S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

(mod
33
) = 
9
Dastlabki son ketma-ketligi rasshifrovka qilingan 
X(i)=<4,
1,9> 
ko‘rinishida dastlabki matn  bilan almashtiriladi.
Keltirilgan misolda hisoblashlaming soddaligini ta’minlash 
maqsadida mumkin bo‘lgan kichik sonlardan foydalanildi.
El-Gamal tizimi
chekli maydonlarda diskret logarifmlaming 
hisoblanish murakkabligiga asoslangan. RSA va El-Gamal tizim­
larining asosiy kamchiligi sifatida modul arifmetikasidagi murakkab 
amallaming bajarilishi zaruriyatini ko‘rsatish mumkin. Bu, o ‘z nav- 
batida, anchagina hisoblash resurslarini talab qiladi.
Мак-Elis kriptotizimida
xatoliklami tuzatuvchi kodlar ishlatila­
di. Bu tizim RSA tizimiga nisbatan tezroq amalga oshirilsa-da, 
jiddiy kamchilikka ega. Мак-Elis kriptotizmsida katta uzunlikdagi 
kalit ishlatiladi va olingan shifrmatn uzunligi dastlabki matn 
uzunligidan ikki marta katta bo‘ladi.
Barcha ochiq kalitli shifrlash usullari uchun 
NP-
to‘liq masalani 
(to‘liq saralash masalasini) yechishga asoslangan kriptotahlil usuli- 
dan boshqa usullarining yo‘qligi qat’iy isbotlanmagan. Agar bunday 
masalalami yechuvchi samarali usullar pay do bo‘Isa, bunday xildagi 
kriptotizim obro‘sizlantiriladi.
Yuqorida ko‘rilgan shifrlash usullarining kriptobardoshligi ka­
lit uzunligiga bog‘liq bo‘lib, bu uzunlik zamonaviy tizimlar uchun, 
loaqal, 90 bitdan katta bo‘lishi shart.
Ayrim muhim qo‘llanishlarda nafaqat kalit, balki shifrlash al­
goritmi ham maxfiy bo‘ladi. Shifrlaming kriptobardoshligini oshi­
rish uchun bir necha kalit (odatda uchta) ishlatilishi mumkin. Birin­
chi kalit yordamida shifrlangan axborot ikkinchi kalit yordamida 
shifrlanadi va h.
105

---

Nazorat uchun savollar:
1. Asimmetrik shifrlash tizimlarini ishlash prinsipini tushun- 
tirib bering.
2. RSA asimmetrik algoritmining shirflash qadamlarini yoritib 
bering.
3. El Gamal asimmetrik shifrlash algoritmi qanday matematik 
muammolarga asoslangan?
4. Asimmterik shirflash algoritmlari turiga kiruvchi qanday 
algoritmlarni bilasiz?
5. Asimmterik shirflash algoritmlarining afzalliklari va kam- 
chiliklari.