Richard Perruchoud ile Jillyanne Redpath Cross Ikinci Baskı

Sömürü / istismar 
(exploitation)
Bir şeyden ya da bir kimseden avantaj sağlama eylemi, 
özellikle bir kişinin kendi çıkarı için bir başka kişiden 
haksız fayda elde etmeye yönelik davranışı (ör: cinsel 
sömürü, zorla çalıştırma veya hizmet ettirme, kölelik 

---

78
 
Uluslararası Göç Hukuku
Statü değişikliği
(change/switching of status)
Sponsorluk (sponsorship)
Spontane
(kendiliğinden gelişen) göç 
(spontaneous migration)
Spontane geri dönüş 
(kendiliğinden geri dönüş) 
(spontaneous return)
Sözleşmeli iş 
(contractual labour)
Sözleşme / Konvansiyon
(convention)
Bir ülkede yasal olarak bulunan yabancının daha 
farklı bir göç statüsü istemesi durumunda uygulanan 
prosedür. Örneğin, kanun hükmü uyarınca, o 
Devletin vatandaşı olmayıp öğrenci vizesine sahip bir 
kişi, öğrenimi bittikten sonra, statü değişikliği yaparak 
çalışma vizesine geçebilir.
Bkz. ‘yabancı’, ‘göç statüsü’, ‘vatandaş olmayan kişi’, 
‘vize’.
Bir ülkeye giriş yapmak ve genellikle belirtilen bir 
süre boyunca bu ülkede kalmak isteyen yabancı 
uyruklu kişiye destek sözü, bilhassa da mali destek 
sözü verilmesi. Bazı ülkeler belirli göçmen statüsü 
kategorileri ve ziyaretçiler için ya sponsorluk ya da 
yeterli gelirin kanıtlanmasını şart koşmaktadır.
Ayrıca bkz. ‘destek beyannamesi’, ‘teminat’, ‘garanti’.
Dışarıdan yardım almadan bir kişinin ya da grubun 
göç planlarını hazırlayıp o planı izlemesidir. Spontane/
kendiliğinden gelişen göç genellikle itme-çekme 
faktörlerinden kaynaklanır ve bu tür göçün özelliği 
ülke desteğinin ya da herhangi bir uluslararası ya da 
ulusal yardım türünün bulunmamasıdır.
Ayrıca bkz. ‘yardımlı göç’, ‘yardımlı gönüllü geri 
dönüş’, ‘itme-çekme faktörleri’, ‘spontane/kendiliğinden 
gerçekleşen geri dönüş’.
Mültecileri, ülke içinde yerinden edilmiş kişileri (IDP) 
veya sığınmacıları da içeren, bireyin veya bir grubun 
gönüllü ve bağımsız olarak, çoğunlukla Devletlerin 
desteği veya diğer uluslararası ya da ulusal destekler 
olmadan menşe ülkelerine dönmesi.
Ayrıca bkz. ‘yardımlı gönüllü geri dönüş’, ‘spontane/
kendiliğinden gelişen göç’, ‘gönüllü dönüş’.
Bir üstlenici tarafından belirli bir süre için belirli bir 
amaçla sağlanan işçilik.
Bkz. ‘Antlaşma’.
ya da köleliğe benzer uygulamalar, kulluk ya da 
organların nakli).
Ayrıca bkz. ‘borçlandırarak çalıştırma’, ‘çocuk istismarı’, 
‘borç esareti’, ‘zorla çalıştırma’, ‘kulluk’, ‘kölelik’, ‘insan 
taciri’, ‘insan ticareti’.

---