Reja: Kirish Oddiy moddalar bilan reaksiyalar Organik birikmalar bilan o'zaro ta'siri



Yüklə 321,17 Kb.
səhifə1/10
tarix26.11.2023
ölçüsü321,17 Kb.
#135951
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
brom uning brikmalari sanoatdagi axamiyati


brom uning brikmalari sanoatdagi axamiyati.


Reja:
Kirish
1. Oddiy moddalar bilan reaksiyalar
2. Organik birikmalar bilan o'zaro ta'siri.
3. Bromning kislorodli birikmalari
4. Brom birikmalaridan foydalanish
5. Bromning mumkin bo'lgan oksidlanish darajalari
6. Eng past oksidlanish darajasiga ega brom birikmalari
Foydali adabiyotlar
Kirish


B rom (lot. Bromum, yun. bromos), Br — Mendeleyev davriy sistemasining VII guruhi kimyoviy elementi, galogenlardan biri; tartib raqami 35, atom massasi 79,904; odatdagi sharoitda yoqimsiz hidli, qizgʻishqoʻngʻir suyuqlik. Suyuqlanish temperaturasi — 7,25°, qaynash temperaturasi 59,2°. Fransuz kimyogari Brom Brom Balar 1826-yilda Oʻrta dengiz tuz konlarining shoʻr suvini oʻrganayotganda Bromni kashf etgan. Tabiiy Brom ikkita barqaror izotop: 79Vg (50,54%) va 81Vg (49,46%) dan iborat. Bromning sunʼiy yoʻl bilan olingan radioaktiv izotoplaridan 80Vg diqkdtga sazovor. Brom Brom Kurchatov shu izotop misolida yadro izomeriyasi hodisasini kashf etgan. Yer poʻstidagi miqdori (ogʻ. boʻyicha 1,610"%) 10151016 t atrofida boʻlib, doimo xlor bilan birga uchraydi. Bromli tuzlar (NaBr, KBr, MgBr2) xlorid tuzlarida (osh tuzida Vg miqdori 0,03% gacha, kaliyli tuzlar silvin va karnallitda 0,3% gacha), dengiz suvida (0,065%), shoʻr koʻllarda (0,2% gacha) boʻladi. Suyuq Bromning zichligi 3,10 g/sm³ (20°). Suvda oz (100 g suvda 3,58 g), organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Brom qattiq, suyuq va gaz holatda 2 atomli molekuladan iborat molekula holida boʻladi. 800° atrofida atomlarga dissotsiatsiyalana boshlaydi. Dissotsiatsiya yorugʻlik taʼsirida ham kuzatiladi. Kimyoviy jihatdan Brom faol boʻlib, reaksiyaga kirishish faolligi jihatidan xlor bilan yod oʻrtasida turadi. Oltingugurt, selen, tellur, fosfor, margimush va surmalar bilan birikkanda koʻp issiqlik ajraladi, goho alanga hosil boʻladi. Brom kaliy va alyuminiy bilan tez birikadi. Kislorod, azot va uglerod bilan reaksiyaga kirishmaydi. Brom kuchli oksidlovchi. Brom suvda eriganda bromid kislota (NVg) va beqaror boʻlgan gipobromit kislota (NVgO) hosil boʻladi. Bromning suvdagi eritmasi brom suvi deb ataladi.
Brom dengiz suvlari, koʻlmak va yer osti shoʻr suvlaridan hamda kaliy sanoati chiqindilaridan olinadi. 1 m³ havoda 1 mg Brom boʻlsa, kishi yoʻtalib, burni qonaydi, boshi ogʻriydi va boshqa kasalliklarga duchor boʻladi. Konsentratsiya yuqori boʻlsa, kishi boʻgʻilib qoladi, bronxlari yalligʻlanadi, baʼzan oʻlimga olib boradi. Brom bromli tuzlar olishda benzinning detonatsion pishiqligini oshirishda ishlatiluvchi etil bromid hamda dibrometan sintezida koʻllaniladi. Brom birikmalari fotografiyada, boʻyoqlar sanoatida, insektitsidlar olishda, oʻt oʻchirishda, tibbiyotda hamda kimyoviy analizlarda ishlatiladi.
Qizil-jigarrang suyuqlik, o'tkir o'ziga xos hidli, suvda yomon eriydi, lekin benzol, xloroform, uglerod disulfidi va boshqa organik erituvchilarda eriydi. Bunday javobni: "Brom nima?" Degan savolga berish mumkin. Murakkab ko'plab oddiy moddalar bilan reaksiyaga kirishadigan eng faol metall bo'lmaganlar guruhiga kiradi. Bu juda zaharli: bug'larini inhalatsiyalash nafas yo'llarini bezovta qiladi va teri bilan aloqa qilish uzoq vaqt davomida davolanmaydigan og'ir kuyishlarni keltirib chiqaradi. Bizning maqolamizda biz buni o'rganamiz jismoniy xususiyatlar, shuningdek, bromga xos bo'lgan kimyoviy reaktsiyalarni ko'rib chiqing.
Ettinchi guruhning asosiy kichik guruhi kimyoviy elementlarning davriy tizimidagi elementning o'rni. Atomning oxirgi energiya qatlami ikkita s-elektron va beshta p-elektrondan iborat. Barcha galogenlar singari, brom ham sezilarli elektron yaqinlikka ega. Bu shuni anglatadiki, u boshqa kimyoviy elementlarning manfiy zarralarini osongina o'zining elektron qobig'iga tortadi va anionga aylanadi. Bromning molekulyar formulasi Br 2 dir. Atomlar bir-biri bilan qo'shma elektron juftligi yordamida bog'lanadi, bu turdagi bog'lanish kovalent deb ataladi. U ham qutbsiz, atomlar yadrolaridan bir xil masofada joylashgan. Atomning ancha katta radiusi - 1,14A ° tufayli elementning oksidlovchi xususiyatlari, uning elektr manfiyligi va metall bo'lmagan xususiyatlari ftor va xlornikiga qaraganda kamroq bo'ladi. Qaynish nuqtasi, aksincha, ko'tariladi va 59,2 ° S, bromning nisbiy molekulyar og'irligi 180. Erkin holatda, yuqori faollik tufayli element oddiy modda sifatida yuzaga kelmaydi. Tabiatda u natriy, magniy, kaliy tuzlari shaklida bog'langan holatda bo'lishi mumkin, ularning tarkibi dengiz suvida ayniqsa yuqori. Jigarrang va qizil suv o'tlarining ayrim turlari: sargassum, fukus, batraxospermum, ko'p miqdorda brom va yodni o'z ichiga oladi.

Yüklə 321,17 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin