S. D.Ü. İLÂHİyat fakültesi GÜNÜMÜz aleviLİĞİnde eğİTİM Çaliştayi

S.D.Ü.

İLÂHİYAT FAKÜLTESİ

GÜNÜMÜZ ALEVİLİĞİNDE

EĞİTİM ÇALIŞTAYI

29-30 Mayıs 2009 Eğirdir-ISPARTA

BİLDİRİLER ve TARTIŞMALAR


ISPARTA 2009

S.D.Ü. İLÂHİYAT FAKÜLTESİ YAYINLARI NO:

BİLİMSEL TOPLANTILAR SERİSİ:

YAYIN EDİTÖRLERİ

Prof. Dr. M. Saffet SARIKAYA - Doç. Dr. M. Necmettin BARDAKÇI

Yard. Doç. Dr. A. Yılmaz SOYYER - Dr. Nejdet DURAK

ÇÖZÜMLEME

Çiğdem E. Önkol-Mustafa Kurul-Kamile Ünlüsoy-B. Bengü Tortul-Azize Uygun-Melek Diklmen-Gölem K. Arat-Sevim Özdemir-Muhammed Özdil-Ali Bulut-Yıldız Demir-Hülya Altunya-Ünal Yerlikaya-H. Tevfik Marulcu-Mustafa İlboğa-Adem Efe

KAPAK ve DİZGİ

Bada

ISBN

978-9944-452-

Birinci Baskı

Ekim 2009 ISPARTA

Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. Kaynak gösterilmek şartıyla iktibas ve atıf şeklinde kullanılabilir.

İsteme Adresi: S.D.Ü. İlahiyat Fakültesi ISPARTA

Tel: =[phone] Faks: 0 (246) 237 10 58

BASKI

İ Ç İ N D E K İ L E R

ÇALIŞTAY AÇILIŞ KONUŞMALARI 3

Prof. Dr. M. Saffet SARIKAYA 3

Prof. Dr. Kemal SÖZEN 7

Prof. Dr. Vecihi KIRDEMİR 9

Ali Haydar ÖNER 11

AÇILIŞ KONFERANSI 15

Prof. Dr. Hasan ONAT 15

B İ R İ N C İ O T U R U M 27

ALEVİ KİMLİĞİ 27

Başkan: Doğan BERMEK 27

Raportör: Yard. Doç. Dr. A.Yılmaz SOYYER 27

Alevi Kimliği Alevilerin İslam’ı 41

Alevî Kimliğine Ritüel ve Hiyerarşik Örgütlenme Merkezli Bir Bakış 51

Mehmet ERSAL* 51

TARTIŞMALAR 57

İ K İ N C İ O T U R U M 81

ALEVİLERİN ÖRGÜN EĞİTİMİ 81

Başkan: Prof. Dr. Beyza BİLGİN 81

Raportör: Arş. Gör. Mehmet ERSAL 81

Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri Kaldırılmalıdır 95

Laik Örgün Eğitim Sisteminde Doktrin Merkezli Çoğulcu Din Eğitimi Mümkün mü? 107

Ü Ç Ü N C Ü O T U R U M 141

ALEVİLERİN YAYGIN EĞİTİMİ 141

Başkan: Prof. Dr. İştar GÖZAYDIN 141

Raportör: Doç. Dr. Mehmet Necmettin BARDAKÇI 141

TASAVVUF VE ALEVÎLİK 143

Yaygın Eğitimde Cem evlerinin Rolü 167

Zorunlu Din Dersi Sorunu ve Çözüm Önerilerinin Değerlendirilmesi 179

Ü Ç Ü N C Ü O T U R U M 205

GENEL DEĞERLENDİRME 205

Başkan: Hasan ONAT 205

Raportör: Nejdet DURAK 205

Hasan ONAT 207

A Ç I L I Ş P R O G R A M I

29 Mayıs 2009 saat: 14.30

Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı

Açılış Konuşmaları

Prof. Dr. M. Saffet SARIKAYA (Toplantı Yürütücüsü)

Prof. Dr. Kemal SÖZEN Dekan

Prof. Dr. Vecihi KIRDEMİR SDÜ Rektör Yardımcısı

Ali Haydar ÖNER Isparta Valisi

Açılış Konferansı

Prof. Dr. Hasan ONAT

ÇALIŞTAY AÇILIŞ KONUŞMALARI

Prof. Dr. M. Saffet SARIKAYA

Toplantı Yürütücüsü
Sayın Valim, Sayın Rektör Yardımcım, Sayın Dekanım, Sayın Müftüm, Sayın Kaymakamım, Sayın Belediye Başkanım, Muhterem Hocalarım, Muhterem Meslektaşlarım, Değerli Katılımcılar ve tüm misafirlerimiz;

Hepinize Hoş geldiniz diyerek sözlerime başlamak istiyorum. Güller ve göller diyarı Isparta’dan herkese merhaba

2005 Eylül’ünde I. Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumunun Değerlendirme oturumu takip edecek Sempozyumların tarihi ve kültürel olgulardan çok konunun güncel boyutunu gündeme getirmesinin daha doğru olacağına dair temennilerle kapanmıştı. Bazı sebepler konuyla ilgili II. Sempozyum çalışmalarını 2009 başlarına kadar getirdi. Senenin başlarında Fakültemizde konu tekrar gündeme geldiğinde öncelikle bir Çalıştayın daha verimli olacağı, Sempozyumla ilgili bize bir yol haritası verebileceği fikri ön plana çıktı. Mart ayından itibaren Çalıştayla ilgili planlamalar yapıldı.

Birinci Sempozyumdaki temennilere bağlı kalarak biz Bektaşilik ve Alevilikte “eğitim” boyutunu gündeme getirmeyi, üniversitemiz ve Fakültemizin sahip olduğu misyon açısından uygun gördük. Esasen sosyal olgularda konuları birbirinden soyutlayarak ele almak neredeyse imkânsız gibi. Nitekim eğitimle ilgili alt başlıkları belirlerken eğitimin kimlikten, yaşayan kültürden, gündelik pratiklerden ve dış dünyayla ilişkilerden bağımsız olmadığı açıkça ortaya çıktı. Bu nedenle çalışmamızın sınırlandırılmasında epeyce zorluk çektiğimizi söyleyebilirim. İki gün süreyle yapacağımız bilimsel tartışmalarda aynı sıkıntıları araştırmacıların da çekeceğini zannediyorum. Bununla birlikte temel hareket noktamızın eğitim oluşu Alevilikle ilgili farklı konuları eğitim merkezli ele almamız anlamına gelecektir.

Misafir araştırmacılarımız seçilirken konunun uzmanları olmalarına ve farklı kurumlarda görev almalarına dikkat edildi. Ancak yapılacak olan Çalıştay, Üniversitemiz de dahil olmak üzere asla kurum ve kuruluşların resmi görüşlerini ifade ettikleri bir platform anlamına gelmeyecektir. Burada uzmanlıklarıyla ön plana çıkan kişilerin akademik hüviyette bilimsel bir çabası söz konusu olacaktır. Kısa süreli çalışmamızda doğru ve sağlıklı bilgi üretmeye gayret edeceğiz.

Çalıştayımıza davetli bilim insanlarımızın konunun üzerinde daha iyi yoğunlaşabilmesi için açılış oturumundan sonraki oturumlar basına kapalı yapılacaktır.

Açılış konferansından sonraki birinci otumda günümüzde Alevi kimliği genel olarak ele alınacak;

İkinci ve üçüncü oturumlarda ise daha önce hazırlanan bildiriler çerçevesinde konu, örgün ve yaygın eğitim açısından ele alınacaktır. Dördüncü oturumumuz üç oturumun hülasası, adeta sütün kaymağı mesabesinde bir değerlendirme oturumu olacaktır. Bu değerlendirmenin sonunda oluşturulacak rapor ve bildiri metni en kısa sürede yayınlanacaktır.

Bütün davetlilerimizi programda gösterme niyetimizden dolayı isimler üç oturuma dağıtılmış görünmekle birlikte, bu sıralama belki onların konuşma önceliklerini belirtmektedir. Oturum başkanları Çalıştay mantığı içinde konuşmaların gelişimine ve zamana bağlı olarak diğer katılımcılara söz verebilecek veya diğer katılımcılar söz isteyebilecektir.

Çalıştayımıza başka programlarından dolayı katılamayan Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU Bey’i, Prof. Dr. Ethem Ruhi FIĞLALI Bey’i ve Prof Dr. İzzettin DOĞAN Beyleri inşallah Sempozyum aşamasında aramızda görmek istiyoruz. Rahatsızlıkları nedeniyle çalıştayımıza katılamayan Veliyyeddin ULUSOY Bey’e ve Prof.Dr. Ali Naki SELMANPAKOĞLU Bey’e Allah’tan acil şifalar diliyoruz.

Son olarak Çalıştayımızın hazırlıklarının her aşamasında bizlerden desteklerini esirgemeyen valimiz Ali Haydar ÖNER Bey’e; Çalıştaya engin tecrübeleriyle bilimsel zenginlik getirecek tüm katılımcılara, Rektörümüz Prof.Dr. M. Lütfi BAYDAR’a ve şahsında rektörlük personeline,

Çalıştay Başkanımız, Dekanımız Prof. Dr. Kemal SÖZEN’e ve şahsında İlahiyat Fakültesi personeline, içinde bulunduğumuz Mavigöl Uygulama oteli personeline teşekkür etmeyi vazife kabul ediyor ve kendilerine ayrı ayrı teşekkür ediyorum.