Richard Perruchoud ile Jillyanne Redpath Cross Ikinci Baskı

Göç Terimleri Sözlüğü
65
 
Mülteci (primafacie) (Refugee 
(primafacie))
Mülteci statüsünün 
belirlenmesi 
(refugeestatusdetermination)
Mülteci (refugee)
Bir devlet veya BMMYK tarafından menşe ülkedeki 
objektif koşullar baz alınarak ilgili mülteci tanımındaki 
kriterleri yerine getirdiği varsayılarak mülteci kabul 
edilen kişiler.
İlgili ulusal  ve uluslararası hukuka uyarınca bir 
kişinin mülteci olarak tanınıp tanınmamasına karar 
verilen (BMMYK ve/veya Devletler tarafından 
gerçekleştirilen) süreç.
Ayrıca bkz. ‘iltica’, ‘mülteci’.
“Irkı, dini, tabiiyeti, belirli bir sosyal gruba 
mensubiyeti ve siyasi görüşleri yüzünden haklı bir 
zulüm korkusu nedeniyle vatandaşı olduğu ülkenin 
dışında bulunan ve söz konusu korku yüzünden, 
ilgili ülkenin korumasından yararlanmak istemeyen 
kişi” (1967 Protokolü ile değişik Mültecilerin 
Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi, 1A(2) 
Maddesi).1951 Mülteci Sözleşmesi, Madde 1(2)’deki 
mülteci tanımına ilaveten, 1969 Afrika Birliği Örgütü 
(OAU) Sözleşmesi bir mülteciyi ‘kendi menşe ülkesi 
ya da vatandaşı olduğu ülkenin bir bölümünde ya da 
tümünde dış saldırı, işgal, yabancı egemenliği ya da 
kamu düzenini ciddi biçimde bozan olaylar nedeniyle 
ülkesini terk etmeye zorlanan kişiler’ olarak tanımlar. 
1984 Cartagena Bildiriside benzer şekilde, mültecilerin 
“yaygın şiddet, dış saldırı, iç çatışmalar, yaygın insan 
hakkı ihlalleri ya da kamu düzenini ciddi olarak bozan 
diğer durumlardan dolayı hayatları, güvenlikleri veya 
özgürlükleri tehdit altında olduğu için” ülkesinden 
kaçan kişileri de kapsadığını belirtir.
Ayrıca bkz. ‘başvuru sahibi’, ‘fiili (de facto) mülteci’, ‘ülke 
dışında yerinden edilmiş kişiler’, ‘zorla göç’, ‘primafacie’, 
‘dolaşım halindeki mülteciler’, ‘mülteci statüsünün 
belirlenmesi’, ‘transit halindeki mülteciler’, ‘yerinde (sur 
place) mülteciler’, ‘yerinden çıkarılan kişiler’.
ev sahibi ülke tarafından mülteci olarak tanınıp 
tanınmaması farketmeksizin, Yüksek Komiserlik 
tarafından sağlanan Birleşmiş Milletler korumasından 
yararlanmaya hak kazanan kişi.
Ayrıca bkz. ‘mülteci’.

---