Axborotni shifrlash deganda ochiq axborotni
(dastlabki matnni) shifrlangan axborotga o‘zgartirish (shifrlash) va
aksincha, (rasshifrovka qilish) jarayoni tushuniladi. Shifrlash kripto-
tizimining umumlashtirilgan sxemasi 5.8-rasmda keltirilgan.
Jo‘natuvchi
Qabul qiluvchi
Shifrlash kaliti
k l
1
Shifrmatn С
Shifrlash kaliti
k2
1
Xabar M ’
Xabar M
S ' f R assh ifro v k a
\
^
I
q ilish D
J Himoyaianmagan
5.8-rasm. Shifrlash kriptotizimining umumlashtirilgan sxemasi.
Uzatiluvchi axborot matni M kriptografik o‘zgartirish
Eki yordamida shifrlanadi, natijada shifrmatn
с olinadi:
C = Ekl(M) bu yerda *i - shifrlash kaliti deb ataluvchi
e funksiyaning
parametri.
Shifrlash kaliti yordamida shifrlash natijalarini o‘zgartirish
mumkin. Shifrlash kaliti muayyan foydalanuvchiga yoki foyda-
lanuvchilar guruhiga tegishli va ular uchun yagona bo‘lishi mumkin.
Muayyan kalit yordamida shifrlangan axborot faqat ushbu kalit
egasi (yoki egalari) tomonidan rasshifrovka qilinishi mumkin.
Axborotni teskari o‘zgartirish quyidagi ko‘rinishga ega:
M'=Dn(C) d fimksiyasi
e funksiyaga nisbatan teskari funksiya bo‘lib,
shifr matnni rasshifrovka qiladi. Bu funksiya ham
* 2
kalit ko‘ri-
83
nishidagi qo‘shimcha parametrga ega.
*1
va
* 2
kalitlar bir ma’noli
moslikka ega bo‘lishlari shart. Bu holda rasshifrovka qilingan
m ' axborot wga ekvivalent bo‘ladi.
* 2
kaliti ishonchli bo‘lmasa,
