Reja: Pul aylanmasi tushunchasining mazmuni va pul aylanmasining tarkibiy tuzilishi

• 4-Mavzu: Pul aylanmasi va uning tarkibi
• Reja:
• 1.Pul aylanmasi tushunchasining mazmuni va pul aylanmasining tarkibiy tuzilishi.
• 2.Naqd pul aylanmasi va uni tashkil qilish printsiplari.
• 3.Naqdsiz pul aylanmasi va uni tashkil qilish printsiplari.
• 4.Naqd pulsiz hisob-kitob shakllari.
• 5.Тo‘lov tizimi va uning rivojlanish bosqihclari.
• 6.Plastik kartochkalar orqali amalga oshiriladigan hisob-kitoblar

Naqd pul va naqd pulsiz shaklida hisob – kitoblarni amalga oshirish pul aylanmasini tashkil etadi.

• Naqd pul va naqd pulsiz shaklida hisob – kitoblarni amalga oshirish pul aylanmasini tashkil etadi.
• Demak Iqtisodiy jarayonlarni amalga oshirishda pulning ma’lum davrdagi harakatlar yig’indisi pul aylanmasini tashkil etadi.
• Pulning aylanmasi sub’ektlari sifatida davlat va davlat muassasalari, Markaziy bank, kredit va moliya muassasalari, jismoniy shaxslar korxona va tashkilotlarni keltirish mumkin. Pulning aylanmasi ob’ekti esa tovar va tovarsiz operatsiyalar jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar, ya’ni aylanmalar hisoblanadi.

Xorijiy mamlakatlar iqtisodiy adabiyotdarida pul aylanmasi deyarli o’rganilmaydi. Buning asosiy sabablaridan biri, balki mazkur mamlakatlar bank muassasalarida hisob – kitoblarni amalga oshirishda pul aylanmasi naqd va naqd pulsiz ko’rinishi shakllari o’rtasida farq mavjud emasligi bo’lishi mumkin. Haqiqatda ham rivojlangan va ayrim rivojlanayotgan mamlakatlar banklarida naqd va naqdsiz pul hisob – kitoblarni amalga oshirish o’rtasida farq mavjud emas.

• Xorijiy mamlakatlar iqtisodiy adabiyotdarida pul aylanmasi deyarli o’rganilmaydi. Buning asosiy sabablaridan biri, balki mazkur mamlakatlar bank muassasalarida hisob – kitoblarni amalga oshirishda pul aylanmasi naqd va naqd pulsiz ko’rinishi shakllari o’rtasida farq mavjud emasligi bo’lishi mumkin. Haqiqatda ham rivojlangan va ayrim rivojlanayotgan mamlakatlar banklarida naqd va naqdsiz pul hisob – kitoblarni amalga oshirish o’rtasida farq mavjud emas.

• Naqd pulsiz aylanmalar – bu kredit muassasalarida ochilgan hisobraqamlar yordamida pullarni hisobdan hisobga ko’chirish orqali amalga oshiriladi.