S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

A
В
С
D
E
Ш
'
--- j
A
В
С
D
E
5.17-rasm. SHA-1 algoritmida bir iteratsiyasining sxemasi.
SHA1 xeshlash funksiyasi algoritmining ishlash blok sxemasi
5.18-rasmda keltirilgan.
GOST R34.11-94 xeshlash funksiyasi algoritmi. 
Rossiyaning 
GOST R 34.11-94 xesh funksiya standarti axborotni kriptografik 
usulda muhofaza qilish uchun, xususan, GOST R 34.11-94 va 
GOST R 34.10-2001 elektron raqamli imzo algoritmlarida ishlatish 
uchun mo‘ljallangan. Xesh funksiyaning qiymatini hisoblash 
jarayonida GOST 28147-89 shifrlash standartidan foydalaniladi.
109

---

BOSHLANISHI
5.18-rasm. SHA1 algoritmi ishlash blok sxemasi.
GOST R 34.11-94 xesh funksiya standartida chiqish uzunligi 
belgilangan qadamli xeshlash fimksiyasidan foydalanuvchi ketma- 
ket xeshlash usulidan foydalaniladi. Xesh-fimksiya argumentining
110

---

uzunligi 256 bit bo‘lgan funksiya bo‘lib, xesh qiymat uzunligi 256 
bit bo‘ladi.
Xeshlanadigan ma’lumot uzunligi ixtiyoriy bo‘lib, ma’lumot 
uzunligi 256 bit bo‘lgan bloklarga ajratiladi. Oxirgi blok uzunligi 
256 bitdan kichik bo‘lsa, 256 bitgacha nol bilan to‘ldiriladi. Undan 
tashqari, bu bloklaming oxiriga ma’lumot uzunligining kodini 
bildiruvchi va nazorat yig‘indisini bildiruvchi yana ikkita 256 bitlik 
bloklarga qo‘shiladi. Ma’lumot uzunligining kodini blok xeshlana­
digan ma’lumotning bit uzunligi mod2256 bo‘yicha hisoblanib (bu 
protsedvira MD kuchaytirish deyiladi) hosil qilinadi. Nazorat yig‘in- 
disining kodini bildiruvchi blok esa, oxirgi to‘liqmas blok nol bilan 
to‘ldirilgandan keyin barcha bloklaming yig‘indisi mod2256 bo‘yi- 
cha hisoblanib, hosil qilinadi.
GOST R 34.11 -94 xeshlash funksiyasini hisoblashda quyidagi 
belgilashlardan foydalaniladi:
M - xeshlanishi kerak bo‘lgan ma’lumot;
h - M ma’lumotni fc(M)ev2SS(
2
)ga akslantimvchi xesh-funksiya, 
bu yerda ^ ( г ) - uzunligi 256 bit boigan barcha ikkilik so‘zlar 
to‘plami,