Sahifa fonini berish misoli

Axborot muhitida tezlik tushunchasi, birliklari va axborot kanallari 
sig‗imi. 
Ma‘lum vaqt oralig‗ida aloqa muhitlari orqali uzatiladigan axborot
hajmi - uning uzatilish tezligini belgilaydi.
Har qanday harakatlanuvchi jism va modda uchun tezlik tushunchasi va
uning o‗lchov birliklari mavjud bo‗lganidek, axborotning ham uzatish tezligi
hamda o‗lchov birliklari mavjuddir, bular:

Bit/sekund – bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan bitlar soni;

Kbit/sekund – bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan minglab
yaxlitlangan bitlar soni;

Mbit/sekund – bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan millionlab

yaxlitlangan bitlar soni;

Gbit/sekund – bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan milliardlab

yaxlitlangan bitlar soni.
Axborot kanallarining sihimi ular orqali ma‘lum vaqt oralig‗ida
uzatiladigan axborot hajmi bilan belgilanadi. Bu o‗z navbatida axborot
kanallarining o‗tkazish qobilyatini anglatadi.

7.4.

Kompyuter tarmoqlarining topologiyalari 

Kompyuter tarmog‗i topologiyasi (yaxlitlash, qiyofalash, tuzilish)

deganda tarmoq kompyuterlarini bir-biriga nisbatan fizik joylashtirish va ularni
aloqa liniyalari bilan ulashi tushiniladi. Takidlash muhimki, topologiya
tushunchasi eng avval lokal tarmoqlarga tegishli bo‗lib, ularda aloqalar
tuzulishini oson ko‗rish mumkin. Global tarmoqlarda aloqalar tuzilishi
foydalanuvchilardan odatda berkitilgan va unchalik muhim emas, chunki har bir
aloqa seansi shaxsiy o‗zini yo‗li bilan bajarilishi mumkin. Asbob – uskunalarga,
ishlatiladigan kabel turiga, mumkin bo‗lgan va eng qulay almashuvni
boshqaradigan usullariga, ishlash ishonchligiga, tarmoqlarni kengaytirish
imkoniyatlariga
topologiya
talablarini
belgilaydi.
Garchi
tarmoqdan
foydalanuvchiga topologiyani tanlash tez – tez bo‗lmasa ham, asosiy
topoloiyalarning xususiyatlari, ularning ustunliklari va kamchiliklarini bilishi
kerak. Tarmoqning uchta asosiy topologiyalari mavjud:
• shina (bus), bunda hamma kompyuterlar bir aloqa liniyasiga parallel
ulanadi va har bir kompyuterdan axborot bir vaqtda hamma qolgan
kompyuterlarga uzatiladi (1-rasm);