Bug’doy endospermasinmg mikrotuzilishi donning xossalarini belgilaydi. O'rtacha arifmetik o'lchamlarga ega bo'lgan kraxmal granullarining sonini ko'payishi bilan donda oqsil miqdori ham ko'payadi. Mayda kraxmal granullarning miqdori ko'p bo'lganda, endospermda oqsil miqdori kamayadi. Donda o'rtacha qiymatli kraxmal granullarini ko'p bo'lishi unning umumiy chiqishini oshiradi. - Bug’doy endospermasinmg mikrotuzilishi donning xossalarini belgilaydi. O'rtacha arifmetik o'lchamlarga ega bo'lgan kraxmal granullarining sonini ko'payishi bilan donda oqsil miqdori ham ko'payadi. Mayda kraxmal granullarning miqdori ko'p bo'lganda, endospermda oqsil miqdori kamayadi. Donda o'rtacha qiymatli kraxmal granullarini ko'p bo'lishi unning umumiy chiqishini oshiradi.
Donning bioximiyaviy xossalarini texnologik ahamiyati, ularni un va yormaning sifatiga va chiqishiga ta'siri. Kimyoviy tarkibiga ko'ra unbop va yormabop ekinlar tarkibida kraxmal miqdori ko'pligi bilan tavsiflanadi. Dukkakli ekinlarning urug'tari oqsil, ba'zilari esa - yog’ga boy. Yormabop ekinlarning tarkibida kletchatka miqdorining ko'pligi ularda gul qobiqning borligidandir. Kimyoviy moddalar anatomik qismlar bo'yicha teng taqsimlanmagan bo'lib, bu murtak, endosperm, qobiqlar va gul qobiqlarning turli organiq funktsiyalari bilan bog’liq. Bu farqlar 1-jadvalda aniq ko'rsatilgan.
Ekin turi
|
Oqsil
|
Kraxmal
|
Kletchatka
|
Yog’lar
|
|
Kuldorligi
| | | | |
|
Bug’doy
|
10...20
|
60...75
|
2...3
|
2...2,5
|
1,5...2,2
|
Javdar
|
8...14
|
58...66
|
1,8...3,2
|
1,7..3,2
|
1,7...2,3
|
Arpa
|
11...15
|
58...68
|
4,5...7,2
|
1,9..2,6
|
2,7...3,1
|
Suli
|
10...13
|
40...50
|
1,5... 14
|
4,5..5,8
|
4,0...5,7
|
Tritikale
|
11.23
|
49...57
|
2...3
|
3...5
|
1,8...2,2
|
Sholi
|
8...10
|
65...75
|
9,5..12,5
|
1,5..2,5
|
4,5...6,8
|
Tariq
|
10...15
|
58...65
|
10...11
|
1,9..2,3
|
3,7...4,5
|
Ok iuxori
|
9...14
|
51...61
|
5...6,5
|
2,7..3,7
|
1,8...2,4
|
Makkajuxori
|
9...11
|
68...76
|
2,5...3
|
4...6
|
1,4... 1,8
|
Dostları ilə paylaş: |
