B) 17
C) 21
D) 35
E) 9
166. 43 rəqəminə 2-lik say sisteminin hansı ədədi uyğundur?
A) (101010)2;
B) (101011)2
C) (111011)2;
D) (101111)2;
E) (111111)2;
167. (5AB)16 ədədini 2-lik say sistemində yazın.
A) (101010)2;
B) (101101011)2;
C) (111011)2;
D) (101111)2;
E) (111111)2;
168. Hansı 2-lik informasiyanın mıqdarı 2 bayta bərabərdir?
A) 1111010100101012
B) 11011010101101012
C) 110110101010001112
D) 111010101012
E) 01010101112
169. Hansı informasiya miqdarındakı məlumatda 512 ədəd 2-lik işarə var?
A) 512 bayt
B) 512 bit
C) 512 kbayt
D) 512 mbayt
E) 512 gbayt
170. məsafədən informasiyanın siqnalların köməyi ilə ötrülməsi zamanı baş verən proseslərin xüsusiyyətlərini öyrənən bölmə hansıdır?
A) kodlaşdırma nəzəriyyəsi
B) informasiya nəzəriyyəsi
C) informatika
D) informasiya texnologiyalari
E) alqoritmləşdirmə
171. İnformasiyanın ötürmə kanalının əsas xarakteristikaları hansılardır?
A) tezlik, həcm və tutum
B) tezlik (sürət), etibarlılıq və doğruluq
C) həcm, tutum və miqdar
D) etibarlılıq, sürət, vı həcm
E) doğruluq, etibarlılıq və tutum
172. Ötürmə kanalları tezliyə görə neçə qrupa bölünür?
A) 4
B) 3
C) 2
D) 5
E) 6
173. Teleqraflar hansı tezlikli ötürmə kanallarına aiddir?
A) yüksək
B) aşağı
C) orta
D) tam
E) bütün cavablar doğrudur
174. Aşağı sürətli ötürmə kanallarında verilənlərin ötrülmə sürəti nə qədərdir?
A) 50-100 bit/san
B) 100-200 bit/san
C) 45-90 bit/san
D) 200-250 bit/san
E) 250-300 bit/san
175. Aşağıdakılardan hansı orta tezlikli ötürmə kanalına aiddir?
A) teleqraf
B) telefon xətti
C) radio kanalları
D) peyk kanalları
E) televiziya kanalları
176. Orta tezlikli ötürmə kanallarının ötürmə tezliyi hansı aralıqda olur?
A) 100-200 bit/san
B) 200- 600 bit/san
C) 150-200 bit/san
D) 200-250 bit/san
E) 250-300 bit/san
177. Yüksək tezlikli ötürmə kanallarının ötürmə tezliyi hansı aralıqda olur?
A) 128 000 bit /san dən az
B) 128 000 bit /san dən yüksək
C) 120 000 bit /san dən yüksək
D) 120 000 bit /san dən az
E) 12 000 bit /san
178. Ötürülmə kanalının durmadan, çatışmamazlıq olmadan işləmə qabiliyyətini xarakterizə edən kəmiyyət hansıdır?
A) doğruluq
B) etibarlılıq
C) məhsuldarlıq
D) tezlik
E) sürət
179. Qəbul edilmiş informasiyanın uyğunluq dərəcəsini xarakterizə edən kəmiyyət hansıdır?
A) etibarlılıq
B) doğruluq
C) məhsuldarlıq
D) tezlik
E) sürət
180. Ötürülmə kanallarının informasiyanın ötürülməsi zamanı səhvin yaranması - meydana çıxması ehtimalıyla təyin edilən xarakteristikası hansıdır?
A) etibarlılıq
B) doğruluq
C) məhsuldarlıq
D) tezlik
E) sürət
181. Məlumatların ötürülmə sistemlərinin istifadə edilən fiziki mühitin tipinə görə bölündüyü bəndii göstərin.
A) analoq
B) naqilli və simsiz
C) rəqəmli
D) analoq və ya rəqəmli
E) fasiləsiz və ya diskret
182. Məlumatların ötürülmə sistemlərinin informasiyanın təqdimat formasına görə bölündüyü bəndi göstərin.
A) analoq
B) analoq və ya rəqəmli
C) rəqəmli
D) naqilli və simsiz
E) fasiləsiz və ya diskret
183. Məlumatların ötürülmə sistemləri ötrülən siqnalın növünə görə necə ayrılır?
A) analoq
B) fasiləsiz və diskret
C) rəqəmli
D) naqilli və simsiz
E) analoq və ya rəqəmli
184. Verilənlərin ötrülməsinin müasir vasitəsi olan çoxkanallı sistemlərin təşkilində hansı variantdan istifadə edilir?
A) layihə və struktur
B) struktur və virtual
C) virtual və internet
D) internet və layihə
E) layihə və virtual
185. Çoxkanallı sistemlərin struktur təşkili zamanı hansı proses həyata keçrilir?
A) kanalların birləşdirilməsi
B) kanalların bölünməsi
C) kanalların sıxlaşdırılması
D) xətlərin birləşdirilməsi
E) bütün cavablar doğrudur
186. Çoxkanallı sistemlərin virtual təşkili zamanı hansı proses həyata keçrilir?
A) kanalların birləşdirilməsi
B) kanalların sıxlaşdırılması
C) kanalların bölünməsi
D) xətlərin birləşdirilməsi
E) bütün cavablar doğrudur
187. Ötürülmə kanalının xarakteriustikası nə ilə təyin edilir?
A) İnformasiyanın təqdimat formaları ilə
B) əlaqə xəttinin fiziki mühiti ilə
C) ötrülən siqnalın növü ilə
D) informasiyanın növü ilə
E) kanalın sürəti ilə
188. Kanalın buraxılış zolağı nədir?
A) kanalın siqnalın gücünü əhəmiyyətli dərəcədə artıraraq buraxa bilməsi
B) kanalın siqnalın gücünü əhəmiyyətli dərəcədə azaltmadan buraxa bilməsi
C) məlumatların ötürülməsinin analoq və ya rəqəmli ola bilməsi
D) mənbənin verilən məlumatı siqnal şəklində kodlaşdıra bilməsi
E) məsafədən informasiyanın siqnalların köməyi ilə ötrülməsi
189. Qəbuledici
İM
KQ
Maneə
Maneəmüd.
DK
Əlaqə kanalı
Sxem necə adlanir?
A) informasiyanın ötürülməsi sxemi
B) informasiya kanalının sxemi
C) informasiya mənbəyinin sxemi
D) inormasiyanın kodlaşdırılması sxemi
E) informasiyanın qəbuledilməsi sxemi
190. Siqnalın mənbədən qəbulediciyə çatdırılmasını təmin edən texniki qurğular kompleksi necə adlanır?
A) əlaqə xətti
B) əlaqə kanalı
C) kodlayıcı qurğu
D) fiziki qurğu
E) kod açan qurğu
191. Əverişli şəkildə ötrülməsi üçün ilkin məlumatın çevrilməsini təmin edən qurğu necə adlanır?
A) əlaqə kanalı
B) kodlayıcı qurğu
C) əlaqə xətti
D) fiziki qurğu
E) kod açan qurğu
191. İnformasiya nəzəriyyəsinin əsas anlayışları hansılardı?
A) informasiya, xəbər, məlumat
B) verilənlər, siqnal, ötürmə
C) xəbər, məlumat verilənlər
D) siqnal, tezlik, sürət
E) kod, kodlaşdırma, məlumat
192. İnformasiyanın təqdimat forması hansıdır?
A) xəbər
B) siqnal
C) məlumat
D) verilənlər
E) bütün cavablar doğrudur
193. Müəyyən üsullarla kodlaşdırılmaqla ötrülən informasiyanın fiziki olaraq dəyişdirilməsi necə adlanır?
A) xəbər
B) siqnal
C) məlumat
D) verilənlər
E) bütün cavablar doğrudur
194. Ölçüsü zamanla fasiləsiz olaraq dəyişən siqnal hansı siqnaldır?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
195. Telefon şəbəkələrində, televizor və radioyaıyımlarda hansı siqnallardan istifadə edilir?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
196. Kvantlama nədir?
A) siqnalın diskret zaman anlarında götürülmüş qiymətlər ardıcıllığı şəklində təqdim edilməsidir
B) fasiləsiz və ya diskret ölçünün qiymətlər diapazonunun intervallara bölməsidir
C) siqnalların sonlu mərtəbə sayı ardıcıllığı şəklində təsvir edilməsidir
D) siqnalları formalaşdırmaq və məhdud tezlik oblastından buraxmaq
E) siqnalların ötürülməsi üçün istifadə edilən verilənlərin əlaqə kanalının tezlik intervalıdır.
197. Zamanın müəyyən anında siqnalın uzunluğuna uyğun gələn ikilik rəqəmin ardıcıllığı şəklində təqdim olunan siqnal hansı siqnaldır?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
198. Amplitud üzrə kvantlanmış diskret siqnal hansı siqnaldır?
A) fasiləsiz
B) rəqəmli
C) kvantlanmış
D) analoq
E) fasiləli
199. Kabel ilə ötrülə bilən max və min tezlik arasındakı fərqə nə deyilir?
A) ötürmə zolağı
B) buraxma zolağı
C) kəsilmə zolağı
D) fasilə zolağı
E) ötürmə sürəti
200. Müəyyən zaman anında kanaldan keçən informasiyanın miqdarına nə deyilir?
A) kanaldan keçən informasiyanın həcmi
B) kanalın buraxabilmə (keçirtmə) qabiliyyəti
C) kanaldan keçən informasiyanın tutumu
D) kanalın həcm qabiliyyəti
E) kanalın buraxma zolağının eni
201. Kanalın buraxabilmə (keçirtmə) qabiliyyəti hansı düsturla hesablanır?
-
-
-
-
-
202. Əgər kanalda maneə yoxdursa, kanalın buraxabilmə (keçirtmə) qabiliyyəti hansı düsturla hesablanır?
-
-
-
-
-
203. Məlumatın elementar vahidi nədir?
-
söz
-
bit
-
simvol
-
bayt
-
bütün cavablar doğrudur
204. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsi nəyi öyrənir?
A) çevrilmənin qаrşılılqlı birqiymətli оlmаsını
B) bir əlifbа ilə vеrilən sözləri - simvоllаr аrdıcıllığını bаşqа bir əlifbа ilə vеrilən sözlərə çеvrilməsini
C) bütün cavablar doğrudur
D) bu çevrilmənin əksinə çevriləməyə mаlik оlmаsını
E) bu çevrilmənin tехniki оlаrаq rеаlizə оlunа bilməsini, səhvlərə qаrşı dаvаmlı оlmаsını
205. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsi neçə istiqаmətə mаlikdir?
A) 4
B) 2
C) 3
D) 5
E) 6
204. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsinin birinci istiqаməiti hansı məsələlərlə məşğuldur? A) sözlərin yığcаm hаldа təsvir еdilməsi məsələlərini tədqiq еdir.
B) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsində tехniki və yахud dа digər səbəblər üzündən оnlаrın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
C) məlumtlаrın dаhа аydın, dаhа sərfəli kоdlаşdırılmаsı, tехniki оlаrаq kоdlаşdırmаnın dаhа аsаn rеаlizə оlunа bilməsi məsələləri ilə
D) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsini
E) məlumatın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
205. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsinin ikinci istiqаməiti hansı məsələlərlə məşğuldur?
A) sözlərin yığcаm hаldа təsvir еdilməsi məsələlərini tədqiq еdir.
B) məlumtlаrın dаhа аydın, dаhа sərfəli kоdlаşdırılmаsı, tехniki оlаrаq kоdlаşdırmаnın dаhа аsаn rеаlizə оlunа bilməsi məsələləri ilə
C) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsində tехniki və yахud dа digər səbəblər üzündən оnlаrın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
D) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsini
E) məlumatın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
206. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsinin üçüncü istiqаməiti hansı məsələlərlə məşğuldur?
A) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsində tехniki və yахud dа digər səbəblər üzündən оnlаrın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
B) məlumtlаrın dаhа аydın, dаhа sərfəli kоdlаşdırılmаsı, tехniki оlаrаq kоdlаşdırmаnın dаhа аsаn rеаlizə оlunа bilməsi məsələləri ilə
C) sözlərin yığcаm hаldа təsvir еdilməsi məsələlərini tədqiq еdir.
D) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsinin tədqiqi
E) məlumatın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
207. Kоdlаşdırmа nəzəriyyəsinin əsаs аnlаyışlаrı hansı bənddə göstərilib?
A) birqiymətli kоdlаşdırmа
B) müntəzəm kоdlаşdırmа
C) bütün cavablar doğrudu
D) еffеktiv kоdlаşdırmа
E) sabit çəkili kod
208. İnf. mənbəyi
Əlaqə kanalı
Qəbuledici
Şəkildə göstərilən sxem necə adlanır?
A) informasiya mənbəyinin sxemi
B) informasiyanın ötürülməsi sxemi
C) Əlaqə kanalının informasiya modeli
D) inormasiyanın kodlaşdırılması sxemi
E) informasiyanın qəbuledilməsi sxemi
209. İnf. mənb
Kodlaşdırıcı
Dekodlaşdı
Qəbuled.
əngəl
kanal
Şəkildə göstərilən sxem necə adlanır?
A) informasiya mənbəyinin sxemi
B) Əlaqə kanalının informasiya modeli
C) Mənbədən qəbuediciyə informasiyanın ötrülməsi
D) inormasiyanın kodlaşdırılması sxemi
E) informasiyanın qəbuledilməsi sxemi
210.
Ötrülən siqnal
q
q
p
0
0
1
1
Qəbuledilən siqnal
Şəkildə göstərilən sxem necə adlanır?
A) informasiya mənbəyinin sxemi
B) Əlaqə kanalının informasiya modeli
C) İkilik simmetrik kanalda keçid ehtimalı
D) inormasiyanın kodlaşdırılması sxemi
E) informasiyanın qəbuledilməsi sxemi
211. İnsan fikirlərinin kodlaşdırılması sistemi nədir?
A) söz
B) yazı
C) nitq
D) rəqəm
E) düşüncə
212. Qrafik simvolların köməyi ilə dilin komponentlərinin kodlaşdırılması sistemləri necə adlanır?
A) 2-lik say sistemi
B) nitq
C) əlifba
D) rəqəm
E) məlumat
213. Morze əlifbası hansı kod sisteminə aiddir?
A) xətti
B) bərabər ölçülü
C) qeyri-bərabər ölçülü
D) iterativ
E) sabit çəkili
214. Bərabər ölçülü kod üçün kod kombinasiyasının uzunluğu hansı düsturla hesablanır?
A)
B)
C)
D)
E)
215. İnformasiyanın məzmunun gizlədilməsini təmin edən dəyişiklik üsulu necə adlanır?
A) açarlama
B) kodlaşdırma
C) şifrələmə
D) sezar üsulu
E) kvadrat üsulu
216. Kriptoqpafiya nə ilə məşğul olur?
A) məlumtlаrın dаhа аydın, dаhа sərfəli kоdlаşdırılmаsı, tехniki оlаrаq kоdlаşdırmаnın dаhа аsаn rеаlizə оlunа bilməsi məsələləri ilə
B) informasiyanın şifrinin açarsız açılması imkanının tədqiqatı ilə
C) informasiyanın çevrilməsinin riyazi metodlarının qurulması və tədqiqatıyla
D) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsinin tədqiqi ilə
E) məlumatın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
217. kriptoanaliz nə ilə məşğul olur?
A) məlumtlаrın dаhа аydın, dаhа sərfəli kоdlаşdırılmаsı, tехniki оlаrаq kоdlаşdırmаnın dаhа аsаn rеаlizə оlunа bilməsi məsələləri ilə
B) informasiyanın çevrilməsinin riyazi metodlarının qurulması və tədqiqatıyla
C) informasiyanın şifrinin açarsız açılması imkanının tədqiqatı ilə məşğul olur
D) məlumаtlаrın ötürülməsi və məlumаt dаşıyıcılаrındа onların sахlаnmаsı prоsеsinin tədqiqi ilə
E) məlumatın təhriflərə məruz qаlmаsı hаllаrındа ilkin məlumаtlаrın bərpа оlunа bilməsi məsələlərinin tədqiqi ilə
218. Hansı qayda şifri açma adlanır?
A) Əgər məxfi açarların tam məxfi kanallarla göndərilməsi problemi yaranmazssa
B) Əgər kodlaşdırma zamanı hər bir X simvolu üçün ayrıca Y işarəsi uyğun gələrsə
C) Əgər Y-in hər bir simvolu üçün birmənalı olaraq bəzi qaydalara əsasən X-də onun nümunəsi tapılarsa
D) alan tərəf deşifrələnmiş məlumatlara əsasən bu məlumatı konkret göndərən tərəfdən aldığını sübut edərsə
E) bütün cavablar doğrudur
219. A hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 313
B)123
C) 111
D) 113
E) 122
220. O hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 313
B)123
C) 223
D) 113
E) 122
221. X hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 313
B)123
C) 323
D) 113
E) 122
222. Z hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 323
B) 313
C) 332
D) 311
E) 321
223. C hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 112
B) 121
C) 113
D) 111
E) 212
224. R hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 232
B) 231
C) 233
D) 322
E) 311
225. W hərfinin Trisme koduna uyğun kod kombinasiyası hansıdır?
A) 232
B) 231
C) 322
D) 233
E) 311
226.ASCİİ kodlaşdırma sistemi neçənci ildə yaradılıb?
A) 1973
B) 1964
C) 1963
D) 1977
E) 1956
227. ASCİİ kodlaşdırma sistemi neçə bitlik kodlaşdırma sistemidir?
A) 16
B) 12
C) 8
D) 18
E) 36
228. Unicode kodlaşdırma sistemi neçənci ildə yaradılıb?
A) 1973
B) 1963
C) 1991
D) 1977
E) 1956
229. Unicode kodlaşdırma sistemi neçə bitlik kodlaşdırma sistemidir?
A) 12
B) 8
C) 16
D) 24
E) 36
230. Unicode standartında neçə simvolu kodlaçdırmaq mümkündür?
A) 65540
B) 65550
C) 65536
D) 63536
E) 63550
231. Azərbaycan dili üçün Unicode simvol kodlaşdırmaları və klaviatura düzümü nçənci ildən tətbiq olunur?
A) 2001 ci il 1 dekabr
B) 2005 ci 28 iyun
C) 2001 ci il 28 iyul
D) 2005 ci il 1 dekabr
E) 2005 ci il 28 iyul
232. Kompyuterdə mənfi ədədlər adətən hansı kodda saxlanılır?
A) düz
B) əks
C) tamamlayıcı
D) iterativ
E) sabit
233. ƏDƏB! BAZARDA! SATILMAZ.!!!
Məlumatin 5x5 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ƏBDTZZ!L!!RAA!DAAI.BASM!
B) ƏBDTZZ!L!DAAI.!RAA!BASM!
C) ƏBDTZDAAI.ƏZ!L!BASM!!RAA!
D)ƏBDTZ!RAA!ƏZ!L!BASM!DAAI.
E) ƏBDTZ BASM!L!BASM!!RAA! S
234. ARIFƏ!BIR!IŞARƏ,!QANMAZA!MIN!TOPPUZ.
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ABAA!O!ŞQAT.I!Z!ZRIRNMPIRŞMIPF!,ANU
B) ABAA!O!ƏQAT.ƏI!Z!ZF!,ANUIRMIPRIRNMP
C) ABAA!ORIRNMPIRƏMIPF!,ANUƏI!Z!Z!ŞQAT.
D) ABAA!OƏI!Z!ZF!,ANU!ŞQAT.IRMIPRIRNMP
E) ABAA!OIRƏMIPF!,ANUƏI!Z!Z!ŞQAT.RIRNMP
235. ARXI!TULLAN,!SONRA!BƏRƏKALLAH!DE.!!!
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) AU!!AD!NRƏH!IANRA!T,AK!!XLOƏL.RLSBLE
B) AU!!ADT,AK!!!NRƏH!IANRA!XLOƏL.RLSBLE
C) AU!!ADRLSBLEXLOƏL.IANRA!!NRƏH!T,AK!!
D) AU!!ADXLOƏL.IANRA!!NRƏH!T,AK!!RLSBLE
E) AU!!ADT,AK!!!NRƏH!RLSBLEXLOƏL.IANRA!
236. ASILSAN!DA!UCA!BUDAQDAN!ASIL.
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ANCAAAUD!S!UN.LABALID!DIS!AQS
B) ANCAAAUD!S!UN.S!AQSID!DILABAL
C) ANCAAS!AQSID!DILABALS!UN.AUD!
D) ANCAAS!UN.LABALAUD!ID!DIS!AQS
E) ANCAAID!DILABALS!UN.AUD!S!AQS
237. ƏLİ!AŞINDAN!DA!OLDU, !VƏLİ!AŞINDAN!DA!
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ƏIDUIDƏ!DLNAANLŞID!AOVŞ!ID!!ANLNA,!A
B) ƏIDUIDƏ!DLNAANLŞIDLNA,!AID!!AN!AOVƏ!
C) ƏIDUIDLNA,!AID!!AN!AOVŞ!ANLƏIDŞ!DLNA
4) ƏIDUIDANLƏID!AOVŞƏÜ!DLNAID!!ANLNA,!A
5) ƏIDUIDID!!AN!AOVƏ!ANLŞIDƏ!DLNALNA,!
238. ƏLİNDƏN!BİR!İŞ!GƏLMƏYƏN!ON!DANIŞAR!
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ƏNIMOIƏ!L!N!DRŞNA.NIGƏDRIB!Y!AL!ŞƏNI
B) ƏNIMOIƏ!L!N!DRNA.L!ŞIƏŞIB!Y!ANIGƏDR
C) ƏNIMOIL!ŞƏNŞIB!Y!ANIGƏDRDRƏNA.Ə!L!N!
D) ƏNIMOIDRƏNA.NIGŞDRI!L!N!IB!Y!AL!ŞƏNI
E) ƏNIMOIIB!Y!ANIGƏDRDRƏNA.Ə!L!N!L!ŞƏŞƏ
239. ƏVVƏL!ZƏHMƏT!ÇƏKƏN,!SONRA!RAHAT!OLAR
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) ƏZ!,AT!TNRARLƏƏNHAƏMKOALVHƏSROVƏÇ!!!
B) ƏZ!,AT!TNRARLƏƏNHAVƏÇ!!!VHSROƏMKOAL
C) ƏZ!,ATVƏÇ!!!VHƏSROƏMKOALLƏƏNHA!TNRAR
D) ƏZ!,ATLƏƏNHAƏMKOAL!TNRARVHƏSROVƏÇ!!!
E) ƏZ!,ATVHSROƏMKOALLƏƏNHA!TNRARVƏÇ!!!
240. ƏZİZİM! ƏZİZ,!TƏRBİYƏSİ!ONDAN!DA!ƏZİZ.
Məlumatin 6x6 kvadrat üsulu ilə kodlaşdırılmasının nəticəsinə aşağıdakılardan hansı uyğundur?
A) Ə!!YNZM,IOƏ!IZB!!!ZIRIN.IZƏSAZZƏƏƏDI
B) Ə!!YNZM,IOƏ!IZB!!!ZƏƏƏDIIZƏSAZZIRIN.
C) Ə!!YNAZƏTƏD!İZƏSAƏZİRİNZİZB!!İM,İODZ
D) Ə!!YNZZƏƏƏDIIZƏSAZZIRIN.IZB!!!M,IOƏ!
E) Ə!!YNZIZB!!!ZIRIN.M,IOƏ!IZƏSAZZƏƏƏDI
241. Sürəti 256 Kbit /san olan modem8 dəqiqədə ən çox nə qədər informasiya yükləyə (ötürə) bilər?
A) 13654 Kbayt
B) 74 Gbayt
C) 15 Mbayt
D) 139810133 bit
E) 1 Gbit
242. Sürəti 512 Kbit /san olan modem 4 dəqiqədə ən çox nə qədər informasiya yükləyə (ötürə) bilər?
A) 10 Gbit
B) 34952533 nib
C) 15 Mbayt
D) 133 Mbit
E) 16 Mbayt
243. Sürəti 5 Mbit /san olan modem 9 saniyədə ən çox nə qədər informasiya yükləyə (ötürə) bilər?
A) 67 Gbayt
B) 10240 Knib
C) 45 Mbit
D) 12 Mnib
E) 51200 Kbit
244. Sürəti 128 Kbit /san olan modem1 dəqiqədə ən çox nə qədər informasiya yükləyə (ötürə) bilər?
A) 2184533 nib
B) 8738133 bit
C) 960 Kbayt
D) 73 Gbayt
E) 103358 bayt
245. 1980 ci ildə küçədə kürən adamlara rastgəlmə ehtimalı 16%, sarışın adamlara rastgəlmə ehtimalı 16%, xurmayısaçlılara rastgəlmə ehtimalı 36%, qarabuğdayı adamlara rastgəlmə ehtimalı isə 32%. 2010 cu ildə isə kürən adamlara rastgəlmə ehtimalı 4%, sarışın adamlara rastgəlmə ehtimalı 8%, xurmayısaçlılara rastgəlmə ehtimalı 64%, qarabuğdayı adamlara rastgəlmə ehtimalı isə 24% . Hər iki il üçün entropiyanı hesablayın.
A) 2,45 bit; 3,45 bit
B) 1,4469 bit; 1,8353 bit
C) 1,4596 bit; 1,3835 bit
D) 1,014578 bit; 1,140565 bit
E) 1,45 bit; 2,45 bit
246. Kod uzunluğu n elemntdən ibarətdir, elementlərin hər biri m vəziyyət alarsa, neçə işarəni kodlaşdıra bilər?
A) m ·log n
B) n·log m
C)
D) n m
E) nm
247. Kod uzunluğu 2 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 3
B) 5
C) 4
D) 2
E) 1
248. Kod uzunluğu 3 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 3
B) 5
C) 8
D) 6
E) 2
249. Kod uzunluğu 4 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 12
C) 16
D) 22
E) 11
250. Kod uzunluğu 5 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 16
B) 12
C) 32
D) 22
E) 11
251. Kod uzunluğu 6 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 128
C) 64
D) 28
E) 56
252. Kod uzunluğu 7 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 64
C) 128
D) 28
E) 56
253. Kod uzunluğu 8 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 64
C) 256
D)128
E) 56
254. Kod uzunluğu 9 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 256
C) 512
D)128
E) 126
255. Kod uzunluğu 10 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 2 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 512
B)256
C) 1024
D)128
E) 56
256. Kod uzunluğu 2 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 3 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 64
C) 9
D)128
E) 56
257. Kod uzunluğu 3 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 3 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 9
B) 64
C) 27
D)128
E) 56
258. Kod uzunluğu 4 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 3 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 32
B) 88
C) 81
D)128
E) 256
259. Kod uzunluğu 5 elemendən ibarətdir. Elementlərin hər biri 3 vəziyyət alarsa, neçə işarə kodlaşdırıla bilər?
A) 512
B) 729
C) 243
D)128
E) 256
260. K. Şennon entropiyanı hesablamaq üçün bu düsturu vermişdir:
A)
B)
C)
D)
E)
261. Kompyuterdə hansı hesblama əməli daha vacib sayılır?
A) vurma
B) cıxma
C) toplama
D) bölmə
E) bütün cavablar doğrudur
262. İkilik ədədin əks kodunu almaq üçün hansı çevrilməni yerinə yetirmək lazımdır?
A) verilmiş ədədlə mütləq qiyməti eyni olan müsbət ədədin ikilik təsviri yazılır
B) ikilik ədədin sağdan birinci mərtəbəsinin üzərinə vahid gəlmək lazımdır.
C) ədəddəki vahidləri sıfırlarla və sıfırları vahidlərlə əvəz etmək lazımdır.
D) ikilik ardıcıllıq sağdan sola köçürülür.
E) ədəd müsbətdirsə, işarə mərtəbəsindəki “0”- “1” lərlə əvəz edilir.
263. İkilik ədəddəki vahidlərin sıfırlarla və sıfırların vahidlərlə əvəz edilməsi nəticəsində alınan kod hansı koddur?
A) düz kod
B) tamamlayıcı kod
C) əks kod
D) ikilik kod
E) əlavə kod
264. İkilik ədədin tamamlayıcı kodunu almaq üçün hansı çevrilməni yerinə yetirmək lazımdır?
A) verilmiş ədədlə mütləq qiyməti eyni olan müsbət ədədin ikilik təsviri yazılır
B) ədəddəki vahidləri sıfırlarla və sıfırları vahidlərlə əvəz etmək lazımdır.
C) ikilik ədədin əks kodunun sağdan birinci mərtəbəsinin üzərinə vahid gəlmək lazımdır.
D) ikilik ardıcıllıq sağdan sola köçürülür.
E) ədəd müsbətdirsə, işarə mərtəbəsindəki “0”-lar “1” lərlə əvəz edilir.
265. Müsbət ikilik ədədin düz, əks, tamamlayıcı kodları.......
A) bir birinin əksidir
B) müxtəlifdir
C) eynidir
D) əks kod tamamlayıcı kodla düz kodun cəmidir
E) düz kod əks kodla tamamlayı kodun cəmidir
266. Kompyuterdə ədədlərin təsviri zamanı işarə mərtəbəsi necə təsvir edilir?
A) ikilik ardıcıllıq sağdan sola köçürülür.
B) ədəd müsbətdirsə işarə mərtəbəsinə vahid, mənfidirsə sıfır yazılır.
C) ədəd müsbətdirsə işarə mərtəbəsinə sıfır, mənfidirsə vahid yazılır.
D) verilmiş ədədlə mütləq qiyməti eyni olan müsbət ədədin ikilik təsviri yazılır
E) bütün cavablar doğrudur
267.Tamamlayıcı kodu hesablayanda işarə mərtəbəsinin qiyməti necə dəyişir?
A) sıfırlar vahidlə əzvəz edilir
B) əksinə dəyişir
C) dəyişmir
D) vahidlr sıfırlarla əvəz edilir
E) cavabların heç biri doğru deyil
268. 10011011 (k=3, n=8) ədədinin düz kodunu təyin edin.
A) 00100110110
B) 0100110110
C) 00010011011
D) 10011011000
E) 01001101100
269. -10011011 (k=3, n=8) ədədinin əlavə kodunu təyin edin.
A) 10000110010
B) 11001100100
C) 11101100101
D) 1001100101
E) 11011001000
270. 11110011011 (k=3, n=8) düz koda uyğun ikilik rəqəmi təyin edin.
A) 10011010
B) 10011011
C) -10011011
D) 10011000
E) 00011011
271. 7 ədədinin (k=1, n=2) düz kodu hansıdır?
A) 1110
B) 111
C) 0111
D) 00111
E) 11100
272. 7 ədədinin əks kodu hansıdır?
A) 1110
B) 1000
C) 0111
D) 01000
E) 00111
273. 7 ədədinin əlavə kodu hansıdır?
A) 1001
B) 1000
C) 0111
D) 1110
E) 0011
274. -2 ədədinin düz, əks və əlavə kodları yazılmış bəndi göstərin.
A) 11111110, 11111101 , 00000010
B) 11111101 , 00000010, 11111110
C) 00000010, 11111101, 11111110
D) 10000010, 01111101, 11111111
E) 11111111, 10000010, 01111101
275. 2 ədədinin düz, əks və əlavə kodları yazılmış bəndi göstərin.
A) 11000010, 110000010, , 110000010
B) 10000010, 10000010, 10000010
C) 00000010, 00000010, 00000010
D) 00000101, 00000101, 00000101
E) 11100010, 11100010, 11100010
276. -10 ədədinin düz, əks və əlavə kodları yazılmış bəndi göstərin.
A) 11110110,10001010, 11110101
B) 11110101,10001010, 11110110
C) 10001010, 11110101, 11110110
D) 11001010, 11110100, 11110111
E) 11101010, 11110100, 11110111
277. Şennon teoremlərində əsas məqsəd nədən ibarətdir?
A) korrekta edici kodlarla kodlanan informasiyanın maneəli kanalla verilməsi zamanı maksimum sürətlə, böyük həcmli informasiya ötürmək.
B) korrekta edici kodlarla kodlanan informasiyanın maneəli kanalla verilməsi sürətini maksimum artırmaq.
C) korrekta edici kodlarla kodlanan informasiyanın maneəli kanalla verilməsi zamanı bu kanallardan optimal istifadə etmək.
D) korrekta edici kodlarla kodlanan informasiyanın maneəli kanalla verilməsi zamanı maksimum sürətlə, böyük həcmli informasiya qəbul etmək.
E) korrekta edici kodlarla kodlanan informasiyanın maneəli kanalla verilməsi zamanı maneələri tamamilə yox etmək.
278. Maneəsiz kanalda kodlaşdırmanın məqsədi nədən ibarətdir?
A) informasiyanın həcmini artıqmaqdan
B) informasiyaya əlavə elementlər əlavə etməklə yaranan səhvləri aradan qaldırmaqdan.
C) informasiyada olan artıq elementləri yox etməkdən
D) informasiyanın tutumunu artırmaqdan
E) informasiyanı ikilk say sistemində kodlaşdırmaqdan
279. Maneəli kanalda kodlaşdırmanın məqsədi nədən ibarətdir?
A) informasiyanın həcmini artıqmaqdan
B) informasiyada olan artıq elementləri yox etməkdən
C) informasiyaya əlavə elementlər əlavə etməklə yaranan səhvləri aradan qaldırmaqdan.
D) informasiyanın tutumunu artırmaqdan
E) informasiyanı ikilk say sistemində kodlaşdırmaqdan
280. Şennonun 1- ci teoreminə görə kod kombinasiyasının orta minimum uzunluğu ilə məlumat mənbəyinin entropiyası arasında hansı uyğunluq var?
A)
B)
C)
D)
E)
281. Məlumatın əlifbasının hərfləri cədvələ ehtimalların azalması sırasıyla yazılır. Sonra onlar elə iki qrupa bölünürlər ki, qruplardan hər birində ehtimalların cəmləri imkan daxilində eyni olsun. Bu ardıcıllıq hansı kodlaşdırma metodudur?
A) Qrey
B) Haffman
C) Şennon-Fano
D) Maksvell
E) Fano
282. Bu üsulda işarələr rastgəlmə tezliyinin artma sırasıyla düzülür. Sonra ehtimalı ən az olan işarənin birinə 0 , digərinə isə 1 yazıb, bu iki işarəni bir qrupda birləşdiririk. Bu ardıcıllıq hansı effektiv kodlaşdırma üsuludur?
A) Qrey
B) Şennon-Fano
C) Haffman
D) Maksvell
E) Fano
283. Dekodlaşdırıcı qurğunun vəzifəsi nədən ibarətdir?
A) əlaqə xəttinə daxil olmamışdan əvvəl simvolların sıxlığını sıralayır
B) hərflər ardıcıllığının dekodlaşdırılmış uyğunluğuna kod kombinasiyaları ardıcıllığını qarşı qoyur
C) hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyur
D) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
E) hərflərin arasında intervalları düzəldir.
284. Hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyan texniki qurğu necə adlanır?
A) bufer qurğusu
B) xüsusi kodlaşdırıcı qurğu
C) dekodlaşdırıcı
D) şifraçan qurğu
E) rekorreksiya qurğusu
285. Xüsusi kodlaşdırıcı qurğunun vəzifəsi nədən ibarətdir?
A) əlaqə xəttinə daxil olmamışdan əvvəl simvolların sıxlığını sıralayır
B) hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyur
C) hərflər ardıcıllığının dekodlaşdırılmış uyğunluğuna kod kombinasiyaları ardıcıllığını qarşı qoyur
D) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
E) hərflərin arasında intervalları düzəldir.
286. Hərflər ardıcıllığının dekodlaşdırılmış uyğunluğuna kod kombinasiyaları ardıcıllığını qarşı qoyan texniki qurğu necə adlanır?
A) bufer qurğusu
B) dekodlaşdırıcı
C) xüsusi kodlaşdırıcı qurğu
D) şifraçan qurğu
E) rekorreksiya qurğusu
287. Bufer qurğusunun vəzifəsi nədən ibarətdir?
A) hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyur
B) hərflər ardıcıllığının dekodlaşdırılmış uyğunluğuna kod kombinasiyaları ardıcıllığını qarşı qoyur
C) əlaqə xəttinə daxil olmamışdan əvvəl simvolların sıxlığını sıralayır
D) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
E) hərflərin arasında intervalları düzəldir.
289.Əlaqə xəttinə daxil olmamışdan əvvəl simvolların sıxlığını sıralayan texniki qurğu necə adlanır?
A) xüsusi kodlaşdırıcı qurğu
B) dekodlaşdırıcı
C) bufer qurğusu
D) şifraçan qurğu
E) rekorreksiya qurğusu
290. Şifraçan qurğunun vəzifəsi nədən ibarətdir?
A) əks dekodlayıcı əməliyyatını həyata keçirir
B) hərflərin arasında intervalları düzəldir
C) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
D) hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyur
E) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
291. Kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına hansı texniki qurğu çevirir?
A) xüsusi kodlaşdırıcı qurğu
B) dekodlaşdırıcı
C) şifraçan qurğu
D) bufer qurğusu
E) rekorreksiya qurğusu
292. Rekorreksiya qurğusunun vəzifəsi nədən ibarətdir?
A) hərflərin arasında intervalları düzəldir
B) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
C) əks dekodlayıcı əməliyyatını həyata keçirir
D) hərflərin ilk ardıcıllığının uyğunluğuna başqa dekodlaşdırıcının hərflər ardıcıllığını qarşı qoyur
E) kod kombinasiyaları ardıcıllığını hərflər ardıcıllığına çevirir
293. Əks dekodlayıcı əməliyyatını hansı texniki qurğu həyata keçirir?
A) xüsusi kodlaşdırıcı qurğu
B) dekodlaşdırıcı
C) rekorreksiya qurğusu
D) bufer qurğusu
E) şifraçan qurğu
294. Şennonun ikinci teoremində əsas məqsəd nədən ibarətdir?
A) informasiyada olan artıq elementləri yox etməkdən
B) informasiyaya əlavə elementlər əlavə etməklə yaranan səhvləri aradan qaldırmaqdan.
C) məqsədi kanalın buraxma qabiliyyətinin kod kombinasiyasına daxil edilən əlavə elementlərdən necə asılı olmasını göstərməkdən
D) informasiyanın həcmini artıqmaqdan
E) informasiyanın tutumunu artırmaqdan
295. Şennonun 2 ci teoreminə görə hansı halda heç bir kodlaşdırma mümkün deyil?
A)
B)
C)
D)
E)
296. Şennonun 2 ci teoreminə əsasən informasiya mənbəyinin məhsuldarlığı hansı düsturla hesablanır?
A)
B)
C) Н(х) = Vх · lorta (bit/san)
D) (bit/san)
E)
297. Maneələr olduğu halda əlaqə kanalının keçirtmə qabiliyyəti necə dəyişir?
A)
B)
C)
D)
E)
298. Şennonun ikinci teoreminə əsasən bir hərfin yazılması üçün istifadə edilən kod kombinasiyasının orta uzunluğu hansı düsturla hesablanır?
A)
B)
C)
D)
E)
299. Təcrübədə kodlaşdırmanın etibarlılığının və effektivliyinin dərəcəsi amillərindən hansılar əsas götürülür?
A) şifraçma aparatının ölçüsü
B) kodlaşdırma aparatının ölçüsü
C) bütün cavablar doğrudur
D) kodlaşdırma və şifri açma (dekoder) aparatının dəyəri
E) verilən (ötrülən) informasiyanın ləngimə vaxtı
300. İnformasiyanın ötürülməsinin, emalının və göstərilən sistemlərdə saxlanılmasının etibarlılığına yüksələn tələblər informasiyanın necə kodlaşdırılmasını tələb edir?
A) bu kodlaşdırma ötürmə kanalının sürətini artırmağa imkan versin
B) bu kodlaşdırma səhvlərin azaldılması imkanını təmin etsin
C) bu kodlaşdırma səhvlərin aşkar edilməsini və düzəldilməsi imkanını təmin etsin
D) bu kodlaşdırma kodlaşdırılmış informasının dekodlaşdırılması imkanını təmin etsin
E) bu kodlaşdırma verilən (ötrülən) informasiyanın ləngimə vaxtını azaltsın
301. Qəbuledici tərəfdə səhvləri aşkarlamaq və düzəltmək xüsusiyyətinə malik olan kodlar hansı kodlardır?
A) məşğul
B) sabit
C) iterativ
D) əngələdavamlı
E) hesabi
302. Bərabər ölçülü kodlar nəyə deyilir?
A) informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığı müstəqil bloklara bölünürsə, belə kodlara bərabərölçülü kodlar deyilir
B) informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığına simvolların əlavə olunursa belə kodlara bərabərölçülü kodlar deyilir
C) informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığı müstəqil bloklara bölünmürsə, belə kodlara bərabərölçülü kodlar deyilir
D) əgər məlumatın bütün hərfləri üçün blokun n simvolları dəyişilməz qalırsa belə kod bərabərölçülü adlanır
E) bütün cavablar doğrudur
303. Fasiləsiz (rekkurrent) kodlar elə kodlardır ki.....
A) bu zaman informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığı müstəqil bloklara bölünür
B) informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığına əlavə simvolların tətbiqi müstəqil bloklara bölünərək həyata keçrilir
C) bu zaman məlumatın bütün hərfləri üçün blkun n simvolları dəyişilməz qalır
D) informasiya simvollarının kodlaşdırılan ardıcıllığına əlavə simvolların tətbiqi müstəqil bloklara bölünmədən həyata keçrilir
E) heç bir cavab doğru deyil
304. Kanalın informasiya buraxma qabiliyyətini artırmaq üçün nə etmək lazımdır?
A) kod kombinasiyalarının sayını azaltmaq lazımdır
B) əlavə elementlərin sayını artırmaq lazımdır
C) kod kombinasiyalarının sayını artırmaq lazımdır
D) əlavə elementlərin sayını azaltmaq lazımdır
E) kod məsafəsini artırmaq lazımdır
305. İstənilən iki kod kombinasiyasının fərqinin dərəcəsi necə adlanır?
A) kod sabiti
B) kod çəkisi
C) kod dərəcəsi
D) kod məsafəsi
E) kod artıqlığı
306. Kod məsafəsi nəyə deyilir?
A) iki kod kombinasiyasının simvollarının kod uzuluğuna
B) iki kod arasındakı məsafəyə
C) iki kod kombinasiyası arasındakı məsafəyə
D) istənilən iki kod kombinasiyasının fərqinin dərəcəsinə
E) simvollar ardıcıllığı arasındakı məsafəyə
307. Minimal kod məsafəsi nəyə deyilir?
A) icazə verilmiş kod kombinasiyasının uzunluqları arasındakı məsafənin cəminə
B) icazə verilmiş kod kombinasiyaları arasındakı minimal məsafəyə
C) icazə verilmiş kod kombinasiyasının uzunluqları arasındakı fərqə
D) icazə verilmiş kod kombinasiyasının götürülmüş bütün cütlükləri arasındakı minimal məsafəyə
E) iki kod arasındakı məsafə fərqinə
308. İkilik kodun iki kombinasiyası arasındakı kod məsafəsi nəyə bərabərdir?
A) birinci kombinasiyanın tərkibindəki sıfırların sayına
B) 2 lik modul üzrə bu kombinasiyaların cəmindəki sıfırların sayına
C) 2 lik modul üzrə bu kombinasiyaların cəmindəki vahidlərin və sıfırların sayına
D) 2 lik modul üzrə bu kombinasiyaların cəmindəki vahidlərin sayına
E) birinci kombinasiyanın tərkibindəki vahidlərin sayına
309. 111101112 və 101011112. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 8
B) 4
C) 6
D) 3
E) 11
310. 111012 və 101102. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 8
B) 5
C) 6
D) 3
E) 11
311. 101102 və 1110112. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 8
B) 4
C) 2
D) 4
E) 9
312. 1101011012 və 1111010102. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 8
B) 4
C) 2
D) 4
E) 9
313. 0110112 və 1001002. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 8
B) 3
C) 2
D) 6
E) 7
314. 1110111012 və 0100010102. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 5
B) 3
C) 2
D) 6
E) 4
315. 112 və 012. Verilmiş 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 5
B) 3
C) 2
D) 1
E) 4
316.11012 və 112. 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 5
B) 3
C) 2
D) 3
E) 4
317. 0012 və 112. 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 5
B) 3
C) 2
D) 1
E) 4
318. 111112 və 111102. 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 6
B) 3
C) 2
D) 1
E) 4
319. 110112 və 1012. 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 6
B) 3
C) 2
D) 4
E) 4
320. 0102 və 1101012. 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 6
B) 3
C) 2
D) 5
E) 4
321. 101112 və 1112 . 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 6
B) 3
C) 2
D) 1
E) 5
322. 11001012 və110102 . 2-lik modul üzrə kod məsafəsini tapın.
A) 6
B) 3
C) 2
D) 7
E) 5
323. Kod məsafəsi ilə təyin olunan səhv arasındakı əlaqəni necə yazmaq olar?
A) d= t0 + 2
B) d0= t + 2
C) d= t0 + 1
D) d0= t + 1
E) d= t0 + t
324. Dövri kodlardan nə zaman istifadə olunur?
A) informasiyanın HDD-da, CD-da və DVD-da yazılması və istifadəsi vaxtı
B) informasiya mübadiləsi üçün USB-portlarından istifadə vaxtı
C) audionun və videounun ötürülməsi vaxtı
D) bütün cavablar doğrudur
E) əlaqə kanallarında məlumatların təkrar ötürülməsi imkanı olmazssa
325. Dövri kodları necə almaq olar?
A) eyni növ kod qruplarını sıxlaşdırmaq yolu ilə
B) müxtəlif növ kod qruplarını sıxlaşdırmaq yolu ilə
C) eyni növ kod qrupları arasından sətrləri dövr etdirməklə
D) müxtəlif növ kod qrupları arasından sətrləri dövr etdirməklə
E) müxtəlif növ kod qruplarını eyni növ kod qrupları ilə əvəz etmək yolu ilə
326. Dövri kodların icazə verilən kod kombinasiyalarının yaradılamsının neçə üsulu var?
A) 4
B) 6
C) 2
D) 3
E) 5
327. Səhvlərin aşkar edilməsi rejimində iterativ kodların qurulması zamanı sətirlər və sütunlar üzrə hansı şərt yerinə yetirilməlidir?
A)
B)
C)
D)
E)
328. Məlumatın emalı və verilməsi üsulundan asılı olaraq veriliş sistemləri neçə çür olur?
A) 4
B) 6
C) 3
D) 2
E) 5
329. Məsələnin quruluşuna və zamana görə təyinatından asılı olaraq neçə cür siqnal növü mövcuddur?
A) 2
B) 6
C) 3
D) 4
E) 5
330. Siqnalın məlumatı təqdimetmə xassəsinə nə deyilir?
A) tezlik
B) siqnal parametri
C) amplitud
D) bütün cavablar doğrudur
E) sürət
331. İnformasiya parametrlərinin strukturundan asılı olaraq siqnallar neçə cür olur?
A) 2
B) 6
C) 4
D) 3
E) 5
332. Verilən parametrə nəzərən siqnal nə zaman diskret hesab olunur?
A) əgər siqnal yuxarıdan tezliyi ilə məhdudlanan spektrə malikdirsə
B) bu parametrin ala biləcəyi bütün mümkün qiymətlərin sayı kontinuum olsun
C) siqnal bir parametrə nəzərən kəsilməz, digər parametrə nəzəzrən dəyişən olarsa
D) bu parametrin ala biləcəyi qiymətlərin sayı sonlu və ya hesabi olsun
E) bütün cavablar doğrudur
333. Teleqraf və rəqəmli veriliş texnikalarında hansı siqnallardan istifadə olunur?
A) yuxarı tezlikli bütün siqnallardan
B) analoq
C) aşağı tezliklik bütün siqnallardan
D) diskret
E)diskret və analoq
334. Faksmil rabitədə hansı siqnallardan istifadə olunur?
A) yuxarı tezlikli bütün siqnallardan
B) diskret
C) aşağı tezliklik bütün siqnallardan
D) analoq
E)diskret və analoq
335. Diskret məlumat verilişi sisteminin (DMVS) tərkibinə daxil olan komponentlər hansılardı?
A) qəbuledici
B) məlumat mənbəyi
C) istifadəçi
D) bütün cavablar doğrudu
E) rabitə kanalı
336. 128x128 ölçülü təsvirin yadda saxlanılması üçüm 4 kbayt yer ayrılıb. Palitrada rənglərin maksimal sayını müəyyən edin.
A) 5
B) 8
C) 7
D) 4
E) 6
337. 16 rəngdən ibarət olan şəkil 500 bayt informasiyanı özündə saxlayır. O nə qədər nöqtədən ibarətdir?
A) 1250
B) 1500
C) 1024
D) 1000
E) 1048
338. 1024×768 icazə qabiliyyətli, əks etdirdiyi rənglərin piksellərinin miqdarı 494 967 296 olan monitorun qrafik rejiminin reallaşdırması üçün tələb olunan video yaddaşı meqabaytlarla müəyyən edin.
A) 5
B) 4
C) 2
D) 3
E) 7
339. 1240x480 piksel ölçüdə və rənginin dərinliyi 16 bit olan qrafik fayl üçün video yaddaşın həcmini Kilobaytla müəyyən edin.
A) 1012,5 kbayt
B) 1064,5 kbayt
C) 1024,5 kbayt
D) 1162,5 kbayt
E) 1000 kbayt
340. 640x480 piksel ölçüdə və palitrası 32 rəngdən ibarət olan qrafik fayl üçün video yaddaşın həcmini Kilobaytla müəyyən edin.
A) 101,5 kbayt
B) 104,5 kbayt
C) 102,5 kbayt
D) 187,5 kbayt
E) 1000 kbayt
341. Siqnalın mənbədən qəbulediciyə çatdırılmasını təmin edən texniki qurğular kompleksi necə adlanır?
A) əlaqə xətti
B) əlaqə kanalı
C) kodlayıcı qurğu
D) fiziki qurğu
E) kod açan qurğu
342. Əverişli şəkildə ötrülməsi üçün ilkin məlumatın çevrilməsini təmin edən qurğu necə adlanır?
A) əlaqə kanalı
B) kodlayıcı qurğu
C) əlaqə xətti
D) fiziki qurğu
E) kod açan qurğu
343. İnformasiya nəzəriyyəsinin əsas anlayışları hansılardı?
A) informasiya, xəbər, məlumat
B) verilənlər, siqnal, ötürmə
C) xəbər, məlumat verilənlər
D) siqnal, tezlik, sürət
E) kod, kodlaşdırma, məlumat
344. İnformasiyanın təqdimat forması hansıdır?
A) xəbər
B) siqnal
C) məlumat
D) verilənlər
E) bütün cavablar doğrudur
345. Müəyyən üsullarla kodlaşdırılmaqla ötrülən informasiyanın fiziki olaraq dəyişdirilməsi necə adlanır?
A) xəbər
B) siqnal
C) məlumat
D) verilənlər
E) bütün cavablar doğrudur
346. Ölçüsü zamanla fasiləsiz olaraq dəyişən siqnal hansı siqnaldır?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
347. Telefon şəbəkələrində, televizor və radioyaıyımlarda hansı siqnallardan istifadə edilir?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
348. Kvantlama nədir?
A) siqnalın diskret zaman anlarında götürülmüş qiymətlər ardıcıllığı şəklində təqdim edilməsidir
B) fasiləsiz və ya diskret ölçünün qiymətlər diapazonunun intervallara bölməsidir
C) siqnalların sonlu mərtəbə sayı ardıcıllığı şəklində təsvir edilməsidir
D) siqnalları formalaşdırmaq və məhdud tezlik oblastından buraxmaq
E) siqnalların ötürülməsi üçün istifadə edilən verilənlərin əlaqə kanalının tezlik intervalıdır.
349. Zamanın müəyyən anında siqnalın uzunluğuna uyğun gələn ikilik rəqəmin ardıcıllığı şəklində təqdim olunan siqnal hansı siqnaldır?
A) diskret
B) analoq
C) kvantlanmış
D) rəqəmli
E) fasiləli
350. Qrafik təsvirin rənglərinin miqdarı dəyişikliyindən sonra 256-dan 32-ə qədər azaldı. Onun tutduğu yaddaşın həcmi neçə dəfə azaldı?
A) 2,5
B) 2,6
C) 8
D) 1,6
E) 6
351. 256 rəngli rastr qrafik faylını ağ-qara iki rəngli formata çevirdikdən sonra onun ölçüsü 70 bayt kiçildi. İlk faylın ölçüsü nə qədər idi?
A) 120 bayt
B) 90 bayt
C) 100 bayt
D) 80 bayt
E) 320 bayt
352. Səslənmə uzunluğu 8 san və səs dərinliyi 8 bit, tezliyi 8 Ghs olan audio faylın informasiya tutumunu kbaytlarla müəyyən edin.
A) 101,5 kbayt
B) 64,5 kbayt
C) 82,5 kbayt
D) 62,5 kbayt
E) 1000 kbayt
353. Yaddaşda 468,75 Kilobayt yer tutan, səs dərinliyi 16 bit və tezlik vaxtı 48 KHs olan audiofaylın səslənmə uzunluğunu müəyyən edin.
A) 10,5 san.
B) 4,5 san.
C) 8 ,5 san.
D) 2,5 san.
E) 10 san.
354. Hərflərin rastgəlmə tezliyi: a- 0,25; b- 0,20; c – 0,15; d- 0,10 olarsa, Fano - Şennon üsulu ilə kodlaşdırmadan sonra bu hərflərin kodu nədir?
A) a - 0; b- 100; c- 1100; d - 00;
B) a - 00; b- 0; c- 1111; d - 0;
C) a - 1100; b- 00; c- 100; d - 0;
D) a - 11; b - 10; c - 011; d - 010;
E) a -11 b - 011; c- 00; d- 100;
355. Hərflərin rastgəlmə tezliyi: a- 0,10; b- 0,10; c – 0,06; d- 0,04 olarsa, Fano - Şennon üsulu ilə kodlaşdırmadan sonra bu hərflərin kodu nədir?
A) a - 0000; b- 1000; c- 1100; d -0000;
B) a -0000; b- 0011; c- 1111; d - 1001;
C) a - 1100; b- 0000; c- 1000; d - 1110;
D) a - 0011; b - 0010; c - 0001; d - 0000;
E) a -1111 b - 0111; c- 0011; d- 1000;
356. Verilmiş kod kombinasiyaları üçün orta kod uzunluğunu hesablayın.
i
|
Pi
|
Kod kombinasiyaları
|
A
|
0,25
|
11
|
B
|
0,20
|
10
|
C
|
0,15
|
011
|
D
|
0,10
|
010
|
E
|
0,10
|
00111
|
F
|
0,10
|
0010
|
L
|
0,06
|
0001
|
K
|
0,04
|
0000
|
A) 2,85
B) 5
C) 3,05
D) 1,55
E) 3
357. Rastgəlmə tezlikləri aşağıdakı kimi olan hərfləri Haffman metodu ilə kodlaşdıran zaman bu hərflərin kod kombinasiyaları necə olar?
zi
|
P(zi)
|
Z1
|
0,40
|
Z2
|
0,25
|
Z3
|
0,15
|
Z4
|
0,10
|
Z5
|
0,06
|
Z6
|
0,04
|
A)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
|
1101
|
111
|
1111
|
10101
|
11000
|
B)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
|
101
|
100
|
1110
|
10101
|
10100
|
C)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
|
100
|
111
|
0011
|
10101
|
11111
|
D)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
|
10
|
110
|
1111
|
11101
|
11100
|
E)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
|
1001
|
1101
|
0111
|
11111
|
01100
|
358. Verilmiş kod kombinasiyaları üçün orta kod uzunluğunu hesablayın.
zi
|
P(zi)
|
Kod kombinasiyaları
|
Z1
|
0,40
|
0
|
Z2
|
0,25
|
10
|
Z3
|
0,15
|
110
|
Z4
|
0,10
|
1111
|
Z5
|
0,06
|
11101
|
Z6
|
0,04
|
11100
|
A) 1,50
B) 2,50
C) 3,25
D) 2,25
E) 2,75
359. Rastgəlmə tezlikləri aşağıdakı kimi olan hərfləri Fano metodu ilə kodlaşdıran zaman bu hərflərin kod kombinasiyaları necə olar?
zi
|
P(zi)
|
Z1
|
0,11
|
Z2
|
0,15
|
Z3
|
0,20
|
Z4
|
0,24
|
Z5
|
0,30
|
A)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
110
|
101
|
011
|
01
|
11
|
B)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
11
|
100
|
111
|
10
|
101
|
C)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
100
|
111
|
0011
|
000
|
1111
|
D)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
000
|
001
|
01
|
10
|
11
|
E)
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
1001
|
1101
|
11
|
111
|
000
|
360. Verilmiş kod kombinasiyaları üçün orta kod uzunluğunu hesablayın.
zi
|
P(zi)
|
Kod kombinasiyaları
|
Z1
|
0,11
|
000
|
Z2
|
0,15
|
001
|
Z3
|
0,20
|
01
|
Z4
|
0,24
|
10
|
Z5
|
0,30
|
11
|
A) 2,50
B) 2
C) 1,55
D) 2,26
E) 3
361. Hər bir Pi üçün elə ni tam ədədi axtarılır ki bu ədəd şərti ödənilsin. Bu hansı kodlama metodu üçün ödəniləcək şərtdir?
A) Haffman
B) Fano
C) Şennon-Fano
D) Şennon
E) Şəbəkə
362. Sadalananlardan hansı analoq siqnaldır?
A) kardioqram
B) mayakın siqnalı
C) SOS siqnalı
D ) yol işarəsi
E) svetoforun işığı
363. Əlaqə kanalı ilə aşağıdakı ansanbıldan ibarət informasiya ötrülür.
X=
|
x x x x x x x x
0,09 0,1 0,22 0,07 0,15 0,17 0,02 0,18
|
Məlumatın bir elementinin kanalda ötürülməsinin orta uzunluğu dir.
Kanalda mane yoxdur. Kanalın buraxabilmə qabiliyyətini təyin edin.
A) 8697 bit/san
B) 6989 bit/san
C) 9689 bit/san
D) 6819 bit/san
E) 6558 bit/san
364. Yaddaşda 468,75 Kilobayt yer tutan, səs dərinliyi 16 bit və tezlik vaxtı 48 KHs olan audiofaylın səslənmə uzunluğunu müəyyən edin.
A) 10,5 san.
B) 4,5 san.
C) 8 ,5 san.
D) 2,5 san.
E) 10 san
365. Kompyuterin yaddaşında 50 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 21200
B) 23500
C) 22500
D) 25600
E) 24500
366. Kompyuterin yaddaşında 17,5 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 8560
B) 8860
C) 8660
D) 8960
E) 8420
367. Kompyuterin yaddaşında 22,5kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 22450
B) 11400
C) 21310
D) 11500
E) 13024
368. Kompyuterin yaddaşında 2 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 1540
B) 2048
C) 2158
D) 1024
E) 2096
369. Kompyuterin yaddaşında 21 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 10104
B) 11504
C) 21500
D) 10770
E) 20150
370. Kompyuterin yaddaşında 19,5 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 1520
B) 1996
C) 1899
D) 9984
E) 1522
371. Kompyuterin yaddaşında 23 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 21450
B) 23550
C) 13450
D) 11776
E) 11550
372. Kompyuterin yaddaşında 0,75 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 548
B) 418
C) 816
D) 384
E) 687
373. Kompyuterin yaddaşında 1,25 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 380
B) 420
C) 386
D) 640
E) 830
374. Kompyuterin yaddaşında 0,5 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 124
B) 512
C) 412
D) 256
E) 421
375. Kompyuterin yaddaşında 4,25 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 2522
B) 2532
C) 2353
D) 2176
E) 2412
376. Kompyuterin yaddaşında 3,25 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 2812
B) 1228
C) 2128
D) 1664
E) 1281
378. Kompyuterin yaddaşında 10,25 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 1014
B) 2500
C) 3848
D) 5248
E) 1024
379. Kompyuterin yaddaşında 24,5 kbayt yer tutan Unicode standartında yığılmış mətndə neçə simvol var?
A) 38505
B) 15085
C) 25080
D) 12544
E) 48250
380. Hərflərin rastgəlmə tezliyi: a - 20; b - 19; c - 15; d - 10; e- 6. Fano - Şennon üsulu ilə kodlamadan sonra bu hərflərin kodu nədir?
A) d - 0; c- 100; e- 1100; a - 00; b- 1111
B) d - 00; c- 0; e- 1111; a - 0; b- 100
C) d - 1100; c- 00; e- 100; a - 0; b- 1111
D) d -11 0; c- 00; e- 100; a - 1100; b- 1111
E) d - 0; c- 00; e- 100; a - 1100; b- 1111
381. Hərflərin rastgəlmə tezliyi: a - 17; b - 16; c - 6; d - 1; e-1. Fano - Şennon üsulu ilə kodlamadan sonra bu hərflərin kodu nədir?
A) b - 0; c- 100; a- 1100; d - 00; e- 1111
B) b - 00; c- 0; a- 1111; d - 0; e- 100
C) b - 0; c- 00; a- 100; d - 1100; e- 1111
D) b - 1100; c- 00; a- 100; d - 0; e- 1111
E) b - 110; c- 100; a- 100; d - 1100; e- 1111
382. Hərflərin rastgəlmə tezliyi: a - 20; b - 20; c - 16; d - 10;e- 2. Fano - Şennon üsulu ilə kodlamadan sonra bu hərflərin kodu nədir?
A) a - 0; d- 100; c- 1100; e - 00; b- 1111
B) a - 00; d- 0; c- 1111; e - 0; b- 100
C) a - 1100; d- 00; c- 100; e - 0; b- 1111
D) a - 1111; d- 00; e- 100; e - 1100; b- 0
E) a - 0; d- 00; c- 100; e - 1100; b- 1111
383. İşarələrin rastgəlmə sayı verilmişdir:a - 6, b - 1, c -4 d - 10, e -7. Fano üsulu - artan sıra ilə kodlamada işarələrin kodunu tapın.
A) a - 11, b - 01, c -000, d - 10, e -001.
B) a - 10, b - 11, c -01, d - 001, e -000.
C) a - 000, b - 001, c -10, d - 01, e -11.
D) a - 01, b - 000, c -001, d - 11, e -10.
E) a - 001, b - 10, c -11, d - 000, e -01.
384. Verilmiş ehtimallara nəzərən əlifbanın entropiyasını hesablayın.
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
Z7
|
Z8
|
0,22
|
0,20
|
0,16
|
0,16
|
0,10
|
0,10
|
0,04
|
0,02
|
A) 2,66
B) 2,16
C) 2,36
D) 2,76
E) 2,56
385. Verilmiş kod kombinasiyaları üçün orta kod uzunluğunu hesablayın.
Z1
|
Z2
|
Z3
|
Z4
|
Z5
|
Z6
|
Z7
|
Z8
|
11
|
101
|
100
|
01
|
001
|
0001
|
00001
|
0000
|
A) 2
B) 5,16
C) 1,16
D) 2,24
E) 1,46
386. 5 simvoldan ibarət olan əlifbanın simvollarının rastgəlmə ehtimalları aşağıdakı kimidir. p1 = 0,7; _2 = 0,2; _3 = 0,08; _4= 0,015; _5 = 0,005.
20 simvoldan ibarət olan məlumatın informasiya miqdarını hesablayın.
A) 21
B) 20
C) 12
D) 24,5
E) 22
387. Morze əlifbası hansı elementlərdən təşkil olunub?
A) vergül, tire, probel
B) 1 və 0
C) 10 müxtəlif elementdən
D) nöqtə, tire, probel
E) bir elementdən
388. Formal dilin əlifbası iki hərf-işarədən (+, -) ibarətdir. Bu dildə hər söz iki hərfdən ibarətdir. Bu dildəki sözlərin maksimum sayı neçədir?
A) 16
B) 6
C) 8
D) 4
E) 32
389. Formal dilin əlifbası iki hərf-işarədən (0, 1) ibarətdir. Bu dildə hər söz üç hərfdən ibarətdir. Bu dildəki sözlərin maksimum sayı neçədir?
A) 16
B) 6
C) 4
D) 8
E) 32
390. Formal dilin əlifbası iki hərf-işarədən (0, 1) ibarətdir. Bu dildə hər söz n hərfdən ibarətdir. Bu dildəki sözlərin maksimum N sayı hansı formula ilə hesablanır?
A) N=n2
B) N=2n+2
C) N=2n-2
D) N=2n
C) N=2n
391. Dili nə zaman formal dil adlandırmaq olar?
A) sözlərin qurulmasının qaydaları sərt verilmişdir, hər söz ən çox iki qiymətə (mənaya) malikdir
B) hər söz yalnız bir mənaya malikdirsə və dilin əlifbasından sözlərin qurulmasının qaydaları verilməmişdirsə
C) hər söz ən çox iki qiymətə (mənaya) malikdirsə və dilin əlifbasından sözlərin qurulmasının qaydaları verilməmişdirsə
D) hər söz yalnız bir mənaya malikdirsə və dilin əlifbasından sözlərin qurulmasının qaydaları verilmişdirsə
E) hər sözdə işarələrin sayı bərabərdirsə
392. Kod uzunluğu nəyə deyilir?
A) kodlaşdırılan əlifbanın və alinan yeni əlifbanın simvolların cəminə
B) əlifbadakı simvolların sayına
C) bir neçə əlifbanın qruplaşdırılmış simvollarının sayına
D) kodlaşdırılan informasiyanı təqdim etmək üçün istifadə edilən işarələrin miqdarına
E) informasiyanın kodlaşdırılmasında istifadə edilə vahidlərin sayına
393. Kodlaşdırılmış səs faylinin səslənmə kefiyyəti əsasən nədən asılıdır?
A) səsin dərinliyindən
B) kodlaşdırma metodundan
C) ehtimalların sayından
D) diskretləşdirmə tezliyindən və onun icazəsindən
E) bütün cavablar doğrudur
394. Aşağıdakılardan hansılar informasiyanın kodlaşdırma vasitəsi ola bilməz?
A) işarə
B) siqnal
C) hərf
D) xüsusiyyət
E) səs
395. Bir neçə seçilmiş siqnalın parametrlərinin verilən informasiyaya uyğun olaraq dəyişdiririlməsi prosesi necə adlanır?
A) şifrələmə
B) demodulyasiya
C) kodlaşdırma
D) modulyasiya
E) şifr açma
396. İnformasiyanın ötürülməsi prosesinin tipik komponentləri hansıdır?
A) məlumat daşıyıcısı
B) informasiya mənbəyi
C) informasiyanın qəbuledicisi
D) bütün cavablar doğrudur
E) ötürülmə mühiti
397. İnformasiya mənbəyinin əlifbası nəyə deyilir?
A) məlumatın tutumuna
B) istifadə edilən informasiyanın miqdarına
C) istifadə edilən hərflərin sayına
D) istifadə edilən ümumi işarələrin miqdarına
E) qəbul edilən informasiyanın miqdarına
398. Artıqlıq əmsalı çox olarkən rabitə kanalının məhsuldarlığı necə dəyişir?
A) maksimum qiymət alır
B) “1” -ə bərabər olar
C) “0”-a bərabər olar
D) azalır
E) artır
399. Müsbət ikilik ədədin düz, əks, tamamlayıcı kodları.......
A) əks kod tamamlayıcı kodla düz kodun cəmidir
B) müxtəlifdir
C) bir birinin əksidir
D) eynidir
E) düz kod əks kodla tamamlayı kodun cəmidir
400. Verilənlərin ötrülməsinin müasir vasitəsi olan çoxkanallı sistemlərin təşkilində hansı variantdan istifadə edilir?
A) internet və layihə
B) layihə və struktur
C) virtual və internet
D) struktur və virtual
E) layihə və virtual
401. – informasiyanın almasının, saxlanmasının, ötürülməsinin və emalının ümumi qanunları haqqında elmdir.
A) Kibernetika
B) İnformatika
C) Ehnimal nəzəriyyəsi
D) Çoxluqlar nəzəriyyəsi
E) Elektrotexnika
402. Kibernetikanın tədqiqat obyekti...
A) idarə olunan sistemlərdir.
B) idarə edilən kompyuterlərdir
C) idarə olunan texniki cihazlardır
D) idarə olunan məişət əşyalarıdır
E) Bütün elektron cihazlardır
403. Kompyuterdə kodlar siqnal şəklində necə ifadə olunur?
A) gərginliyin olub olmaması ilə ifadə olunur
B) 0 və 1 – lər ardıcıllığı ilə ifadə olunur
C) Yalnız 0 lar ardıcıllığı ilə ifadə olunur
D) Yalnız 1 lər ardıcıllığı ilə ifadə olunur
E) Doğru cavab yoxdur
404. İnformasiyanın alınması, ötürülməsi, emalı və saxlanılmasıyla bağlı miqdar qanunauyğunluqlarını öyrənən (araşdıran) elm necə adlanır?
A) informasiya nəzəriyyəsi
B) informatika
C) ehtimal nəzəriyyəsi
D) alqoritmlər nəzəriyyəsi
E) çoxluqlar nəzəriyyəsi
405. İlk növbədə verilənlərin ötürürlmə sürətinin maksimal imkanı ilə səciyyələnən informasiyanın ötürülməsi mühiti necə adlanır?
A) əlaqə kanalları
B) şifrator
C) qəbuledici
D) deşifrator
E) mənbə
406. İnformasiya ötürülən zaman əlaqə kanalındakı səs-küy necə adlanır?
A) maneə
B) tamamlayıcı
C) əlavə
D) ifrat
E) aşıb daşma
407. İnformasiya nəzəriyyəsində əlaqə deyərkən nə başa düşəcəyik?
A) informasiyanın mənbədən qəbulediciyə ötürülməsini
B) iki mənbə arasındakı informasiya mübadiləsi
C) kodlaşdırma
D)kod açma
E) şifrləmə
408. Mənbədən məlumatların qəbulediciyə ötürülməsi nəyin köməyi ilə baş verir?
A) siqnalın
B) ötürücü qurğunun
C) qəbuledici qurğunun
D) kodlayıcı qurğunun
E) bütün cavablar doğrudur
409. İnformasiya mənbəyi və qəbuedici arasında informasiya mübadiləsi üçün nəzərdə tutulan güc və kommunikasiya vasitələrinin təşkilati və texniki birliyi necə adlanır?
A) rabitə sistemi
B) informasiya sistemi
C) kompyuter sistemi
D) ekspert sistemi
E) intellekt sistem
410. Məlumatı əks etdirən fiziki proses necə adlanır?
A) siqnal
B) kodlaşdırma
C) sıfrləmə
D) informasiya prosesi
E) şifri açma
411. Qəbul edilmiş siqnal üzrə məlumatın bərpası əməliyyatını ........adlandırırlar.
A) şifri açma
B) sıralama
C) sifrləmə
D) bərpa etmə
E) cütə tamamlama
412. Uyğun əlifbanın nişanlarının simvollarla tutuşdurulması əməliyyatı ...... adlanır.
A) şifr açma
B) sıralama
C) sifrləmə
D) bərpa etmə
E) cütə tamamlama
413. Şifr açma əməliyyatının texniki reallaşdırılmasını hansı qurğu yerinə yetirir?
A) dekoder
B) koder
C) modem
D) kompyuter
E) ötürmə qurğusu
414. Fasiləsiz xəbərlərin əlaqə kanalları ilə əlverişli ötrülməsini təmin etmək üçün onların siqnala çevrilməsini hansı qurğu həyata keçirir?
A) ötürmə qurğusu
B) koder
C) modem
D) kompyuter
E) dekoder
415. Bir və ya bir neçə seçilmiş siqnalın parametrlərinin verilən informasiyaya uyğun olaraq dəyişdirilməsi prosesi necə adlanır?
A) modulyasiya
B) demodulyasiya
C) cütə tamamlama
D) kod açma
E) şifrləmə
416. Siqnalların simvollara çevrilməsi prosesi necə adlanır?
A) demodulyasiya
B) modulyasiya
C) cütə tamamlama
D) kod açma
E) şifrləmə
417. İnformasiya nəzəriyyəsinin əsasını nə təşkil edir?
A) informasiya mənbəyinin və əlaqə kanallarının statistik təsviri.
B) informasiya mənbəyinin informasiya hasiletmə sürəti.
C) əlaqə kanallarının informasiya ötürmə sürəti.
D) qəbul edilən informasiyadakı korreksiya edilə bilən kod kombinasiyalarının təhlili.
E) bütün cavablar doğrudur.
418. Siqnalların ötürülməsinin standart modelinin tərkibi yazılmış bəndi seçin.
A) informasiya mənbəyi, qəbuledici, rabitə xətti, kodlayıcı, dekodlayıcı, maneə
B) informasiya mənbəyi, qəbuledici, rabitə xətti, kodlayıcı, dekodlayıcı, kompyuter
C) informasiya mənbəyi, qəbuledici, rabitə xətti, kodlayıcı, dekodlayıcı, modem
D) informasiya mənbəyi, qəbuledici, rabitə xətti, kodlayıcı, dekodlayıcı, peyk
E) bütün cavablar doğrudur
419. İnsanların mahnı oxuması, rəqs etməsi, ağlaması və gülməsi.....
A) onlarda olan informasiyanın ifadə formasıdır.
B) insana məxsus hallardır.
C) diqqəti cəlb etmək üçün bir vasitədir.
D) onlarada olan informasiyanın kodlaşdırma formasıdır
E) onlarada olan informasiyanın gizlətmə üsuludur
420. Fasiləsiz informasiyanın diskret informasiyaya çevrilməsi zamanı çevrilmənin lazımlı dəqiqliyini almaq üçün, diskretləşdirmə tezliyinin aralığı hansı qanun əsasında müəyyənləşdirilir?
A) Naykvist qanununa əsasən
B) Şennonun 1 ci qanununa əsasən
C) Şennonun 2 ci qanununa əsasən
D) Kotelnikov teoreminə əsasən
E) Hartli qanununa əsasən
421. Analoq siqnalları nə üçün diskretləşdirirlər?
A) bütün cavablar doğrudur
B) itkilərin az olması üçün
C) qəbuledicidə səhv qəbul edilmiş informasiyanı korreksiya edə bilmək üçün
D) etibarlı ötürmə üçün
E) kodlaşdırmaq üçün
422. Bu ya digər informasiyanı təsvir edən işarələr yığımı necə adlanır?
A) məlumat
B) siqnal
C) çoxluq
D) anlayış
E) kod
423. Siqnalı xarakterizə edən kəmiyyət hansıdır?
A) gərginlik
B) amplitud
C) ötürülmə sürəti
D) tezlik
E) polyarlıq
424. Məlumatın ötürülməsi zamanı fiziki daşıyıcıinin bu və ya digər parametrinin dəyişməsinə nə deyilir?
A) modulyasiya
B) demodulyasiya
C) kodlaşdırma
D) sifirləmə
E) sifr açma
425. Yalnız təyin edilmiş müəyyən səviyyədə qəbul edilən məlumat (və ya siqnal) necə məlumat adlanır?
A) diskret
B) analoq
C) korreksiya olunmuş
D) cütə tamamlanmış
E) bütün cavablar doğrudur
426. Əgər siqnalı ( və ya məlumatı) müəyyən intervalda istənilən səviyyədə qəbul etmək olarsa, bu zaman onlar necə siqnal adlanır?
A) analoq
B) diskret
C) korreksiya olunmuş
D) cütə tamamlanmış
E) bütün cavablar doğrudur
427. hər 5 dəqiqədən bir tempraturun əlamətini göstərən ötürücü informasiya mənbəyidi və ölçülərə (kəmiyyətə) görə ______, zaman görə______.
A) fasiləsizdir, diskretdir
B) diskretdir, fasiləsizdir
C) hər iki halda fasiləsizdir
D) hər iki halda diskretdir
E) doğru cavab yoxdur
428. Heç bir parametri dəyişməyən siqnal _______
A) özündə məlumat daşıya bilməz.
B) məlumat daşıyıcısıdır.
C) çevrilməyə məruz qala bilməz
D) hər zaman dəyişdirilə bilər
E) qəbulediciyə tam olaraq ötürülə bilməz
429. Məlumatın müəyyən müddət ərzində ötürülməsi üçün işlədilən siqnallar hansıdır?
A) statik
B) dinamik
C) müəyyən edilmiş
D) qeyri müəyyən
E) qarışıq
430. Məlumatın məkanda ötürülməsi üçün istifadə edilən siqnallar hansıdır?
A) dinamik
B) statik
C) müəyyən edilmiş
D) qeyri müəyyən
E) qarışıq
431. Əgər siqnalın dəyişməsini qəbuledilə bilən dəqiqliklə əvvəlcədən bilmək mümkündürsə belə siqnallar necə adlanır?
A) müəyyən edilmiş
B) statik
C) dinamik
D) qeyri müəyyən
E) qarışıq
432. İnformasiya miqdarının və keyfiyyətinin ölçülməsinə neçə yanaşma var?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
E) 1
433. İnformasiyanın miqdarını informasiyanın diskret strukturunun analizi və onun sadə elementlərin hesablanması yolu ilə ölçməyə əsaslanan yanaşma hansıdır?
A) struktur
B) Statistik
C) semantik
D) statistik və semantik
E) struktur və statistik
434. İnformasiyanın miqdarını hesablayan zaman baş vermə ehtimalını nəzərə alan yanaşma hansıdır?
A) Statistik
B) struktur
C) semantik
D) statistik və semantik
E) struktur və statistik
435. Bu yanaşmada informasiyanın həqiqiliyi, dəyəri, faydası, maddiliyi qiymətləndirilməyə çalışılır. Söhbət nədən gedir?
A) semantik yanaşmadan
B) struktur yanaşmadan
C) Statistik yanaşmadan
D) statistik və semantik yanaşmadan
E) struktur və statistik yanaşmadan
436. Əgər rəngin dərinliyi 1 bitə bərabər olarsa, palitrada neçə rəng ola bilər?
A) 2
B) 4
C) 16
D) 32
E) 64
437. Deskretləşmə tezliyinin ölçü vahidi hansıdır?
A) hers
B) kilobayt
C) meqabayt
D) bit/san
E) mb/san
438. Rəngli rastr qrafik təsvirin ölçüsü 10x10 nöqtədir. Rəsmin daşıdığı informasiyanın həcmi nə qədərdir?
A) 100 bit
B) 10 bayt
C) 200 bit
D) 400 bit
E) 800 bit
439. Riyaziyyat dərsliyi kitabında informasiyanın hansı növləri var?
A) qrafik, mətn və rəqəm
B) qrafik, səs və rəqəm
C) qrafik, mətn və səs
D) yalnız mətn
E) yalnız rəqəm
440. Vizual informasiya daşıyan bəndi seç.
A) şəkil
B) ildırım səsi
C) meyvənin dadı
D) ağcaqənədin sancması
E) bütün cavablar doğrudur
441. 6x9=42. Hesablama hansı say sistemində aparılıb?
A) 13
B) 2
C) 10
D) 8
E) 16
442. Təsvirin icazə qabiliyyəti –
A) vahid uzunluqdakı nöqtələrin miqdarıdır.
B) horizontal üzrə nöqtələrin sayıdır.
C) vertikal üzrə nöqtələrin sayıdır.
D) dioqanal üzrə nöqtələrin sayıdır.
E) təsvirdəki nöqtələrin miqdarıdır.
443. Ağ-qara rastr qrafik təsvirinin ölçüsü 10x10 pikseldir. Bu rəsmyaddaşda nə qədər yer tutar?
A) 100 bit
B) 10 bayt
C) 200 bit
D) 400 bit
E) 800 bit
444. İnformasiyanın təqdim edilməsinin və məlumatın tərtib edilməsinin qaydalarının məcmusu hansı kodun yaradılması deməkdir?
A) sintaksis
B) əlifbanın
C) semantik
D) praqmatik
E) iterativ
445. Mənbənin entropiyası çıxışda onun _____ göstəricisidir.
A) qeyri müəyyənliyinin
B) artıqlığının
C) azalmağının
D) müəyyənliyinin
E) etibarlılığının
446. Məlumatın və ya siqnalın mənbədən qəbulediciyə ötürülməsini təmin edən və mənbənin özündə və qəbuledicidə də olan vasitələr yığımı _____ adlanır
A) əlaqə sistemi
B) əlaqə xətti
C) kanal əlaqəsi
D) şəbəkə əlaqəsi
E) ötürmə əlaqəsi
447. İfrat kodların köməyi ilə_____
A) səhvləri aşkar etmək olar
B) məlumatı sıxlaşdırmaq olar
C) məlumatı şifrələmək olar
D) məlumatı göndərənin şəxsiyyətini müəyyən etmək olar
E) bütün cavablar doğrudur
448. Effektiv kodlaşdırmanın köməyi ilə_____
A) məlumatı sıxlaşdırmaq olar
B) səhvləri aşkar etmək olar
C) məlumatı şifrələmək olar
D) məlumatı göndərənin şəxsiyyətini müəyyən etmək olar
E) bütün cavablar doğrudur
449. Kod kombinasiyasındakı qeyri-sıfır simvolların sayı _____
A) kod çəkisi adlanır.
B) kod kütləsi adlanır.
C) kod uzunluğu adlanır.
D) kod diapozonu adlanır.
E) kod əlaməti adlanır.
450. Aşağıda adları şəkilən siqnallardan hansılar informasiya ötürə bilər?
A) bütün cavablar doğrudur
B) elektrik
C) işıq
D) səs
E) mexaniki hərəkət
451. Məlumatdakı informasiyanın miqdarı hansı funksiyanın köməyi ilə hesablanır?
A) loqarifmik
B) göstərici
C) hiperbolik
D) parabolik
E) doğru cavab yoxdur
452. Məlumatın rastgəlmə ehtimalı _______, mənbənin çıxışındakı məlumatın daşıdığı informasiyanın miqdarı azalar.
A) artarsa
B) azalarsa
C) sabit qalarsa
D) sıfıra yaxınlaşarsa
E) bütün cavablar doğrudur
453. Sadə yaddaşssız informasiya mənbəyinin entropiyası o zaman maksimum ola bilər ki mənbənin hasil etdiyi məlumatın ehtimalı______ olsun.
A) bərabər
B) sonsuz kiçilən
C) əhəmiyyətli dərəcədə fərqli
D) - mənfi
E) az fərqli
454. Səhvləri aşkarlayıb, düzəldə bilmə qabiliyyətinə malik olan kod hansıdır?
A) əngələdavamlı
B) effektiv
C) cəbri
D) korrektəedici
E) bütün cavablar doğrudur
455. Blok kodlar____ kodlara deyilir.
A) bərabər ölçülü
B) qeyri bərabərölçülü
C) əngələdavaml
D) cəbri
E) hemminq
456. Bu kodlarda yoxlanılan simvolların əlaməti müəyyən olunmuş informasiya simvolları üzərində aparılan xətti əməliyyatların nəticəsinə görə təyin edilir.
A) Xətti
B) qeyri xətti
C) cəbri
D) paralel
E) ardıcıl
457. Uyğun simvolları fərqlənən eyni uzunluqlu iki sətirin mövqelərinin sayı necə adlanır?
A) hemminq məsafəsi
B) Qauss məsafəsi
C) Albert məsafəsi
D) Naykvist məsafəsi
E) doğru cavab yoxdur
458.
Dostları ilə paylaş: |