara beradi Bunda
dala shiyponini kurish va obodonlashtirish uchun qilinadigan xarajapar kamayadi Brigada a‘zolariga yuqori saviyada xizmat ko’rsatiladi
Dala shiypoilarni ular xizmat qiladigan xudud markazida kltta lrik bo’yida va uni qishloqlar, boshqa brigadalar, maxsulotlar topshiriladigam joylar bilan bog’laydigan asosiy yul yekasida joylashtirish israk Brigadalarda dala shiypoilarni joylashtirish maqsadga muvofiklmgini iqtisodiy asoslash uchun odamlarni ish joyiga olib borish va olpb kedshp, qishloq xo’jalik mashnialari xamda traisport vositalarining katilshi uchun ketadigan xarajatni aniqlash kerak Shu bilan bir qatorda kurilish uchun sarflanadigan mablag miqdori va yillik xarajatlar aniqlanadi
Qishloqlarga yakni joylashgan paxtachilik xo’jaliklaridagi brpgadallrda dala shiypoilari urniga xirmoilarni loyixalash mumkni Ular garkiblda kerakli asbob uskuiaparni va madaniy o’g’itlarni saklaydigan bniolap, paxgani tuplash va kuritish uchun maxsus maydonchalar kiradi Xirmoilarga dalalardan kui bo’yi terilgan paxtalar olib kelniadi va shu yerdan ular pachta chollash korxonalariga juiatish uchun tayerlanadi Brigada shiypoilarni loshshlash ^uchun tuprogining mexanik tarkibi soz bo’lgan va shurlaimagan yer maydonLarilai 0,5-0,6 ga yer ajratiladi
..0 Almashlab ekish maydonlari xududnii tashkil kilpshsh iqtisodiy asoslash
Xo’jaliklardagi murakkab tabiiy va ishlab chiqarish sharoitlarp almashlab ekish maydonlari xududnii tashkil qilish loyixasini bir necha yechimda ishlash zaruratini keltirib chiqaradi
Yechimlarni taxlil qilishda kullaniladigan iqtisodiy ko’rsatkpchlf shskm kismga bo’linadi: kapital va yillik xarajatlar
Kapital xarajatlarga: irrigatsiya, melioratsiya, yul tarmoqlari xamda dala shiypoilarni kurish, ixota daraxtlarni barpo qilish bilap bog’shk xarajatlar kiradi
Yillik xarajatlarga: qishloq xo’jalik mashnialarining dalalarda ishlash jaraenida befoyda yurish lari bilan bog’liq xarajatlar, ularning aylanish joylarida o’simliklarning iobut bo’lishi iatijasida kuriladigan zarar, pachta terish mashnialari uchun dalalar chekkalarida aylanish joylarni tayershshga sarflanadigan xarajatlar, dalalar chegaralari xisoblangan ariklar, yullar, zovurlar va boshqalar amortizatsiyasi uchun ajratma va ulardan foydalanish bilan bog’liq xarajatlar, dalalar chegarasidakurilgan ariklarzovurlar, yullar va boshqalar egallab turgan maydonlardan xosil olnimasligi iatajasidl kuriladigan zarar kiradi
Umumiy yillik foydasiz xarajatlar kapital xarajatlardal fonz xisobida aniqlanadigan amortizatsiya ajratmdeiDa%bnio vpa nishootlardan foydalanish bilan bog’liq xarajatlardan xamda dalalardagi befonda xarajatlardan tashkil topadi
Kapital va umumiy yilik xarajatlar aniqlab bo’lnigach yechimlar buylcha keltirilgan xarajatlar ai iklanadi ; П^С+К, • Е_и П₂=С₂+К₂ Е„
SS2 -Yechimlar bo’yicha daladagi yillik foydasiz xarajatlar miqdori
K K2 -Yechimlar bo’yicha kapital xarajatlar
Keltirilgan xarajatlar miqdori kam bo’lgan yechim, samarali xisoblashshi va u loyixa sifatida qabul qilinadi
Kapital xarajatlar xajmi kuriladigan nishoatlarning belgilzigap me‘yoriy qiymati yordamida aniqlanadi
P=Px+D+Ppx+Ple+Pae
Bunda: Px -traktor agregatlarining befoyda yurish qiymati, sum:
D-traktor agregatlarining aylanish joylarida gildirak ostida kolib iobud bo’lgan o’simliklardan kuriladigan zararsum;
Ppx-paxta terish mashnialari uchun aylanish joylarni tayerlashga sarflanadigan mablag miqdorisum;
Ple-dala chetlariga kurilgan ariklarzovurlar va shu kabilar bpid qilib turgan yerlardan xosil olnimasligi iatijasida kuriladigan zarar, sum
Paa-dala chetlariga buylab kurilgan nishoatlarning amartizatsiyasi uchun ajratma va ulardan foydalanish bilan bog’liq xarajatlar, sum;