Göç Terimleri Sözlüğü 31 Evrensel yargı yetkisi (universal jurisdiction) Sanığın tabiiyeti veya mahkemenin bulunduğu
yerle herhangi bir bağlantı olmaması farketmeksizin
dünyanın herhangi bir yerindeki ulusal bir
mahkemenin, suç işlediğinden şüphelenilen bir kişiyi
soruşturabileceğini ve kovuşturabileceğini belirten ilke.
Evrensel yargı yetkisi mutlaktır.
1999 tarihli Uluslararası Ceza MahkemesiRoma Statüsü’nün gerekçesinde ‘Uluslararası suçların
sorumluları üzerinde yargı yetkisini kullanılması
her Devletlerin görevidir’ denilerek, evrensel
yargı yetkisinin uygulanması desteklenir: Evrensel
yargı yetkisinin amacı, başta ağır soykırım suçları,
insanlığa karşı suçlar, savaş suçları, işkence, yargısız
infazlar ve ‘ortadan kaybolma’ vakaları olmak üzere
belirli ihlallerin önlenmesinde uluslararası hukukun
etkinliğini arttırmaktır. Uluslararası toplum, bu
tür suçların insanlığın tümüne karşı işlenmiş bir
suç olarak değerlendirilecek kadar ciddi olduğu;
dolayısıyla faillerin adalet karşısına çıkartılmasındatüm
Devletlerin mesuliyeti olduğu görüşündedir.
Ayrıca bkz. ‘suç, uluslararası’, ‘insanlığa karşı suçlar’, ‘egemenlik’, ‘savaş suçları’. belirli bir eylemle, yani metnin oylamaya açılması,
paraflanması, imzalanması veya benzeri bir yolla
kabul edilir. Kabul, bir antlaşmaya veya antlaşma
kapsamındaki düzenlemelere getirilecek değişikliklerin
şeklini ve içeriğini belirlemek için kullanılan
mekanizma da olabilir.
Ayrıca bkz. ‘çocuk evlat edinme (uluslararası)’.
