Richard Perruchoud ile Jillyanne Redpath Cross Ikinci Baskı
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Göç Terimleri Sözlüğü
81 T Tabiiyet (nationality) Takdir yetkisi (discretion) Talep (claim) Birey ve Devlet arasındaki yasal bağ. Uluslararası Adalet Divanı, Nottebohm davasında (1955) tabiiyeti şöyle tanımlamıştır: “Tabiiyet, temelinde bir toplumsal bağlılık olgusu ve karşılıklı hak ve ödevlerle birlikte gerçek bir varlık, çıkar ve duygu dayanışması bulunan bir hukuksal bağ olup, doğrudan doğruya kanun yoluyla veya idari yetkililerinin fiili sonucunda kendisine tabiiyet verilen kişi ile tabiiyeti kendisine tanıyan Devletin insan topluluğu arasında başka herhangi bir Devletinkinden daha yakın bir bağlantı tesis etmektedir”. Tabiiyet Kanunlarının İhtilafına İlişkin Belirli Sorunlar Hakkındaki 1930 tarihli Lahey Sözleşmesi’nin 1. Maddesine göre: “Her Devlet, kendi kanunlarına göre kimlerin kendi vatandaşı olduğunu belirler. Bu kanunlar, tabiiyetle ilgili olarak kabul edilen uluslararası sözleşmeler, uluslararası teamüller ve genel olarak kabul görmüş hukuk ilkelerine uyduğu sürece, diğer Devletler tarafından tanınacaktır”. Tabiiyet bağı, bir Devletin nüfusu için belirlediği birtakım bireysel hakları ve yükümlülükleri de beraberinde getirir. Bir Devletin kişiler üzerindeki yargı yetkisi/yetki alanı ilkesine dayalı olarak tabiiyet, örneğin bir Devletin vatandaşlarının bireysel haklarının yabancı otoriteler tarafındanihlal edilmesine karşı (özellikle diplomatik koruma yoluyla) koruma sağlama hakkı, vatandaşlarını topraklarına kabul etme görevi ve onları sınırdışı etme yasağını gözetmesi gibi göçe dair birtakım sonuçlar doğurur. Ayrıca bkz. ‘vatandaşlık kazanılması’, ‘vatandaşlık’, ‘fiilen (de facto) vatansızlık’, ‘diplomatik koruma’, ‘çift/çoğul vatandaşlık’, ‘vatandaşlığın kaybedilmesi’, ‘vatandaş’, ‘vatandaşlığa alınma’, ‘kişisel yargı yetkisi/ yetki alanı’, vatansızlık’. Bir devlet memurunun, genelde resmi veya temsili sıfatla, belirli durumlarda kendi muhakemesi ve vicdanına göre davranma yetkisi veya hakkı. Mülteci statüsü ya da tazminat hakkı ya da hukuk yargılamasında tazminat talebi gibi bir işlemin yapılması ya da bir hakkın veya faydanın belirlenmesi için bir kamu kurumuna ya da mahkemeye yöneltilen talep. Ayrıca bkz. ‘başvuru’. |